اساسنامه جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران

[eLOy]

اساسنامه جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران



برای مشاهده فایل PDF اینجا کلیک کنید



​

ماده ۱

جمعیت هلال احمر جمهورى اسلامى ایران (جمعیت سابق شیر و خورشید سرخ ایران) که در این اساسنامه جمعیت نامیده مى‏ شود، مؤسس ه‏اى خیریه، غیرانتفاعى و داراى شخصیت حقوقى مستقل می ‏باشد. جمعیت، به کلیه تعهدات و قراردادهاى بین المللى مربوط به اهداف و وظایف جمعیت هاى هلال احمر و صلیب سرخ و نیز مقررات اتحادیه جمعیت هاى صلیب سرخ و هلال احمر که با قانون اساسى و سایر قوانین جمهورى اسلامى ایران مغایرت نداشته باشند، پاى بند بوده « و در مسائل امدادى و بهداشتى درمانى برون مرزى و درون مرزى و تعهدات مربوطه در راستاى سیاست هاى دولت جمهورى اسلامى ایران طبق اساسنامه عمل مى‏ کند . — اصلاحیه به موجب مصوبه جلسه مورخ ۲۴/۲/۱۳۸۲ مجلس شوراى اسلامی

ماده ۲

اهداف جمعیت عبارتند از: تلاش براى تسکین آلام بشرى، تأمین احترام انسانها و کوشش در جهت برقرارى دوستى و تفاهم متقابل و صلح پایدار میان ملت ها و همچنین حمایت از زندگى و سلامت انسانها بدون درنظر گرفتن هیچگونه تبعیض میان آنها.

ماده ۳

وظایف جمعیت در سطح کشور و خارج از کشور بدین قرار است.
۱- ارائه خدمات امدادى در هنگام بروز حوادث و سوانح طبیعى مثل زلزله و سیل و غیره در داخل و خارج از کشور.
۲- ارائه کمکهاى اولیه در حوادث غیر مترقبه بوسیله امدادگران.
۳- برنامه ریزى و اقدام در جهت آمادگى مقابله با حوادث و سوانح و آموزش عمومى در این زمینه و تربیت کادر امدادى و نیروى انسانى مورد نیاز.

۴- ارسال کمک و اعزام عوامل امدادى و درمانى به سایر کشورها در صورت لزوم.
۵- کمک به امر توانبخشى و ارائه خدمات اجتماعى در جهت تسکین آلام آوارگان، پناهندگان، مرضى و معلولین و ایجاد حس تعاون و تفاهم و دوستى و نیکوکارى بین مردم.
۶- تلاش در جهت تسکین آلام بشرى و کمک به امر سلامت جامعه و دفاع از ارزشهاى انسانى و کوشش در جهت برقرارى دوستى و تفاهم متقابل و صلح پایدار میان ملتها.
۷- اداره امور جوانان جمعیت و توسعه مشارکت جوانان در تصمیم‏ گیری ها و فعالیت هاى مربوط به آنها و تربیت و آموزش جوانان مذکور به منظور آماده ساختن آنان در انجام خدمات امدادى و عام‏المنفعه.
۸- کمک به تهیه دارو و وسایل و تجهیزات پزشکى مورد نیاز مراکز بهداشتى، درمانى و آموزشى کشور با موافقت وزارت بهداشت و با همکارى هلال احمر و صلیب سرخ جهانى که عضو اتحادیه بین‏ المللى صلیب سرخ و هلال احمر جهانى هستند.

تبصره ۱- کمک ‏هاى ارسالى جمعیت به سایر کشورها به صورت جنسى و یا نقدى و یا خدمات انسانى خواهد بود.

تبصره ۲- هزینه آن قسمت از خدمات و کمک‏هاى اولیه امدادى و یا سایر خدماتى که از طرف دولت در سطح کشور و کمک امدادى و درمانى و بهداشتى خارج از کشور به عهده جمعیت محول مى‏شود، توسط دولت به جمعیت پرداخت مى‏گردد تا طبق مقررات و ضوابط خاص جمعیت به مصرف رسانیده شود.

تبصره ۳- جمعیت مکلف است حتى الامکان نسبت به کمکهاى نقدى و جنسى که به آسیب دیدگان و نیازمندان خصوصاً در خارج از کشور انجام مى‏دهد دقت و نظارت کامل اعمال کند تا این کمکها به افرادى که استحقاق آن را دارند برسد.

ماده ۴

در زمان جنگ و در تصادمات و برخوردهاى مسلحانه، جمعیت و عوامل امدادى آن طبق مقررات ملى و بین المللى و مصون از هر گونه ممانعت و یا تعرض دستجات متخاصم، بى طرفانه به کمک مجروحین و آسیب دیدگان و پناهندگان و آوارگان و اسراء و جستجوى مفقودالاثرها شتافته و به طرفین درگیر به نحو یکسان و بدون هیچگونه تبعیضى کمک هاى انسانى خود را عرضه مى ‏نماید و طرفین متخاصم مکلف به احترام و همکارى با جمعیت و عوامل آن مى‏ باشند. تبصره – علامت هلال احمر نشان اختصاصى جمعیت هلال احمر جمهورى اسلامى ایران بوده و استفاده از این علامت به استثناى بهدارى نیروهاى مسلح جمهورى اسلامى ایران بدون اجازه قبلى از جمعیت ممنوع مى‏باشد.

ماده ۵

کلیه وزارتخانه ‏ها، سازمان ها و شرکت ها و مؤسسات دولتى بالاخص هواپیمایى و کشتیرانى و شرکت سهامى راه آهن جمهورى اسلامى ایران و گمرک ایران موظفند خصوصاً به هنگام بروز حوادث و یا در زمان جنگ در اجراى وظایف جمعیت همکارى و تشریک مساعى لازم را بنمایند.

ماده ۶

هرکس از زن و مرد و کوچک و بزرگ بدون ملاحضات سیاسى، مذهبى، نژادى و با رعایت این اساسنامه و مطابق آئین نامه عضویت جمعیت مى‏تواند عضو جمعیت گردد.

ماده ۷ (اصلاحى)

- ارکان جمعیت هلال احمر عبارتند از:
۱- مجمع عمومى – شوراى عالى – رئیس – دبیرکل – بازرس یا بازرسان.
۲- مجمع استان – هیات مدیره – مدیر عامل استان – بازرس یا بازرسان.
۳- مجمع شهرستان – شوراى اجرایى شهرستان – رئیس شعبه – بازرس یا بازرسان.
تبصره ۱- کلیه اعضاء و داوطلبین فعال جمعیت در هر شهرستان عضو مجمع شهرستان محسوب شده و اعضاى مجمع استان از نمایندگان معرفى شده مجامع شهرستان هاى تابعه و اعضاى مجمع عمومى نیز از نمایندگان معرفى شده از مجامع استان ها تشکیل مى‏شوند.

تبصره ۲- حد نصاب تشکیل و رسمیت یافتن جلسه مجمع عمومى و مجامع استانى و شهرستانى در نوبت اول با حضور دو سوم اعضاء هر مجمع خواهد بود و در صورت عدم تأمین حد نصاب در نوبت اول، جلسه دوم که حداکثر پانزده روز بعد از نوبت اول خواهد بود با حضور هر تعداد از اعضاء رسمیت خواهد یافت.

تبصره ۳- هیأت اجرایى فعلى موظف است در اولین فرضت ممکن آیین‏نامه و دستورالعمل برگزارى انتخابات مجمع عمومى و مجامع استان و شهرستان را تدوین و تصویب نماید به نحوى که حداکثر ظرف مدت نه ماه پس از لازم‏الاجراء شدن این قانون، مجامع استان و شهرستان و ظرف مدت یک سال مجمع عمومى و سایر ارکان جمعیت مطابق این اصلاحیه تشکیل گردد.
تبصره ۴- جمعیت هلال احمر در سراسر کشور داراى شخصیت حقوقى واحد است.

ماده ۸ (اصلاحى)

وظایف و اختیارات مجمع عمومى و مجامع استانى و شهرستان عبارت است از:
الف – وظایف و اختیارات مجمع عمومى:
۱- تعیین و تصویب سیاستهاى کلان جمعیت
۲- تصویب مرانامه و نظامنامه جمعیت در چارچوب اساسنامه و مقررات فدراسیون بین‏المللى صلیب سرخ و هلال ‏احمر.
۳- تصویب برنامه و بودجه و ترازنامه سالانه جمعیت.
۴- تصویب آیین‏نامه‏ ها و دستورالعمل هاى لازم در مورد شرح وظایف و اختیارات شوراى عالى.
۵- استماع گزارش بازرس یا بازرسان.
۶- انتخاب هفت نفر از اعضاى شوراى عالى.
۷- انتخاب بازرس یا بازرسان.
ب – وظایف و اختیارات مجامع استان و شهرستان:
۱- تدوین برنامه‏ هاى کلى استانى و شهرستانى در چهارچوب مقررات و سیاستهاى کلان جمعیت.
۲- پیشنهاد برنامه و بودجه سالانه جمعیت مربوط به سطوح بالاتر و تصویب ترازنامه سالانه جمعیت مربوطه.
۳- استماع گزارش بازرس یا بازرسان.
۴- انتخاب چهار نفر اعضاى هیأت مدیره براى استان و شوراى اجرایى براى شهرستان.
۵- انتخاب بازرس یا بازرسان.
تبصره – شرایط اعضاء، چگونگى و شیوه دعوت و تشکیل مجامع استان و شهرستان و مجمع عمومى و برگزارى انتخابات بر اساس آیین‏نامه‏ هایى خواهد بود که در دوره اول توسط هیأت اجرایى فعلى و در دوره‏ هاى بعد توسط مجمع عمومى تصویب مى‏گردد. ۱و۲) اصلاحى به موجب مصوبه مورخ ۲۴/۲/۱۳۸۲ مجلس شوراى اسلامى

ماده ۷ (قبل از اصلاح)

اداره امور جمعیت توسط رئیس جمعیت صورت مى‏گیرد که عزل و نصب نامبرده به پیشنهاد وزیر بهداشت درمان و آموزش پزشکى و حکم ریاست جمهورى انجام خواهد شد.

ماده ۸ (قبل از اصلاح)

هر چهار ماه یکبار و یا عندالزوم به دستور و ریاست وزیر بهداشت و درمان و آموزش پزشکى و با حضور رئیس، معاونین و بازرسان جمعیت تشکیل مى ‏گردد و گزارش عملکرد و مسائل مالى جمعیت به اطلاع وزیر خواهد رسید.

ماده ۹

وظایف و اختیارات رئیس جمعیت به قرار زیر است:
۱- انتخاب و نصب و یا عزل دبیر کل و خزانه دار کل و نظارت مستقیم و مستمر بر کار آنان.
۲- تشکیل و اداره جلسات «شوراى عالى«.
۳- تمهید مقدمات تشکیل کنفرانس هاى بین المللى و منطقه ‏اى مربوط به جمعیت هلال احمر و صلیب سرخ بین المللى در ایران.
۴- برقرارى ارتباط با مقامات جمهورى اسلامى ایران.
۵- نظارت مستقیم و مستمر بر امور بین المللى جمعیت.
۶- دستور ارسال کمکها و عوامل امدادى به سایر کشورها.
۷- مراقبت بر حسن اجراء اساسنامه و نظارت بر اجراى مقررات بین المللى انسانى.
۸- مراقبت بر حسن اجراء مصوبات شوراى عالى و سایر مقررات ناظر بر کار جمعیت.
۹- اعطاى نشان هاى درجه اول مخصوص جمعیت.

ماده ۱۰(اصلاحى)

- ترکیب و وظایف شوراى عالى، هیأت مدیره استان و شوراى اجرایى استان:
الف – اعضاى شوراى عالى عبارتند از:
۱- هفت نفر عضو منتخب مجمع عمومى به مدت چهار سال
۲- چهار نفر از شخصیتهاى برجسته و صاحب نظر کشور، مطلع و مسلط به امور امدادى، بهداشتى، درمانى امور جوانان و حقوق بشر دوستانه با معرفى رئیس جمهور به مدت چهار سال.
۳- رئیس جمعیت.
۴- دبیرکل.
۵- خزانه دار کل.
۶- یک نفر از مدیران ارشد اجرایى جمعیت به انتخاب رئیس جمعیت.
۷- بازرسان «بدون حق رأى«.
تبصره – نماینده مقام معظم رهبرى در صورتى که توسط معظم‏ له تعیین شده باشد در جلسات شوراى عالى شرکت خواهد نمود.

ب – وظایف و اختیارات شوراى عالى:
۱- تدوین سیاست هاى کلان و پیشنهاد آن به مجمع عمومى.
۲- تنظیم برنامه و بودجه و ترازنامه سالانه جمعیت و ارائه آن به مجمع عمومى.
۳- تدوین راهکارهاى لازم جهت اجراى مصوبات مجمع عمومى.
۴- تصویب آیین‏نامه‏ هاى داخلى شوراى عالى و آیین‏نامه ‏هاى مالى، محاسباتى، معاملاتى و استخدامى و ضوابط ساختار تشکیلاتى و پستهاى سازمانى جمعیت.
۵- معرفى دو نفر مدیر شایسته از افراد واجد شرایط به رئیس جمهور جهت انتخاب یکى از آنها به عنوان رئیس جمعیت به مدت چهار سال.
۶- بررسى و تصویب پیشنهادات رئیس جمعیت.
ج – ترکیب و وظایف هیأت مدیره استان عبارتند از:
۱- چهار نفر منتخب مجمع استان به مدت چهارسال.
۲- مدیرعامل.
۳- خزانه‏ دار
۴- یکى از معاونین جمعیت استان.
۵- بازرس یا بازرسان »بدون حق رأى«
د – وظایف و اختیارات هیأت مدیره استان عبارتند از:
۱- تدوین برنامه‏ هاى کلى استان و پیشنهاد آن به مجمع استان.
۲- تنظیم برنامه و بودجه و ترازنامه سالیانه جمعیت استان و ارائه آن به مجمع استان.
۳- تدوین راهکارهاى لازم جهت اجراى مصوبات مجمع مربوطه.
۴- معرفى دو نفر مدیر واجد شرایط به رئیس جمعیت جهت انتخاب مدیر عامل.
۵- تصویب پیشنهادات مدیرعامل در چهارچوب وظایف.
ه – اعضاى شوراى اجرایى شهرستان عبارتند از:
۱- چهار نفر منتخب مجمع شهرستان به مدت چهار سال.
۲- رئیس شعبه.
۳- خزانه دار.
۴- معادن شعبه.
۵- بازرس یا بازرسان (بدون حق رأى)
و – وظایف و اختیارات شوراى اجرایى شهرستان عبارت است از:
۱- تدوین برنامه‏هاى کلى شهرستان مربوطه و ارائه آن به مجمع شهرستان.
۲- تنظیم برنامه و بودجه و ترازنامه سالیانه جمعیت مربوطه و ارایه آن به مجمع شهرستان.
۳- تدوین راهکارهاى لازم جهت اجراى مصوبات شهرستان.
۴- معرفى دو نفر مدیر واجد شرایط به مدیر عامل استان جهت انتخاب مدیر شعبه.
۵- تصویب پیشنهادهاى رئیس شعبه در چارچوب وظایف.
«۱) اصلاحیه به موجب مصوبه مورخ ۲۴/۲/۱۳۸۲ مجلس شوراى اسلامى
- از زمان تصویب این قانون واژه «هیأت اجرایى» در کلیه مواد اساسنامه جمعیت هلال احمر جمهورى اسلامى ایران به وشراى عالى تغییر مى‏یابد.


ماده ۱۰ (قبل از اصلاح)



– جمعیت داراى شوراى عالى بوده که اعضاى آن عبارتند از رئیس، دبیرکل، خزانه دار کل، یک عضو به انتخاب رئیس جمعیت، یک نفر از بازرسان.
تبصره ۱- نماینده محترم مقام معظم رهبرى در صورتى که توسط معظم له تعیین شده باشد در جمعیت به عنوان ناظر شرعى در جلسات این هیأت شرکت خواهند بود.
تبصره ۲- وظایف و اختیارات شوراى عالى را آئین‏نامه‏اى که توسط رئیس جمعیت تهیه و به تصویب وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکى مى‏رسد، تعیین مى‏کند.
- به موجب مصوبه مورخ ۲۴/۲/۱۳۸۴ مجلس شوراى اسلامى: بند (۹) از ماده (۹) و بند (۶) از ماده (۱۵) و تبصره ذیل ماده از اساسنامه مذکور حذف مى‏گردد.»

ماده ۱۱

اعضاى «شوراى عالى» در قبال تصمیماتى که در اجراى وظایف هیأت اتخاذ خواهند نمود داراى مسئولیت مشترک مى‏باشند.

ماده ۱۲

جلسات «شوراى عالى»۲ حداقل ماهى یک بار تشکیل مى‏ گردد. رئیس جمعیت مى‏ تواند در شرایط اضطرارى شخصاً به جاى «شوراى عالى» اتخاذ تصمیم نموده و گزارش آن را در اولین جلسه «شوراى عالى» ارائه دهد. ترتیب اجراى این ماده را آئین‏نامه‏ هاى جمعیت مشخص خواهند نمود.

ماده ۱۳

دبیر کل جمعیت سمت معاون کل رئیس را در امور ادارى و اجرایى به عهده داشته و موظف است گزارش اقدامات خود را بطور مستمر به رئیس و شوراى عالى تسلیم نماید. دبیر کل نزد مراجع قانونى و دولتى و محاکم و سازمانها و ادارات و اشخاص حقیقى و حقوقى نمایندگى رسمى جمعیت را با حق توکیل غیر دارا مى ‏باشد.

ماده ۱۴

وظایف و اختیارات خزانه دارى کل:

۱- بکار بردن مساعى لازم در وصول درآمدها و ارائه پیشنهاد در مورد ایجاد انواع درآمدهاى جدید ضمن اشتراک مساعى با دبیر کل.
۲- حفظ دارایی ها و اموال و حقوق و منافع مالى جمعیت ضمن اشتراک مساعى با دبیر کل.
۳- نظارت مالى بر تنظیم و اجراى بودجه و مصرف هزینه ‏ها.
۴- تنظیم ترازنامه و تفریق بودجه.
۵- همکارى مشترک با دبیر کل جهت تخصیص اعتبار.
۶- افتتاح حساب در بانک ها و برداشتن از آن و نیز مسدود کردن حسابها و صدور چک‏ ها و سفته‏ ها و اوراق بهادار و قبوض و انعقاد قراردادهاى مالى (متفقاً با امضاء خزانه دارى کل و دبیر کل به عمل مى‏آید).
۷- ایجاد هماهنگى در امور مالى جمعیت.
تبصره ۱- معرفى امضاهاى مجاز کلیه شعب جمعیت به بانکها از طریق دبیر کل و خزانه دار کل بطور مشترک بعمل مى‏ آید. تبصره ۲- در مواردى که خزانه دار کل هزینه کردن وجوهى را خلاف مقررات بداند باید مراتب را کتباً به دبیر کل گزارش نماید و چنانچه توافق حاصل نشد، خزانه دار کل پس از گزارش کتبى امر به رئیس جمعیت و بازرسان و اخذ دستور کتبى از رئیس جمعیت نسبت به امضاى اسناد اقدام مى‏ نماید و موظف است گزارش امور را براى وزیر امور اقتصادى و دارایى و دیوان محاسبات کشور ارسال نماید.

ماده ۱۵

وظایف و اختیارات بازرسان به قرار زیر است:

۱- بازرسى و نظارت مستمر بر اجراء و انطباق نحوه اداره امور جمعیت با اساسنامه و آئین نامه‏ ها و مقررات داخلى و بین‏ المللى جمعیت بالاخص در مواقع امداد و مددکارى اجتماعى.
۲- رسیدگى به کلیه حساب ها و دفاتر و اوراق و اسناد و مدارک مالى و درآمدها و دارائی هاى نقدى و جنسى و اوراق بهادار، در صورت لزوم با استفاده از خدمات کارشناسان و مؤسسات رسمى حسابرسى.
۳- اعلام کتبى تخلفات در نحوه اداره امور جمعیت و تجاوز از حدود اساسنامه و آئین‏نامه‏ ها و مقررات به رئیس جمعیت و «شوراى عالى«.۲
۴- بررسى و اظهار نظر در خصوص گزارش‏ هاى سالانه «شوراى عالى» ۲ ترازنامه و تفریق بودجه سال پیش، و همچنین درباره صحت مطالب و اطلاعاتى که توسط «شوراى عالى»۲ در اختیار رئیس جمعیت گذاشته مى‏شود.
۵- تهیه گزارش جامعى راجع به وضع جمعیت با توجه به بند فوق و تسلیم آن به رئیس جمعیت.

ماده ۱۶

جمعیت مى‏ تواند براساس نیاز و شرایط منطقه‏ اى شعبى در مراکز استان یا در مرکز بعضى از شهرستان ها و بخش‏ها و یا نمایندگى هایى در سایر مراکز تأسیس نماید. جمعیت استان داراى هیأت مدیره‏اى مرکب از مدیر عال، رئیس و خزانه دار و شعب داراى رئیس شعبه جمعیت توسط یک هیأت مدیره متشکل از رئیس، خزانه دار و مدیر عامل اداره مى‏شود و نحوه اداره آنها مطابق آئین نامه خاصى مى‏باشد که با پیشنهاد «شوراى عالى» به تصویب وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکى خواهد رسید. تبصره – مدیر عامل و سرپرستان شعب استانها و شهرستان ها باید افرادى مؤمن و ملتزم به اسلام و قانون اساسى بوده و قبل از انقلاب اسلامى از عوامل حزب منحله رستاخیز نباشند.

ماده ۱۷

منابع مالى جمعیت علاوه بر آنچه که قانون در گذشته مشخص نموده است عبارت است از:

۱- چهل و دو درصد از درآمد حاصل از حق الثبت اسناد رسمى.
۲- پنجاه و پنج درصد از محل درآمد یک درصد کارمزد ثبت سفارشات.
۳- یک ریال از هر مراسله سفارشى و بیمه اعم از داخله و خارجه و مبلغ دو ریال از هر امانت پستى اعم از داخله و خارجه و مبلغ دو ریال و نیم از هر تلگراف اعم از داخله و خارجه که بوسیله الصاق تمبر خیریه از فرستندگان دریافت مى‏شود.
۴- اعانات، عواید و اموالى که در اجراى تصمیمات و مصوبات مراجع و سازمانهاى دولتى و شهرى اختصاص به جمعیت داده مى‏ شود و همچنین اعانات مردمى و کمک هاى خارجى.
۵- کمک هاى دولت به منظور تأمین منابع مالى کافى و تقویت و تحکیم نیروى جمعیت که باید همه ساله ردیف اعتبارى به عنوان اعانه در بودجه کل کشور منظور گردد.
۶- معادل یک درصد قیمت هر بلیط هواپیما و کشتى که از هر مسافر باید اخذ و به حساب جمعیت واریز گردد.
تبصره – کمک هاى دولت که همه ساله در ردیف اعتبارى به عنوان اعانه در بودجه کل کشور منظور مى‏ گردد، طبق این اساسنامه و مقررات و ضوابط خاص جمعیت به مصرف مى‏ رسد. دولت موظف است علاوه بر مبلغ فوق در شئون مختلف بذل مساعدت و همکارى لازم را با جمعیت بنماید.

ماده ۱۸

دولت موظف است کلیه وجوهى را که به موجب قانون تحت عنوان جمعیت هلال احمر جمهورى اسلامى ایران وصول مى‏ نماید، به خزانه واریز و معادل آن را در بودجه سال آینده به حساب جمعیت منظور دارد.

ماده ۱ (از قوانین) جمعیت هلال احمر جمهورى اسلامى ایران (جمعیت سابق شیر و خورشید سرخ ایران) که در این اساسنامه جمعیت نامیده مى‏ شود، مؤسسه‏ هاى خیریه، غیرانتفاعى و داراى شخصیت حقوقى مستقل مى‏ باشد. جمعیت، به کلیه تعهدات و قراردادهاى بین المللى مربوط به اهداف و وظایف جمعیت هاى هلال احمر و صلیب سرخ و نیز مقررات اتحادیه جمعیت هاى صلیب سرخ و هلال احمر که با قانون اساسى و سایر قوانین جمهورى اسلامى ایران مغایرت نداشته باشند، پاى بند بوده « و در مسائل امدادى و بهداشتى درمانى برون مرزى و درون مرزى و تعهدات مربوطه در راستاى سیاست هاى دولت جمهورى اسلامى ایران طبق اساسنامه عمل مى‏ کند . — اصلاحیه به موجب مصوبه جلسه مورخ ۲۴/۲/۱۳۸۲ مجلس شوراى اسلامی

ماده ۲ (از قوانین) اهداف جمعیت عبارتند از: تلاش براى تسکین آلام بشرى، تأمین احترام انسان ها و کوشش در جهت برقرارى دوستى و تفاهم متقابل و صلح پایدار میان ملتها و همچنین حمایت از زندگى و سلامت انسانها بدون درنظر گرفتن هیچگونه تبعیض میان آنها.

ماده ۳ (از قوانین) وظایف جمعیت در سطح کشور و خارج از کشور بدین قرار است.
۱- ارائه خدمات امدادى در هنگام بروز حوادث و سوانح طبیعى مثل زلزله و سیل و غیره در داخل و خارج از کشور.
۲- ارائه کمک هاى اولیه در حوادث غیر مترقبه بوسیله امدادگران.
۳- برنامه ریزى و اقدام در جهت آمادگى مقابله با حوادث و سوانح و آموزش عمومى در این زمینه و تربیت کادر امدادى و نیروى انسانى مورد نیاز.
۴- ارسال کمک و اعزام عوامل امدادى و درمانى به سایر کشورها در صورت لزوم.
۵- کمک به امر توانبخشى و ارائه خدمات اجتماعى در جهت تسکین آلام آوارگان، پناهندگان، مرضى و معلولین و ایجاد حس تعاون و تفاهم و دوستى و نیکوکارى بین مردم.
۶- تلاش در جهت تسکین آلام بشرى و کمک به امر سلامت جامعه و دفاع از ارزشهاى انسانى و کوشش در جهت برقرارى دوستى و تفاهم متقابل و صلح پایدار میان ملتها.
۷- اداره امور جوانان جمعیت و توسعه مشارکت جوانان در تصمیم‏گیریها و فعالیتهاى مربوط به آنها و تربیت و آموزش جوانان مذکور به منظور آماده ساختن آنان در انجام خدمات امدادى و عام‏ المنفعه.
۸- کمک به تهیه دارو و وسایل و تجهیزات پزشکى مورد نیاز مراکز بهداشتى، درمانى و آموزشى کشور با موافقت وزارت بهداشت و با همکارى هلال احمر و صلیب سرخ جهانى که عضو اتحادیه بین‏المللى صلیب سرخ و هلال احمر جهانى هستند.

تبصره ۱- کمک‏ هاى ارسالى جمعیت به سایر کشورها به صورت جنسى و یا نقدى و یا خدمات انسانى خواهد بود.

تبصره ۲- هزینه آن قسمت از خدمات و کمک‏هاى اولیه امدادى و یا سایر خدماتى که از طرف دولت در سطح کشور و کمک امدادى و درمانى و بهداشتى خارج از کشور به عهده جمعیت محول مى‏شود، توسط دولت به جمعیت پرداخت مى‏گردد تا طبق مقررات و ضوابط خاص جمعیت به مصرف رسانیده شود.

تبصره ۳- جمعیت مکلف است حتى الامکان نسبت به کمکهاى نقدى و جنسى که به آسیب دیدگان و نیازمندان خصوصاً در خارج از کشور انجام مى‏دهد دقت و نظارت کامل اعمال کند تا این کمکها به افرادى که استحقاق آن را دارند برسد.

ماده ۴ (از قوانین) در زمان جنگ و در تصادمات و برخوردهاى مسلحانه، جمعیت و عوامل امدادى آن طبق مقررات ملى و بین المللى و مصون از هر گونه ممانعت و یا تعرض دستجات متخاصم، بى طرفانه به کمک مجروحین و آسیب دیدگان و پناهندگان و آوارگان و اسراء و جستجوى مفقودالاثرها شتافته و به طرفین درگیر به نحو یکسان و بدون هیچگونه تبعیضى کمکهاى انسانى خود را عرضه مى ‏نماید و طرفین متخاصم مکلف به احترام و همکارى با جمعیت و عوامل آن مى‏ باشند.

