10 آموزش در تربیت سگ وجود دارد که اساسی ترین فرمانهای آموزشی، در تربیت سگ محسوب می شوند و هر سگی با هر جثه و نژاد باید آنها را فراگیرد، زیرا این فرمانها می تواند به صاحبان این امکان را بدهد تا انواع مشکلات رایج رفتاری سگشان را مدیرت کرده و در برخی موارد حتی می تواند زندگی سگ را در مقابل حوادث احتمالی حفظ کند.
فرمان اول: آمدن اضطراری (Emergency Recall)
آمدن اضطراری فرمانی است که تضمین می کند با بیان آن سگ در هر شرایطی که باشد به سمت صاحب باز می گردد. بیاد داشته باشید که این فرمان فقط و فقط در مواقع اضطراری استفاده می شود، مانند زمانی که سگ وارد خیابان شده و احتمال برخورد وسایل نقلیۀ درحال حرکت با او بسیار است و... این آموزش باعث نجات جان سگ در شرایط خطرناک می شود.
تفاوت فرمان آمدن با آمدن اضطراری چیست؟
سگی که فرمان آمدن را فراگرفته است می داند که با شنیدن فرمان (بیا) باید به سمت صاحب خود حرکت کند و در بیشتر زمان ها به درستی نسبت به این فرمان پاسخ می دهد. اما ممکن است در برخی مواقع بقدری در سرگرم بازی باشد و یا سوژه ای جالب نظرش را جلب کرده باشد که سبب شود از انجام فرمان امتناع کند، و بی شک برای صاحب آزار دهنده است زمانی که سگش در حال بازی با سگ های دیگر است و صدایش میزنید و او بدون توجه به فرمان همچنان به بازی خود ادامه می دهد!
اما این بی توجه ای به فرمان برای سگ خطری به همراه ندارد و بعد از چندبار صدا زدن سگ متوجه حضور صاحب شده و به سمتش حرکت می کند.
اما زمانهایی وجود دارد که بی توجهی و امتناع در انجام یک فرمان می تواند برای سگ خطرساز باشد مانند زمانی که سگ درحال دویدن در پی دوچرخه ای وارد خیابان می شود و یا به دنبال گربه وارد ساختمان درحال تخریب می شود که این بی توجه ای به فرمان آمدن می تواند سبب مرگ سگ گردد. در این زمان است که فرمان آمدن اضطراری کاربرد پیدا می کند. تجهیزات لازم برای شروع آموزش:
_فرمان منحصر به فرد
ابتدا برای این فرمان باید کلمه ای مناسب و منحصر به فرد انتخاب شود که در هیچ شرایط دیگری از آن استفاده نشود و در موقعیت های اضطراری بیادتان بماند و بتوانید از آن استفاده کنید. فرمان انتخابی باید کوتاه و قابل تحکم باشد.
کلماتی که در زبان انگلیسی برای این فرمان استفاده می شود عبارتند از: (kowabunga) و (eureka)
کلمات پیشنهادی: زوود بیا، بدوو بیا
_ خوراکی تشویقیی بسیار ویژه
توجه داشته باشید انتخاب خوراکی تشویقی جدید و مورد علاقۀ سگ در این آموزش نقش بسیار مهمی دارد.
شما باید از خوراکی تشویقی استفاده کنید که در هیچ یک از فرمانهای آموزشی دیگر استفاده نشده باشد و تنها مخصوص این آموزش بماند. این خوراکی باید چیزی باشد که سگ آنرا واقعا دوست داشته و بخاطر بدست آوردن آن حاضر به انجام هر کاری شود و شما مطمعن باشید که در هر شرایطی برای دریافت آن به سمت شما خواهد آمد. تشویقی های پیشنهادی: شکلات های مخصوص سگ، سوسیس، کالباس و گوشت های خشک مخصوص سگ، تشویقی های دکتر کلودرز (dr.clauder's) جرکی تندرز (jerky tenders) و تشویقی اسلیکی (sleeky) معروف به هویجی (این تشویقی ها همه نتیجۀ خوبی برای آموزش این فرمان داشته اند)
هر زمان که از منزل با سگ خارج میشوید این تشویقی را با خود داشته باشید و در منزل نیز جایی مشخص برای آن انتخاب کنید که سریعا بتوانید در زمان مورد نیاز از آن استفاده کنید.
روش آموزش
شروعی کوتاه
برای شروع آموزش ابتدا منطقه ای آرام در خانه را انتخاب کنید تا سگ در زمان آموزش تمرکز بیشتری داشته باشد. برای بار اول که می خواهید فرمان را بیان کنید فقط چند قدم از سگ فاصله داشته باشید. فرمان را با صدای بلند، پشت سرهم و با شادی بیان کنید. در این حالت سگ هیجان زده و با سرعت زیاد به سمت شما می دود در این زمان سریعا خوارکی تشویقی را در اختیار سگ قرار می دهید.
پاداش با ارزش و بیاد ماندنی
به محض اینکه سگ بعد از شنیدن فرمان آمدن اضطراری خود را به شما رساند، علاوه بر دادن خوراکی تشویقی سعی کنید رفتاری خاص از خود نشان دهید که بیانگر شادی و خوشحالی شما از آمدن سگ است. حالت صورت و چگونگی نوازش شما در بیان محبت به سگ بسیار مهم و الزامی است. 20 ثانیه این رفتار شما بعد از اجرای فرمان باید ادامه پیدا کند.
تشویق شما بعد از انجام درست فرمان باید این احساس را در سگ بوجود آورد که به موفقیت بزرگی دست پیدا کرده و این رفتار صاحب باعث می شود که سگ درک کند چنین پاداش بزرگ و دوستانه ای را از سمت هیچ موجود دیگری بدست نخواهد آورد.
هنگامی که سگ پاداش خود را به صورت کامل دریافت کرد، اجازه دهید به هر مکان یا کاری که قبل از فرمان آمدن اضطراری مشغول آن بوده باز گردد؛ این اجازه بسیار مهم است.
یکی از دلایلی که سگ ها همیشه به فرمان آمدن تمایل نشان نمی دهند این است که تصور می کنند اطاعت از فرمان یعنی انجام ندادن کار مورد علاقه ای که به آن سرگرم بوده اند!
برای مثال: سگ در حال بازی در حیاط است شما فرمان بیا را می دهید و او متوجه می شود که آمدن به داخل خانه یعنی پایان بازی.
اما در آموزش آمدن اضطراری، سگ بعد از فراخوانده شدن و تشویق دوباره اجازۀ بازگشت به حیاط را پیدا می کند و این روند باعث می شود که سگ درک کند همیشه بازی برای او ادامه خواهد داشت. پس قبل از شروع مجدد تمرین آمدن اضطراری حتما به سگ اجازۀ بازگشت به فعالیت قبلی خود را بدهید تا همیشه نسبت به انجام این فرمان احساس خوبی داشته باشد.
چگونگی تکرار و تمرین این آموزش
سعی کنید این فرمان را در همان محیط آرام و در فاصلۀ کم به مدت 4 روز ادامه دهید و در روز یک یا دو بار این فرمان را با سگ تمرین کنید زمانی که متوجه شدید سگ به خوبی فرمان را انجام می دهد به مرور فاصلۀ خود را با سگ افزایش دهید و تمرین را از اتاق به حیاط انتقال دهید و همچنان در صورت انجام صحیح فرمان به سگ پاداش با ارزش و بیاد ماندنی هدیه دهید. سپس این تمرین را می توانید در حضور افراد آشنا و غریبه در حیاط ادامه داده و مرحلۀ آخر آموزش تمرین باید در مکان های عمومی مانند پارک با سگ کار شود. در نهایت سگ باید بیاموزد که در هر محیط و در هر شرایطی باید این فرمان را به درستی انجام دهد.
این آموزش زمان مشخصی برای ادامه پیدا کردن تمرین ندارد و تا زمانی که کاملا سگ نسبت به آن مطیع نشده باید به صورت روزانه تمرین شود.
نکات بسیار مهم:
_هیچگاه در زمانی که سگ فرمان را درست انجام نداد و یا از انجام آن امتناع کرد او را تنبیه نکنید. تنبیه می تواند باعث ترس سگ از آمدن به سمت شما شود.
_ حتی زمانی که سگ در اجرای این فرمان به مهارت لازم رسید، بسیار مهم است که شما همچنان در مقابل اجرای درست فرمان به او خوراکی تشویقی ویژه داده و رفتاری خاص به عنوان پاداش از خود نشان دهید.
_ هرگز در مواقع غیر اضطراری از فرمان آمدن اضطراری استفاده نکنید.
_ هیچ زمانی بجای فرمان بیا از فرمان آمدن اضطراری استفاده نکنید.
چرا نباید از فرمان آمدن اضطراری بجای فرمان آمدن استفاده کرد؟
البته این برای صاحبین بسیار سخت است. باران می آید و شما می خواهید هرچه سریعتر سگ را از حیاط به داخل منزل بیاورید و یا برای گردش با سگ به پارک رفته اید حال زمان بازگشت به منزل است و شما برای رسیدن به خانه عجله دارید ولی سگ مشغول بازی است؛ فرمان بیا را می دهید اما او نمی آید و دست از بازی نمی کشد. بیاد داشته باشید استفاده از این فرمان اگرچه باعث می شود سگ سریعا به سمت شما بیاید اما تمام زحماتی که شما برای خاص نمودن این فرمان کشیده اید کاملا از بین می رود. مهم است که این فرمان همیشه مثبت و با ارزش حفظ شود، همانطور که قبلا ذکر شد این فرمان فقط باید در موارد اضطراری که باعث نجات جان سگ می شود مورد استفاده قرار گیرد نه در حفظ زمان و وقت شما!!!
استفاده از این فرمان خارج از زمان و وضعیت اضطراری قدرت و ارزش فرمان و تشویقی آن را تضعیف می کند و دقیقا جایی که می توانید با استفاده از آن جان سگ خود را نجات دهید دیگر قابلیت استفادۀ خود را از دست می دهد.
فرمان دوم: نگاه کن (Look)
فرمان نگاه کردن، برای توجه سگ به صاحب ایجاد شده است. این آموزش زمانی مفید است که شما بخواهید سگ، توجه خود را به شما متمرکز کند. مانند زمانی که آموزش های اطاعت پذیری به سگ داده می شود. این فرمان به ویژه برای افرادی مفید است که با چند سگ به صورت تیمی همزمان فعالیت دارند.
همچنین در مسابقاتی مانند مسابقات چابکی (dog agility). در این مسابقات سگ باید موانع مختلفی را به ترتیب و در زمان مشخصی طی کند و لیدر سگ (صاحب، مربی) باید بدون تماس با حیوان و موانع تنها با فرمان و نگاه مسیر حرکت را برای سگ مشخص کنند. این آموزش برای سگ هایی که مخصوص جستجو و نجات تربیت شده اند و یا سگ های بادیگارد نیز بسیار مهم است زیرا آنها فقط با نگاه کردن به لیدر خود فرمانها را اجرا می کنند.
در سگ هایی که بسیار بازیگوش هستند و یا دارای مشکلات رفتاری مانند ترس بیش از حد، رفتارهای تهاجمی به افراد و محرک های محیطی دارند بسیار مفید و موثر می باشد زیرا سبب توجه سگ به صاحب شده و آنها را تحت فرمان و کنترل نگاه میدارد.
تجهیزات لازم برای شروع آموزش:
خوراکی تشویقی مورد علاقۀ سگ
کلیکر (اجباری نیست اما روند کار را سرعت می بخشد)
قلاده و بند (درصورتی که سگ از محدودۀ آموزشی خارج می شود) کلماتی که در زبان انگلیسی برای این فرمان استفاده می شود عبارتند از: Look، See، Eye کلمات پیشنهادی: نگاه، نگاه کن و ببین.
روش آموزش
(ببین) یک فرمان ساده برای این آموزش است. ابتدا آموزش باید در یک مکان آرام و در مدت زمانی کوتاه انجام شود تا باعث گیج شدن سگ نگردد. بهتر است در آموزش از کیلیکر استفاده شود؛ چون با به صدا در آوردن کلیکر سگ بی اختیار به مرکز صدا توجه کرده و به شما نگاه می کند.
کلیکر را آمادۀ به صدا در آوردن در دست راست و سمت صورت خود نگاه داشته و با انگشت اشاره به چشم خود اشاره کنید، ابتدا نام سگ و سپس فرمان (ببین) را بیان کرده و کلیکر را به صدا در می آورید و زمانی که سگ چشمش به چشم شما افتاد سریعا جایزۀ خوراکی را به سگ دهید.
برای بسیاری از سگ ها شنیدن نامشان به اندازۀ کافی باعث جلب توجه می شود. در این گروه نیازی به استفاده از کلیکر نیست. زمانی باید فرمان بیان شود که سگ صورت خود را به سمت شما حرکت داده و مستقیم به چشم های شما خیره شده است و تشویقی باید پس از این مرحله سریعا در اختیار سگ قرار گیرد.
زمانی که سگ کاملا فرمان را متوجه شد می توانید این آموزش را در محیط های شلوغ و خارج از منزل نیز با سگ تمرین کنید و همچنین این فرمان را می توانید در حالت های گوناگون (درحال حرکت، نشسته و خوابیده) با سگ تمرین کنید تا متوجه شود در هر مکان و شرایطی باید به این فرمان سریعا پاسخ دهد.
بعد ها می توانید از این فرمان برای اشاره به دور (اشیاء و اشخاص) استفاده کنید. که این فرمان بیشتر برای سگاهی جستجو، همیار، بادیگارد و پلیس استفاده می شود.
چگونگی اصلاح خطای سگ در این فرمان
ممکن است بعضی از سگ ها بلافاصله بعد از شنیدن نام خود وحتی باشنیدن صدای کلیکر و بیان فرمان به سمت شما نگاه نکنند. در این زمان کمی به سمت سگ حرکت کرده، خوراکی تشویقی را در دست گرفته به سمت بینی سگ نزدیک کرده و سپس خوراکی را به سمت صورت خود نزدیک کرده (کنار چشم) و در همان ناحیه نگاه می دارید؛ سگ با شامه و چشم خود حرکت خوراکی را تا سمت چشم شما تعقیب می کند. زمانی که نگاه سگ به چشم شما رسید فرمان ببین را بیان کرده و با هیجان سگ را مورد تشویق قرار داده و خوراکی را به او می دهید.
بیاد داشته باشید در چند جلسۀ اول که زمان آموزش کوتاه است؛ تمرکز نداشتن سگ کاملا طبیعی می باشد. اما به مرور و با تکرار و تمرین، سگ به تدریج معنی و منظور فرمان شما را متوجه شده و با فرمان (ببین) به شما نگاه خواهد کرد.
فرمان سوم: همقدم _ بامن (With me)
شما به عنوان یک صاحب باید به سگ خود آموزش دهید تا در زمان حرکت، بند را نکشد و به آرامی همگام با شما قدم بردارد. در دنیای سگ ها همیشه این رهبر گروه است که جلوتر حرکت می کند. اگر شما به سگ این اجازه را بدهید او تصور می کند که قدرت بیشتری داشته و همین امر می تواند سبب ایجاد مشکلات رفتاری دیگری در حیوان گردد. پس این آموزش بسیار مهم و کاربردی می باشد.
تند حرکت کردن در مکان های جدید به علت علاقۀ سگ به کشف محیط است. به عبارت دیگر سگ نمی خواهد شما را بکشد و به شما آسیبی وارد سازد. این نوعی از زبان بدن (Body Language) سگ است که به واسطۀ آن می خواهد به شما بگوید: برای رسیدن به مکان مورد نظرم رو به جلو حرکت کنیم!
اما شما باید به او یادبدهید تا زمانی که پیروی کامل نداشته باشد، اجازه ندارد به منطقۀ مورد نظرش وارد گردد.
تجهیزات لازم برای شروع آموزش:
قلادۀ کمری (Harness): قلادۀ گردنی، قلاده ای است که مانند یک گردنبند همیشه باید دور گردن سگ باشد تا حیوان همیشه در حالت اطاعت قرار گیرد. اما قلادۀ کمری قلاده ای است که بر روی سینۀ سگ بسته شده و بند آن بر روی ستون مهره های قرار می گیرد. اگر در آموزش همقدم از قلادۀ گردنی استفاده شود، تند حرکت کردن سگ باعث می شود این نوع قلاده به حنجره و گلوی سگ فشار وارد کرده و حیوان در زمان حرکت تنفس صدا داری داشته و این نشانگر آن است که سگ نمی تواند به خوبی تنفس کند و می تواند خطرآفرین باشد. اما در زمان استفاده از قلادۀ کمری فشار وارده برروی شانه و قفسۀ سینۀ حیوان به صورت مساوی پخش شده و هیچ آسیبی برای سگ به همراه نخواهد داشت.
بند: در این آموزش به بندی با طول 2 متر نیاز است. از بند های متری استفاده نکنید چون کنترل سگ با بند معمولی بسیار ساده تر است.
تشویقی: خوراکی تشویقی مورد علاقۀ سگ
کلماتی که در زبان انگلیسی برای این فرمان استفاده می شود عبارتند از: With me_ Let’s go_ stride
کلمات پیشنهادی: قدم، حرکت، با من.
روش آموزش
سگ را در کنار خود در حالت نشسته قرار داده بند را در کوتاه ترین حالت ممکنه در دست خود جمع کرده و خوراکی تشویقی را در دست دیگر گرفته و آن را به پوزۀ سگ نزدیک کنید تا متوجه شود که خوراکی مورد علاقه اش در دستان شما است و این امر سبب می شود در طی آموزش توجه سگ بیشتر به شما بوده و کمتر جلب محیط اطراف گردد. بدون اینکه خوراکی تشویقی را به سگ دهید، با فرمان (قدم) شروع به حرکت می کنید. از آنجایی که بند آنقدر کوتاه است که سگ نمی تواند جلوتر از شما حرکت کند تا احساس کردید بند را می کشد فرمان (ایست) را بیان کرد و خود می ایستید و سگ مجبور به توقف می شود سپس با حالتی مهربان سگ را نوازش کرده و خوراکی تشویقی به او می دهید. سگ باید متوجه شود که ماندن و همگام حرکت کردن در نزیک شما با ارزش تر و سرگرم کننده تر از کشف محیط و بوهای جدید است. در طی آموزش در صورتی که سگ همگام با شما حرکت کرد و فاصله نگرفت بعد از هر چند قدم راه رفتن بالحن مهربان او را تشویق کرده و خوراکی تشویقی را در اختیارش قرار دهید. اگر شما تصمیم دارید سگ خود را با کلیکر آموزش دهید این زمان مناسبی است برای استفاده از صدای کلیک. در مراحل بعدی آموزش که سگ آموخت باید همگام با شما حرکت کند حال می توانید بند را شُل کنید یعنی بند مابین شما و سگ به حالت U قرار گیرد و دقیقا مانند مرحلۀ اول آموزش ادامه می دهید.
مهم: توجه داشته باشید در زمان فرمان ایست، سگ نباید در حالت نشسته قرار گیرد بلکه تنها باید از حرکت متوقف شود. در طی آموزش سگ نباید جلوتر یا عقب تر از شما حرکت داشته باشد.
چگونگی اصلاح خطای سگ در این فرمان ممکن است در روند آموزش شما نتوانید توجه سگ را جلب خود و آموزش کنید و این می تواند به علت جدید بودن محیط ، وجود سگی نا آشنا و تازه وارد وجود بو ها و صداها... باشد که کنجکاوی سگ را جلب خود می کند و این اتفاق های اطراف به قدری برای سگ جالب است که نه گفتار مهربان شما و نه حتی خوراکی تشویقی برایش جالب نیست. در این زمان بهتر است آموزش را متوقف کنید و صبر کنید تا آنچه توجه سگ را به خود جلب کرده از بین برود و یا می توانید در جهت مخالف منبع توجه سگ حرکت کرده و بعد از بی توجه شدن سگ به سوژه آموزش را ادامه دهید.
با این روش سگ شما به زودی یاد میگیرد که در هر شرایطی باید با شما و در کنار شما حرکت داشته باشد. این آموزش در اطاعت پذیری و اجتماعی شدن سگ بسیار مهم می باشد.
این فرمان یک فرمان کلی است و می توان برای جلوگیری از انجام ندادن کارهای گوناگونی مانند نخوردن، رها کردن، نگرفتن، ترک کردن کاری که سگ مشغول به آن است استفاده شود.
شما با این فرمان اجازه نمی دهید سگ وسایل یا خوراکی های غیر مجاز را بردارد و یا بخورد. ممکن است سگ سعی به جویدن یک اسباب بازی کهنه، یا یک شیع آلوده و صدها وسیله ای خطرناک که در محیط های باز وجود دارد را داشته باشد و این فرمان می تواند باعث نجات جان سگ شود.
وسایل مورد نیاز:
مقداری خوراکی کوچک تشویقی
اسپری آبپاش برای تنبیه
یک محیط آرام
زمان آموزش
جلسات آموزشی برای این فرمان باید کوتاه باشد، برای هر جلسه تمرین حدود 5 دقیقه زمان کافی است. و در هر روز دو یا سه بار می توان این آموزش را با سگ تمرین نمود. اگر جلسات این آموزش طولانی گردد ممکن است سگ برای بدست آوردن تشویقی نا امید شده و رفتار اشتباهی از خود نشان دهد.
آموزش نخور دارای سه مرحله است و برای تکمیل آن یک هفته زمان لازم است تا سگ کاملا آموزش را یادبگیرد.
روش آموزش: مرحلۀ اول
برای شروع آموزش ابتدا مقداری از خوراکی های تشویقی را در کف دست خود قرار داده و به سگ اجازه می دهید آنها را ببیند و بو کند. به محض اینکه سگ تصمیم به خوردن گرفت، فرمان نخور یا ترک کن را می دهید و مشت خود را می بندید.
در ابتدا اکثر سگها بینی خود را به دست شما می چسبانند و سپس به آرامی با پنجه های خود به دست شما ضربه می زنند و برای رسیدن به خوراکی تشویقی تلاش می کنند. در این زمان با تحکم فرمان نه را تکرار کرده و با اسپری آبپاش آب را به صورت سگ اسپری می کنید. دوباره مشت خود را نزدیک پوزۀ سگ باز کرده و فرمان نخور را بیان می کنید زمانی که سگ پوزۀ خود را از دست شما دور کرد با لحن محبت آمیز او را تشویق می کنید. سپس دوباره مشت خود را نزدیک پوزه سگ باز کرده و تمرین را تکرار می کنید تا زمانی که بدون بستن دست، سگ هیچگونه تلاشی برای خوردن خوراکی های تشویقی نداشته باشد و در این زمان است که با فرمان بخور به او اجازه می دهید تمام خوراکی های داخل مشت شما را بخورد.
توجه:
مخفی کردن و حفظ خوراکی تشویقی در تمام مراحل آموش بسیار مهم است. اگر سگ بتواند به صورت تصادفی بدون انجام درست فرمان به خوراکی دست پیدا کند؛ به جای یادگیری فرمان با سماجت هرچه بیشتر تلاش به ربودن خواکی تشویقی می کند و همین امر باعث می شود زمان یادگیری آموزش طولانی تر گردد.
مرحلۀ دوم
زمانی که سگ کاملا با فرمان نخور آشنا شد، حال ظرفی را پر از خوراکی تشویقی کرده به سگ فرمان بشین را داده و ظرف خوراکی را روبرویش قرار می دهید و فرمان نخور را بیان می کنید.
((توجه داشته باشید برای این آموزش هیچ گاه از ظرف غذای سگ استفاده نکنید چون ظرف غذای سگ تنها ظرفی است که سگ اجازه دارد همیشه و در هر زمانی از آن غذا بخورد)).
هرگاه سگ تصمیم گرفت پوزۀ خود را به ظرف نزدیک کند با روش یاد شده سگ را تنبیه می کنید و در صورت درست انجام دادن فرمان، سگ را مورد تشویق قرار می دهید.
مرحلۀ سوم
در این مرحله ظرف غذا را روبروی سگ قرار داده و فرمان نخور را بیان کرده و خود از ظرف فاصله می گیرد. دور شدن شما از ظرف غذا باید به صورت تدریجی باشد تا حدی که از منطقۀ دید سگ کاملا خارج شوید. با این روش سگ می آموزد که در نبود شما نیز باید فرمانها را مورد اجرا قرار دهد.
شما این آموزش را می توانید با تمام اشیاء و خوراکی های ممنوعی که سگ تمایل به جویدن و یا خوردن آنها را دارد نیز انجام دهید.
فرمان پنجم: رها کن (Drop it)
در آموزش رها کن شما به سگ خود یاد می دهید آنچه که از روی زمین برداشته یا چیزی که در دهان دارد را رها کند.
این آموزش می تواند سگ را از خطرات احتمالی که از خوردن اشیاء یا غذای ناسالم می تواند برایش بوجود آید دور سازد و در آموزش های سگ های گارد و نگهبان نیر مورد استفاده قرار می گیرد.
این آموزش یکی از آسانترین آموزش ها می باشد و برای اکثر سگ ها فقط چند دقیقه به طول می انجامد. با این حال ممکن است زمان آموزش برای برخی دیگر از سگ ها کمی طولانی تر شود و آنگاه دچار اشتباه گردند، پس لطفا در طی یاد دادن این فرمان به سگ صبور باشید و پایدار عمل کنید.
زمان مورد نیاز برای آموزش: 5 الی 10 دقیقه لوازم مورد نیاز برای آموزش: خوارکی تشویقی و اسباب بازی مورد علاقۀ سگ
روش آموزش
1_ اسباب بازی مورد علاقۀ سگ را به او بدهید با گفتن فرمان (مال تو، برای تو) (Take it)
2_ زمانی که سگ اسباب بازی را به دهان گرفت، فرمان رها کن را با لحنی محکم و واضح بیان کرده در حالتی که خوراکی تشویقی را به بینی سگ نزدیک می کنید.
3_ به محض اینکه سگ اسباب بازی خود را رها کرد، خوراکی را به او داده و با اشتیاق سگ را مورد تشویق قرار می دهید.
4_ اگر سگ شما اسباب بازیش را رها نکرد، با تکان دادن خوراکی و یا نزدیک کردن خوراکی به دهانش، نظر سگ را جلب کنید.
5_ چندین بار این تمرین را انجام دهید و هر زمان که سگ اسباب بازی را رها کرد به او خوراکی تشویقی بدهید. بعد از مدتی کمی دور تر از سگ قرار گرفته و فرمان رها کن را بیان کنید و در مراحل بعدی بدون استفاده از خوراکی تنها با نوازش سگ را مورد تشویق قرار دهید.
نکات مهم در این آموزش
الف_ در صورتی که سگ اسباب بازی را رها نکرد هرگز آنرا از دهان سگ نکشید و سعی نکنید به اجبار دهان سگ را با فشار دادن فک باز کنید!!
این عمل شما می تواند پیام های اشتباهی مانند بازی خشن و یا تنبیه شدن را برای سگ به همراه داشته باشد.
ب_ اگر سگ شما بیش از حد هیجان زده است و نمی تواند حواس خود را متمرکز کند به او اجازه دهید با اسباب بازیش سرگرم باشد و بعد از مدتی دوباره تمرین را آغاز کنید.
ج_ هنگامی که بنظر می رسد سگ شما دستور را یادگرفته، شما می توانید این فرمان را خارج از زمان تمرین، وقتی وسیله ای را در دهان نگه داشته به صورت اتفاقی بیان کنید تا سگ بداند به این فرمان باید در تمام زمان ها و مکان ها پاسخ دهد.
فرمان ششم: نشستن (Sit)
یادگیری آموزش فرمان نشستن معمولا برای سگ ها بسیار آسان است. سگ ها به طور طبیعی تمایل به نشستن دارند اما این مهم است که سگ بین فرمان و انجام آن هماهنگی ایجاد کرده و با شنیدن فرمان سریعا به آن پاسخ دهد. این فرمان در گروه فرمان های اولیه قرار دارد که در مراحل بعدی آموزشی، پایه فرمان های دیگری همچون خوابیدن، منتظر ماندن و... محسوب می شود.
مدت زمانی مورد نیاز برای این آموزش 5 الی 10 دقیقه و 2 تا 3 بار در روز است.
روش آموزش
ابتدا خوراکی تشویقی که مورد علاقۀ سگ است را به سمت بینی سگ برده و با نشان دادن آن باعث جلب توجه حیوان می شوید. سپس خوراکی را در دست و بالای بینی سگ نگه داشته (اگر خوراکی بیش از حد بالاتر از بینی نگهداشته شود ممکن است سگ برای گرفتن آن درحالت ایستاده قرار گیرد و یا بپرد) خوراکی را از بالای بینی به سمت عقب سر ببرید. در این مرحله سگ باید با بینی دست شما را همراهی کرده و سر را به سمت عقب ببرد.
ابتدا نام سگ را بیان کرده و سپس فرمان بشین را واضح و محکم (بدون خشونت) تکرار کنید. به محض اینکه سگ پشت خود را بر روی زمین قرار داد، خوراکی تشویقی را همراه با کلمات محبت آمیز به او بدهید و با نوازش کردن نشان دهید که از کارش راضی هستید. در مراحل پیشرفته می توانید فاصله خود را به مرور از سگ بیشتر کرده و فرمان بشین را به سگ بدهید. این روند را 6 تا 7 بار تکرار کنید.
نکات مهم در این آموزش:
1_ اگر سگ تحت آموزش شما بسیار بازیگوش و پر هیجان است بهتر است این آموزش را با بند و قلده انجام دهید تا حیوان نتواند از محیط آموزش خارج شود و اگر آموزش قبل از زمان غذا خوردن سگ باشد بیشتر می توانید حیوان به انجام فرمان تشویق کنید.
2_ اگر سگ تحت آموزش بسیار بازیگوش و یا توله است بهتر است در زمان آموزش نشتن شما نیز در حالت نشسته قرار داشته باشید تا از فعالیت بیش از حد سگ کاسته شود.
3_ در صورتی که سگ بعد از چندبار تکرار فرمان در حالت نشستن قرار نگرفت، هرگز پشت سگ را به سمت زمین فشار ندهید. چون این عمل می تواند باعث ترس سگ از آموزش شود. در این زمان تنها صبر کنید و همچنان خوراکی را از سمت بینی سگ به عقب حرکت دهید، بعد از مدت کوتاهی سگ به صورت طبیعی می نشیند. اگرچه این نشستن سگ با فرمان شما همراه نبوده اما در زمانی که سگ قصد نشستن دارد فرمان را تکرار کرده و خوراکی تشویقی را به او بدهید.
4_ جلسات آموزشی را در کوتاه مدت و در طی روز در نقاط مختلف منزل، داخل حیاط و حتی خارج از منزل انجام دهید. همچنین بعد از یادگیری فرمان نشستن از آن در زمان غذا دادن و هنگام خارج شدن و داخل شدن به منزل به طور منظم استفاده کنید. این عمل باعث می شود که بعد ها سگ در زمان ورود و خروج مهمان ها یا قبل از غذا خوردن رفتار صحیحی از خود نشان دهد.
5_ هنگامی که سگ شما به خوبی این فرمان را آموخت دیگر نیازی نیست همیشه برای اجرای فرمان خوراکی تشویقی را سمت بینی سگ نگهدارید. می توانید خوراکی را در دست داشته باشید و با کمی فاصله فرمان را بیان کرده و خوراکی را در اختیار سگ قرار دهید و یا حتی به جای خوراکی تشویقی تنها از نوازش استفاده کنید. با این حال خوراکی تشویقی یک پاداش خوب و همیشگی است که انگیزۀ سگ را برای اجرای صحیح فرمانها بیشتر می کند.
اینآموزش یک فرمان پایه می باشد که برای آموزش فرمان هایی چون غلت زدن، خوابیدن در رختخواب، منتظر ماندن، حرکت نمایشی مُردن و غیره مورد استفاده قرار می گیرد به همین علت اجرای کامل و دقیق آن در یادگیری فرمان های دیگر بسیار موثر می باشد.
در صورتی که سگ فرمان بشین را یاد گرفته باشد آموزش دراز کشیدن بسیار آسان است. این فرمان به صاحبان کمک می کند تا در شرایط و وضعیت های گیج کننده سگ خود را به آرامش دعوت کنند و یا سگ را برای اقامت در یک دورۀ زمانی طولانی مدت تحت کنترل داشته باشند.
زمان مورد نیاز برای این آموزش 5 الی 10 دقیقه می باشد و 2 تا 3 بار در روز تمرین می شود.
روش آموزش:
ابتدا با نشان دادن خوراکی تشویقی در دست باعث جلب توجه سگ می شوید. فرمان بشین را بیان کرده سپس خوراکی را جلوی بینی سگ نگهداشته و دست خود را به آرامی به سمت زمین نزدیک می کنید و فرمان پایین و یا بخواب را محکم و واضح بیان می کنید. به محض اینکه آرنج سگ برروی زمین قرار گرفت حیوان را با کلمات محبت آمیز تشویق کرده و زمانی که شکم سگ کاملا برروی زمین قرار گرفت خوراکی تشویقی را به او می دهید.
این فرمان را 5 الی 6 بار در جلسۀ اول تکرار کنید.
نکات مهم در این آموزش:
1_ اگر سگ شما این فرمان را اجرا نمی کند و دراز نمی کشد هرگز بدن را به سمت پایین فشار ندهید و دستهای سگ را به جلو نکشید. آنقدر صبر کنید که سگ به حالت طبیعی بخوابد و سپس فرمان را تکرار کرده و خوراکی تشویقی را در اختیارش قرار دهید.
2_ مدت جلسات آموزشی را کوتاه و در نقاط مختلف (داخل و خارج) منزل با سگ تمرین کنید.
3_ در طی مراحل آموزش می توانید به مرور از سگ فاصله گرفته و فرمان را بیان کنید.
3_ زمانی که سگ این فرمان را به صورت کامل یادگرفت دیگر نیازی به خوراکی تشویقی نیست بلکه می توان تنها از تشویق کلامی استفاده کنید. با این حال خوراکی تشویقی یک پاداش خوب و همیشگی است که انگیزۀ سگ را برای اجرای صحیح فرمانها بیشتر می کند.
فرمان هشتم: ماندن (Stay)
فرمان ماندن از فرمان های مهمی می باشد که باعث می شود سگ به شرایط محیطی که می تواند برایش خطر آفرین باشد وارد نشود. این فرمان به صاحب این اجازه را می دهد که برای مدت زمانی مشخصی (نسبت به میزان آموزشی که سگ به آن پاسخ داده است) از حیوان فاصله گرفته و بدون نگرانی به کارهای دیگری مشغول شود. همچنین در مکان های عمومی با این آموزش می توان سگ را در حالتی آرام و بدون حرکت کنترل کرد. زمانی سگ فرمان را با موفقیت آموزش دیده است که تا صاحب فرمان بعدی را نداده از جای خود حرکت نکند.
در اولین جلسۀ آموزش سگ باید بتواند تا یک دقیقه بدون حرکت فرمان را اجرا کند.
این فرمان از نظر سختی یادگیری در حد متوسط قرار دارد.
زمان مورد نیاز برای تمرین ها 5 الی 10 دقیقه و 2 تا 3 بار در روز است.
روش آموزش:
در مرحلۀ اول شروع آموزش صاحب باید سگ را با بند تحت کنترل داشته باشد و فرمان بشین را ابتدا به سگ داده هنگامی که حیوان کاملا در حالت نشسته قرار گرفت به او خوراکی تشویقی داده و سپس فرمان بمان را با صدایی واضح بیان می کند و روبروی سگ قرار می گیرد، بعد از 3 تا 4 ثانیه خوراکی تشویقی دیگر در اختیار سگ قرار می دهد، و با بیان کلمات تشویقیی مانند پسر خوب و یا نوازش کردن سگ را از فرمان خارج کرده و با سگ شروع به حرکت می کند.
در مرحلۀ بعدی بعد از فرمان بمان 5 تا 6 ثانه سگ را در حالت نشسته با فرمان بمان نگاه داشته و سپس خوراکی تشویقی را در اختیار سگ قرار می دهد و این روند 5 تا 6 بار ادامه پیدا می کند تا سگ بتواند یک دقیقۀ کامل فرمان را اجرا نماید.
در مرحلۀ دوم آموزش بعد از فرمان بمان صاحب در حالتی که بند سگ را همچنان در دست دارد چند قدم از سگ فاصله گرفته و بعد از اجرای فرمان بمان سگ را با فرمان بیا به سمت خود فرا خوانده سپس خوراکی تشویقی را در اختیار سگ قرار می دهد. و این روند تا جایی ادامه پیدا می کند که صاحب بند سگ را رها کرده و کاملا از دید سگ خارج می شود. بعد از پایان یافتن زمان مورد نظر صاحب به محدودۀ دید سگ بازگشته و فرمان بیا را بیان می کند و سگ را مورد تشویق قرار می دهد.
در مرحلۀ سوم زمانی که سگ کاملا فرمان بمان را یادگرفت آموزش بدون بند تمرین می شود و می توانید حیوان را در حالت ایستاده،خوابیده و یا در حال قدم زدن نیز آموزش دهید.
زمانی که سگ در اجرای این فرمان مهارت لازم را بدست آورد سعی کنید در طی آموزش حواس او را با پرتاب یک توپ و یا آمدن فردی که حیوان می شناسدش پرت کنید و یا از دوستی بخواهید که سگ را صدا کند و یا خوراکی تشویقی و یا اسباب بازی مورد علاقۀ سگ را در دست داشته و نشانش دهد، اگر سگ از فرمان بمان خارج شد با بیان محکم کلمه نه به او بفهمانید که کارش اشتباه بوده اما از تنبیه دیگر استفاده نکنید تا سگ نسبت به این فرمان حالت ترس پیدا نکند.
در مرحلۀ آخر تمام تمرین هایی که برای این آموزش با سگ انجام گرفته شده را در محیطی خارج از منزل مانند پارکی که سگ های دیگر نیز در آن رفت و آمد دارند انجام دهید تا از یادگیری کامل این فرمان مطمعن شوید.
فرمان نهم_ آمدن (Come) آمدن سگ با بیان اسمش توسط صاحب یکی از مهمترین فرمان ها می باشد. این فرمان می تواند سگ شما را از عوامل خطر دورسازد. این فرمان را از دوران تولگی می توان با یادگیری نام به سگ آموزش داد، با این روش هربار که سگ را صدا کنید سریعا به سمت شما می آید. از نظر سختی این آموزش در گروه فرمان های متوسط قرار دارد و هرچه دیرتر این فرمان به سگ آموزش داده شود به همان اندازه سرعت یادگیری کاهش می یابد. بهترین زمان برای آموزش این فرمان سن دو ماهگی می باشد. زمان مورد نیاز برای تمرین: 5 تا 10 دقیقه و تعداد دفعات تمرین 2 تا 3 بار در روز است. لوازم مورد نیاز: قلادۀ کمری، بندی به طول 15 تا 20 متر، خوارکی تشویقی، توپ یا اسباب بازی مورد علاقۀ سگ.
روش آموزش:
برای آموزش سگ را با بند و قلادۀ کمری تحت کنترل داشته، در حالتی که سگ در حالت عدم توجه و دقت قرار دارد نام او را صدا زده و سپس فرمان آمدن را می دهید. بیان فرمان آمدن با صدایی شاد و هیجان زده می تواند باعث تشویق سگ برای انجام سریع فرمان باشد. در صورتی که سگ تمرکز کمتری در اجرای فرمان از خود نشان می دهد می تواتید چند ضربه به پای خود زده و به سمت عقب قدم بردارید، به محض اینکه سگ به سمت شما آمد او را بدون رفتار هیجان انگیز با خوراکی مورد تشویق قرار دهید. نشان دادن رفتار هیجان زده از طرف صاحب در زمان آمدن سگ می تواند باعث شود که حیوان روی دو پای خود ایستاده و دستهایش را روی بدن شما قرار دهد که این خود یکی از الگوهای بد رفتاری در سگ ها است و در آینده می تواند حالت عادت به خود گیرد.
اگر سگ با فرمان آمدن عکس العملی از خود نشان نداد، بند قلاده را به آرامی به سمت خود بکشید تا حیوان به آمدن تشویق شود. همچنین می توانید در این زمان از توپ ها و یا اسباب بازی های مورد علاقه و یا زنگوله دار برای جلب توجه سگ استفاده کنید.
این روش آموزشی را بعد ها در خارج از منزل و مکان های پر رفت و آمد نیز با سگ انجام دهید تا حیوان متوجه شود که در هر مکان و شرایطی باید به این فرمان پاسخ مثبت دهد. به مرور این آموزش را می توانید بدون بند (ابتدا در محیط محصور و سپس در محیط باز) با سگ تمرین کنید.
زمانی که سگ کاملا بر این فرمان تسلط پیدا کرد می توانید فرمان آمدن را با فرمان های دیگری مانند نشستن، خوابیدن، ایستادن، منتظر ماندن ترکیب کنید. به این شکل که سگ را در حالت یکی از این فرمان ها قرار داده و سپس فرمان منتظر ماندن را می دهید بعد از چند ثانیه فرمان آمدن را می دهید. به مرور می توانید زمان بیشتری سگ را در حالت های یاد شده بی حرکت نگهدارید. توجه: هرگز فرمان را با لحن عصبانی و خیلی جدی بیان نکنید. هرگز برای دادن دارو، شستشوی، تنبیه کردن از فرمان آمدن استفاده نکنید زیرا باعث ترس سگ از اجرای فرمان می شود. حتی زمانی که می خواهید با سگ بازی و ورزش کنید از این فرمان استفاده نکنید چون جدیت و اهمیت اجرای فرمان از بین می رود.
در زندگی امروزی خانه ها کمتر از حیاط و مکان مناسبی برای بازی سگ ها برخوردار هستند و سگ های آپارتمانی انرژی بالای خود را در داخل منزل تخلیه می کنند و همین امر سبب می شود آنها همیشه در منزل به این سمت و آن سمت بدوند و زمانی که شما سرگرم کاری هستنید باعث بهم ریخته شدن منزل و یا خرابکاری های زیادی شوند و حتی میتواند موجب صدمه دیدن سگ ها گردد که برای صاحب ها بسیار ناخوشایند است. این آموزش برای چنین زمان هایی مفید است و باعث می شود سگ از زیر دست و پایتان کنار برود و همچنین دیگر برای استراحت از مبلمان و تخت خواب شما استفاده نکند. شما می توانید در خانه یا مکان های مختلفی که خود در آن حضور دارید، جای خوابی برای حیوان در نظر گرفته و زمانی که فرمان می دهید، سگ به آن محدوده رفته و در همانجا بماند تا شما بتوانید با خیالی آسوده به کارهای روزانه خود رسیدگی کنید.
