از مهمترین اهداف حقوق خانواده تقویت نهاد مقدس خانواده و پاسداری از قداست و حفظ و بقای آن و نیز حمایت از مادران و فرزندان و پدران است.
به موجب اصول ۲۱ و ۱۵۶ قانون اساسی قانون باید از مادران در دوران بارداری و حضانت حمایت نماید و نیز در صورت نبودن ولی شرعی قیمومیت فرزندان به مادران شایسته سپرده شود. به موجب ماده ۱۱۶۸ قانون مدنی نگاهداری اطفال هم حق و هم تکلیف ابوین (والدین) است. ضمنا حضانت و ملاقات اطفال در صلاحیت دادگاه خانواده است.
[h=2]ترتیب رسیدگی به مسئله حضانت فرزند:[/h]دادگاه در کلیه مواردی که مبادرت به صدور گواهی عدم امکان سازش می نماید باید ترتیب اطمینان بخشی را در خصوص نگهداری و حضانت و میزان نفقه اطفال با توجه به وضعیت مالی و اخلاقی زوجین و با در نظر گرفتن مصلحت صغار (خیر وصلاح کودک، کودکان)تعیین نماید.
چند نکته:
[h=2]طبق ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی شرایط تغییر حضانت عبارتست از:[/h]چنانچه در اثر عدم مواظبت و یا انحطاط اخلاقی پدر و مادری که طفل تحت حضانت او است صحت جسمی یا تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر باشد دادگاه می تواند با تقاضای بستگان، قیم و یا رئیس حوزه قضائی ترتیب مقتضی دیگری را برای حضانت کودک اتخاذ نماید.
[h=2]مواردی که می تواند از مصادیق تغییر حضانت باشد:[/h]
به موجب اصول ۲۱ و ۱۵۶ قانون اساسی قانون باید از مادران در دوران بارداری و حضانت حمایت نماید و نیز در صورت نبودن ولی شرعی قیمومیت فرزندان به مادران شایسته سپرده شود. به موجب ماده ۱۱۶۸ قانون مدنی نگاهداری اطفال هم حق و هم تکلیف ابوین (والدین) است. ضمنا حضانت و ملاقات اطفال در صلاحیت دادگاه خانواده است.
[h=2]ترتیب رسیدگی به مسئله حضانت فرزند:[/h]دادگاه در کلیه مواردی که مبادرت به صدور گواهی عدم امکان سازش می نماید باید ترتیب اطمینان بخشی را در خصوص نگهداری و حضانت و میزان نفقه اطفال با توجه به وضعیت مالی و اخلاقی زوجین و با در نظر گرفتن مصلحت صغار (خیر وصلاح کودک، کودکان)تعیین نماید.
چند نکته:
- در صورت فوت یکی از ابوین، حضانت طفل با آن که زنده است خواهد بود هرچند متوفی پدر طفل بوده و برای او قیم معین کرده باشد.(مثلا ً با فوت پدر، حضانت طفل با مادر است نه پدربزرگ طفل.)
- طفل را نمی توان از ابوین و یا از پدر و مادری که حضانت با اوست گرفت مگر به دلیل وجود علت قانونی.
- اگر مادر در مدتی که حضانت با اوست مبتلا به جنون شود یا ازدواج کند حق حضانت با پدر خواهد بود.
- هیچ یک از ابوین (پدر ومادر) حق ندارند در مدتی که حضانت طفل به عهده آنهاست از نگهداری او خودداری کنند و در صورت امتناع از سوی دادگاه ملزم می شوند و چنانچه الزام مؤثر نباشد حضانت را به خرج پدر و هرگاه پدر فوت شده باشد به خرج مادر تامین کند.
- برای حضانت و نگهداری طفلی که پدر و مادر او جدا از هم زندگی می کنند، مادر تا سن هفت سالگی اولویت دارد و پس از آن اولویت با پدر است. البته پس از هفت سالگی در صورت حدوث اختلاف، حضانت طفل با رعایت مصلحت کودک به تشخیص دادگاه است.
- مواد ۱۱۶۸تا ۱۱۷۹ قانون مدنی به حضانت و نگهداری طفل اختصاص دارد.
[h=2]طبق ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی شرایط تغییر حضانت عبارتست از:[/h]چنانچه در اثر عدم مواظبت و یا انحطاط اخلاقی پدر و مادری که طفل تحت حضانت او است صحت جسمی یا تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر باشد دادگاه می تواند با تقاضای بستگان، قیم و یا رئیس حوزه قضائی ترتیب مقتضی دیگری را برای حضانت کودک اتخاذ نماید.
[h=2]مواردی که می تواند از مصادیق تغییر حضانت باشد:[/h]
- اعتیاد زیان آور به الکل، موادمخدر و یا قمار.
- اشتهار به فساد اخلاق و فحشا.
- ابتلاء به بیماری روانی به تشخیص پزشکی قانونی.
- سوء استفاده از طفل یا اجبار او به ورود به مشاغل ضداخلاقی مانند فساد، فحشا، تکدی گری و قاچاق.
- تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف.