اختلال شخصیت ضداجتماعی

[*JujU*]

چشم انداز بیماری

راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات ذهنی چاپ چهارم تجدید نظر شده dsm-iv-tr اختلال شخصیت ضداجتماعی را اینچنین شرح داده است: بی اعتنایی به حقوق دیگران تجاوز به آنها به صورت الگویی نافذ و فراگیر وجود داشته و از پانزده سالگی شروع شده باشد که نشانه اش سه تا یا بیشتر از موارد زیر است: فرد نتواند به هماهنگی با هنجارهای اجتماعی توام با احترام و توجه به رفتارهای ضابطه مند دست یابد و نشانهٔ آن انجام مکرر اعمالی باشد که به خاطر آنها مستوجب دستگیری باشد .​

▪فریبکار و حقه باز بودن که نشانه اش دروغ گفتن مستمر، داشتن اسمهای مستعار، و کلاه سر دیگران گذاشتن برای رسیدن به نفع شخصی یا لذت است .​

▪ تکانشی بودن یا ناتوانی از برنامه ریزی و پروراندن نقشه ای در سر .​

▪تحریک پذیری و پرخاشگر بودن به طوری که مکرراً جنگ و دعوا کند.​

▪ بی اعتنایی توام با بی پروایی به صورتی که به سلامتی خود و دیگران صدمه وارد کند.​

▪همواره از پذیرش مسئولیت سرباز زدن ؛ به طوری که هیچ وقت نتواند شغل ثابتی داشته باشد یا از عهدهٔ تعهدات مالیش برآید.​

▪احساس پشیمانی نکند؛ یعنی به صدمه رساندن به دیگران و داشتن برخورد بد با آنها یا سرقت اموالشان بی اعتنا و بی تفاوت باشد، یا این که این کارها را توجیه کند.​

فرد حداقل هیجده سال سن داشته باشد . شواهد موجود اختلال سلوک را که پیش از پانزده سالگی شروع شده باشد را مطرح کنند و رفتار ضداجتماعی منحصراً در سیر اسکیزوفرنی یا حمله مانیا پیدا نشده باشد.​

●چشم انداز ابعادی​

در این جا ضوابط مدل پنج عاملی شخصیت برای اختلال شخصیت ضداجتماعی یک نیمرخ فرضی ایجاد کرده است (مک کری، ۱۹۹۴): ​

الف ـ نوروزگرایی بالا: عواطف منفی مزمن که شامل اضطراب ، ترسویی ، تنش ، تحریک پذیریی، خشم، اندوهگینی، گناه، شرم، دشواری کنترل تکانه (برای مثال در خوردن، نوشیدن یا خرج کردن پول) باورهای نامعقول (برای مثال: انتظارات غیرواقع گرایانه طوری که خود را مجبور کند که همیشه کامل عمل کند)، بدبینی ، اضطراب بدنی بیمورد ، درماندگی و وابستگی به دیگران برای حمایت هیجانی وتصمیم گیری.​

ب ـ برونگرایی بالا: پرحرفی، خودافشاگری، عدم توانایی در گذراندن زمان به تنهایی، جلب توجه کردن، حرکات نمایشی در نشان دادن هیجانها، برانگیختگی جنسی بی ملاحظه، تلاشهای نامناسب برای کنترل و تسلط بر دیگران.​

ج ـ گشودگی پایین: دشواری در سازگاری اجتماعی یا هر گونه تغییر شخصی، تحمل پایین، سبک زندگی متفاوت یا درک متفاوت، بی تفاوتی هیجانی و عدم توانایی در فهم و درک احساسات خویش، دامنه علائق کاهش یافته، بی تفاوتی نسبت به هنر و زیبایی، همنوایی زیاد با مرجع.​

د ـ توافق پایین : بدبینی و تفکر پارانوئیدی، عدم اعتماد حتی به دوستان یا فامیل، ستیزه جویی، همچنین آمادگی برای جنگ، بهره کشی و سلطه گری، دروغگویی، خشونت و بیگانگی با دوستان با بی پروایی، محدود کردن حمایت اجتماعی ،فقدان عرف اجتماعی می تواند فرد را در مقابل قانون قرار دهد ، حس خودبزرگ بینی و تکبر.​

ه ـ وظیفه شناسی پایین: روشنفکر، فقدان لذت، هنرپیشه بالقوه، ضعف در عملکرد تحصیلی با توجه به تواناییهای نسبی، رعایت نکردن نقشها و تعهدات می تواند فرد را در مقابل قانون قرار دهد. ناتوانی در خود انضباطی (برای مثال : گرفتن رژیم ،تمرین طرح) حتی زمانی که به دلایل پزشکی نیاز است. بی هدف بودن شخصی و حرفه ای.​

●چشم انداز رفتاری​

در طول تاریخ شخصیتهای ضداجتماعی را در قالبهای روان شناختی در نظر نمی گرفتند. اما مخصوصاً در قرن نوزدهم این عقیده شکل گرفت که نوعی رفتار جنایی ممکن است از شرایطی که فرد هیچ کنترلی بر آنها ندارد نشات بگیرد که منبع آن روانی- اجتماعی یا زیستی باشد. بنابراین جرایم آنها ارادی نیست بلکه نتیجه شرایط خارج از کنترل می باشد. در قرن نوزدهم این عقیده که بعضی افراد اختلالی دارند که آنها را از همنوایی با انتظارات جامعه بازمی دارد رایج شد. به دلایل زیستی –روانی- اجتماعی این افراد قادر به وفق دادن خودشان با اجتماع نیستند، وقتی افراد قادر به اعمال ارادهٔ خودشان باشند اما نخواهند چنین کنند باز هم مجرم خوانده می شوند. اختلال شخصیت ضداجتماعی از اختلال سلوک دوران کودکی نشات می گیرد؛ که شامل رفتارهایی از قبیل فرار از مدرسه، دروغگویی مداوم، دزدی و خرابکاری است که در بزرگسالی ادامه می یابند و شکل تهاجم به اشخاص واموال، عدم پرداخت بدهی و حضور در دنیای تبهکاران را به خود می گیرد (سیلگمن،روزنهان، ۲۰۰۱).​

منبع: آتیه​

 

[*JujU*]

ملاکهای تشخیص اختلال ضد اجتماعی

▪ الگوی مستمر بی*اعتنایی و زیر پا نهادن حقوق دیگران که از پانزده سالگی شروع می*شود و وجود سه علامت (یا بیشتر) از علائم زیر برای تشخیص ضروری است. ​

▪ ناتوانی برای سازگاری با موازین اجتماعی و قانونی که با دست زدن به اعمال تکراری زمینه ساز دستگیری ، تظاهر نماید. ​

▪ فریبکاری ، که با دروغ گویی مکرر ، استفاده از نام**های غیر واقعی یا «گوش بر» برای نفع و لذت شخصی ، مشخص می*شود. ​

▪ رفتار تکانشی (لحظه*ای) و ناتوانی برای طرح ریزی پیشاپیش. ​

▪ تحریک پذیری و پرخاشگری که با نزاع و حملات فیزیکی مکرر تظاهر می*کند​

. ​

▪ بی*احتیاطی نسبت به ایمنی (سلامت) خود و دیگران. ​

▪ عدم احساس مسئولیت مستمر که با ناتوانی مکرر برای حفظ شغل و عدم احترام به تعهدات مالی تظاهر می*کند. ​

▪ فقدان احساس پشیمانی ، که با بی تفاوتی یا دلیل تراشی نسبت به آزار ، بد رفتاری یا دزدیدن مال دیگران ، تظاهر می*کند. ​

▪ سن فرد بالای ۱۸ سال است. ​

شواهد اختلال سلوک با شروع قبل ۱۸ سالگی وجود دارد. ​

وقوع رفتار ضد اجتماعی منحصرا در جریان اختلال اسکیزوفرنی یا اختلال مانی نیست. ​

● تشخیص افتراقی اختلال ضد اجتماعی​

▪ اختلال سلوک​

اگر ملاکهایی برای تشخیص وجود داشته باشد ولی سن فرد موقع تشخیص از ۱۵ سال پایین*تر باشد تشخیص «اختلال سلوک» گذارده می*شود (اختلال سلوک بر روی محور i کد گذاری می*شود). ​

▪ رفتار غیر قانونی​

افراد زیادی کارهایی انجام می*دهند که بر خلاف قانون یا ارزشهای اجتماع است ولی تمام آنها تشخیص ضد اجتماعی دریافت نمی*کنند. با توجه به اینکه رفتار ضد اجتماعی شامل زمینه*های متعدّدی از زندگی شخص دچار اختلال می*شود، از رفتارهای غیر قانونی قابل تشخیص است. در زیر به علت شناسی اختلال ضد اجتماعی پرداخته می*شود. ​

● عوامل زیست شناختی اختلال شخصیت ضد اجتماعی​

مطالعات آزمایشی نشان داده است که افراد ضد اجتماعی کوچکترین اضطرابی در مورد تنبیه شدن و ناراحتی*های آینده (نتیجه کارها) ندارند. به عنوان نمونه در یک آزمایش دو گروه آزمودنی (گروه اول: افراد سالم ، گروه دوم: افراد دچار شخصت ضد اجتماعی) در انتظار دریافت شوک الکتریکی قوی به پوستشان بودند. (قبلا دستگاههای اندازه گیری به پوست دو گروه وصل شده بودند). نتایج نشان داد افراد سالم هرچه به زمان دریافت شوک نزدیک می*شدند، تنش و اضظراب بیشتری نشان می*دادند و در لحظه وارد شوک ، مقاومت پوستشان بصورت ناگهانی یافت (علامت افزایش اضطراب).​

ولی هیچ یک از افراد ضد اجتماعی چنین واکنش پوستی که حاکی از اضظراب در آنها باشد، نشان ندادند. تحقیقات بیشتر این فرض را مطرح می*کنند که ممکن است دستگاه عصبی خودکار در افراد ضد اجتماعی از همان آغاز تولد «کم واکنش» باشد. چنین کمبودی می*تواند تبیین کند که چرا این افراد این همه به دنبال شور و هیجان هستند و تنبیه و مجازات نمی*تواند آنها را از کارشان باز دارد. ​

● عوامل خانوادگی اختلال شخصیت ضد اجتماعی​

▪ نظریه روانکاوی​

نظریه روانکاوی ، رشد وجدان (فرا خود) را به میزان رابطه محبت آمیز کودک با والدین وابسته می*داند. در یک خانواده سالم چنین محبتی باعث می*شود که کودک «ارزشهای والدین خود را (که بازتاب ارزشهای جامعه است) درونی سازد (قبول کند) چون دوست دارد مانند والدین خود باشد و از این می*ترسد که اگر بر خلاف خواسته*های (ارزشهای) والدین رفتار کند از محبت آنها محروم شود. بدین ترتیب کودکی که از والدین خود محبتی دریافت نکرده، ترسی هم برای از دست دادن آنها ندارد و در نهایت وجدان (فرا خود) در آنها تشکیل نمی*شود. این نظریه اگر چه منطقی بنظر می*رسد، اما نتایج تحقیقات نشان داده*اند که همه کودکان محروم از محبت والدین شخصیت ضد اجتماعی نمی*شوند و برخی از کودکان برخوردار از محبت والدین نیز ضد اجتماعی شده*اند. ​

▪ نظریه یادگیری اجتماعی​

برای کودک «جامعه» و بویژه «والدین» الگوهای خوبی برای «تقلید و یادگرفتن» نوع رفتار مورد قبول ارزشهای جامعه است. در بعضی از خانواده*ها کودک یاد می*گیرد که با«جذاب بودن ، دوست داشتنی بودن و توبه کردن» می*تواند از تنبیه کار بد خود معاف شود. چنین الگویی می*تواند به این یادگیری منجرشود که «نوع کردار (رفتار) مهم نیست بلکه توانایی وانمود کردن ، توبه کردن و پشیمانی» از همه مهمتر است. ​

● درمان اختلال ضد اجتماعی​

▪ روان درمانی​

اگر شخصیتهای ضد اجتماعی از حرکت بازداشته شوند (مثل بستری کردن در بیمارستان) همچنین «گروه*های خود یاری» بیشتر از زندان و بیمارستان روانی برای این افراد مفید است. نکته مهم در روان درمانی این افراد ایجاد محدودیت*های صریح قبل از شروع درمان است. ​

▪ دارو درمانی​

درمان دارویی بیشتر برای بهبود علائم اضطراب ، خشم یا افسردگی همراه با رفتار ضد اجتماعی مورد استفاده قرار می*گیرد. اما چون این افراد اکثرا سوء مصرف الکل و مواد داشته*اند، باید در تجویز داروها احتیاط کرد.​

منبع: ویستا​