آنچه شما نیاز دارید: سگ در ابتدا باید آموزش های بخواب و منتظر بمان را کاملا یادگرفته باشد. سپس باید رختخوابی در محیطی مناسب برای ماندن سگ مشخص کنید تا زمانی که فرمان را به سگ می دهید حیوان سریعا وارد مکان مورد نظر شده و در همانجا بماند. بهتر است تخت یا رختخواب سگ سبک و قابل انتقال باشد تا شما بتوانید در هر مکانی از همان رختخواب استفاده کنید. همچنین باید یک فرمان کوتاه به دلخواه خود برای این آموزش انتخاب کنید مانند: تو جات_ تو تختت و...
روش آموزش سگ را با خوراکی تشویقی به مکان مورد نظر هدایت کنید. در کنار رختخواب سگ قرار گرفته، خوراکی تشویقی که در دست راست خود دارید را به حالت اشاره به سمت رختخواب برده فرمان (تو جات) را بیان کرده و سگ را به آمدن بر روی رختخوابش ترغیب کنید. به محض اینکه چهار پنجه سگ بر روی رختخواب قرار گرفت خوراکی تشویقی را به او می دهید. چندبار این روند را تکرار کنید در مرحلۀ بعدی خوراکی تشویقی را در دست چپ گرفته و با دست راست به سمت رختخواب اشاره کرده، فرمان را بیان نموده و زمانی که سگ وارد رختخواب شد خوراکی تشویقی را با دست چپ به سگ بدهید، این روند را تا جایی ادامه دهید که کلا خوراکی تشویقی در دیدرس سگ نباشد (داخل جیب یا کیف کمری) و زمانی که حیوان با فرمان شما وارد رختخواب شد خوراکی تشویقی در اختیارش قرار دهید.
اضافه کردن فرمان بخواب به آموزش بدون بیان آن! بعد از سه جلسه تمرین کوتاه، حال به فرمان تو جات فرمان بخواب را نیز اضافه می کنید. در ابتدا ممکن است سگ تنها یکی از دو فرمان را انجام دهد. بیاد داشته باشید که برای اجرای هر دو فرمان سگ فقط یک خوراکی تشویقی می گیرد در غیر این صورت نمی تواند دو فرمان را یک فرمان دانسته و به صورت متوالی انجام دهد و احتمال خطای سگ بسیار زیاد می شود. برای ترکیب این دو فرمان خوراکی تشویقی را در دست چپ خود داشته ابتدا فرمان تو جات را همراه با اشارۀ دست راست به رختخواب سگ، بیان کرده وسپس زمانی که چهار پنجۀ سگ بر روی رختخواب قرار گرفت بدون بیان فرمان بخواب، با دست چپ خوراکی تشویقی را روبروی بینی سگ گرفته و به سمت پایین می آورید زمانی که سگ برروی رختخواب خوابید خوراکی تشویقی را در اختیارش قرار می دهید.
افزایش طول مدت زمان آموزش حال که سگ شما کاملا یادگرفت که با شنیدن فرمان تو جات وارد رختخوابش شده و بخوابد در این مرحله شما چند قدم از سگ فاصله گرفته فرمان را بیان کرده زمانی که حیوان وارد رختخوابش شد و در حالت خوابیده قرار گرفت به سمتش رفته و خوراکی تشویقی را در اختیارش قرار می دهید. اگر سگ قبل از تشویق شدن از جای خود خارج شد، شما با آرامش کامل و بدون تنبیه و فریاد زدن، فرمان را دوباره تکرار کرده و آموزش را از ابتدا شروع می کنید. به مرور فاصلۀ خود را از سگ بیشتر کرده تا جایی که از دید سگ خارج شوید مثلا به سگ فرمان تو جات را داده و از اتاق بیرون میروید و دوباره برگشته و سگ را مورد تشویق قرار می دهید. در این آموزش شما باید هم فاصله و هم زمان آرام آرام افزایش دهید. سگ در طی این آموزش می تواند به راحتی در رختخوابش منتظر بماند تا شما شامتان را صرف کنید یا یک برنامۀ تلوزیونی ببینید. زمانی که میخواهید مدت آموزش را طولانی کنید بهتر است یک خوراکی جویدنی محبوب را همراه اسباب بازی مورده علاقۀ سگ، برای جلوگیری از بی حوصلی در اختیار حیوان قرار دهید.
انتقال مکان رختخواب به محیطی دیگر اگر شما می خواهید رختخواب سگ را به اتاقی دیگر در منزل انتقال دهید ابتدا صبر کنید سگ در یک مکان فرمان را به خوبی و بدون خطا انجام دهد. حال شما می توانید رختخواب را به اتاقی دیگر انتقال دهید و دوباره در مکان جدید آموزش را با سگ تکرار کنید. ممکن است با تغییر مکان رختخواب اجرای فرمان توسط سگ با کندی صورت گیرد. اگر دیدید در اتاق جدید سگ فرمان را اجرا نکرد سگ را به اتاق قبلی برده و دوباره آنجا به سگ فرمان دهید و بعد از اجرا بلافاصله به اتاق مورد نظر رفته و تمرین را با صبر آغاز کنید و سپس اتاق بعدی و بعدی... بهتر است رختخواب سگ را تغییر ندهید یعنی برای هر اتاق یک رختخواب در نظر نگیرید و در هر اتاق مکان ثابت و بدون خطری را برای قرار گیری رختخواب سگ در نظر بگیرید. مثلا در سالن همیشه رختخواب کنار مبلی باشد که شما برای دیدن تلوزیون آنجا می نشینید و یا در اتاق کارتان رختخواب سگ را زیر میز کارتان قرار دهید. این روند باعث میشود زمانی که شما وارد اتاق کار می شوید یا روی مبل می نشینید سگ بداند که باید روی رختخوابش بخوابد و در حالت انتظار باقی بماند.
سگ شما این آموزش را در خانه کاملا یادگرفته است حال می خواهید یک روز او را با خود به محل کار یا خانۀ یکی از دوستان ببرید و نمی توانید که به صورت مداوم تمام مدت با سگ سرگرم باشید، در این حالت حتما رختخواب و جویدنی خوراکی را همراه خود ببرید و بدانید که روند آموزش تغییری پیدا نمی کند اما نگران نباشید بیشتر سگ ها زمانی که این آموزش را به صورت کامل در منزل یادگرفته باشند با سرعت نسبتا بالایی آنرا در مکان های جدید انجام می دهند.