تبصره – علامت هلال احمر نشان اختصاصى جمعیت هلال احمر جمهورى اسلامى ایران بوده و استفاده از این علامت به استثناى بهدارى نیروهاى مسلح جمهورى اسلامى ایران بدون اجازه قبلى از جمعیت ممنوع مى‏ باشد.

ماده ۵ (از قوانین) کلیه وزارتخانه ‏ها، سازمان ها و شرکت ها و مؤسسات دولتى بالاخص هواپیمایى و کشتیرانى و شرکت سهامى راه آهن جمهورى اسلامى ایران و گمرک ایران موظفند خصوصاً به هنگام بروز حوادث و یا در زمان جنگ در اجراى وظایف جمعیت همکارى و تشریک مساعى لازم را بنمایند.

ماده ۶ (از قوانین) هرکس از زن و مرد و کوچک و بزرگ بدون ملاحضات سیاسى، مذهبى، نژادى و با رعایت این اساسنامه و مطابق آئین نامه عضویت جمعیت مى ‏تواند عضو جمعیت گردد.

ماده ۷ (اصلاحى) (از قوانین) - ارکان جمعیت هلال احمر عبارتند از:

۱- مجمع عمومى – شوراى عالى – رئیس – دبیرکل – بازرس یا بازرسان.
۲- مجمع استان – هیات مدیره – مدیر عامل استان – بازرس یا بازرسان.
۳- مجمع شهرستان – شوراى اجرایى شهرستان – رئیس شعبه – بازرس یا بازرسان.

تبصره ۱- کلیه اعضاء و داوطلبین فعال جمعیت در هر شهرستان عضو مجمع شهرستان محسوب شده و اعضاى مجمع استان از نمایندگان معرفى شده مجامع شهرستانهاى تابعه و اعضاى مجمع عمومى نیز از نمایندگان معرفى شده از مجامع استانها تشکیل مى ‏شوند.

تبصره ۲- حد نصاب تشکیل و رسمیت یافتن جلسه مجمع عمومى و مجامع استانى و شهرستانى در نوبت اول با حضور دو سوم اعضاء هر مجمع خواهد بود و در صورت عدم تأمین حد نصاب در نوبت اول، جلسه دوم که حداکثر پانزده روز بعد از نوبت اول خواهد بود با حضور هر تعداد از اعضاء رسمیت خواهد یافت.

تبصره ۳- هیأت اجرایى فعلى موظف است در اولین فرضت ممکن آیین‏نامه و دستورالعمل برگزارى انتخابات مجمع عمومى و مجامع استان و شهرستان را تدوین و تصویب نماید به نحوى که حداکثر ظرف مدت نه ماه پس از لازم‏الاجراء شدن این قانون، مجامع استان و شهرستان و ظرف مدت یک سال مجمع عمومى و سایر ارکان جمعیت مطابق این اصلاحیه تشکیل گردد.

تبصره ۴- جمعیت هلال احمر در سراسر کشور داراى شخصیت حقوقى واحد است.

ماده ۸ (اصلاحى) (از قوانین) وظایف و اختیارات مجمع عمومى و مجامع استانى و شهرستان عبارت است از:

الف – وظایف و اختیارات مجمع عمومى:
۱- تعیین و تصویب سیاستهاى کلان جمعیت
۲- تصویب مرانامه و نظامنامه جمعیت در چارچوب اساسنامه و مقررات فدراسیون بین‏المللى صلیب سرخ و هلال‏احمر.
۳- تصویب برنامه و بودجه و ترازنامه سالانه جمعیت.
۴- تصویب آیین‏نامه ‏ها و دستورالعمل هاى لازم در مورد شرح وظایف و اختیارات شوراى عالى.
۵- استماع گزارش بازرس یا بازرسان.
۶- انتخاب هفت نفر از اعضاى شوراى عالى.
۷- انتخاب بازرس یا بازرسان.

ب – وظایف و اختیارات مجامع استان و شهرستان:
۱- تدوین برنامه‏هاى کلى استانى و شهرستانى در چهارچوب مقررات و سیاستهاى کلان جمعیت.
۲- پیشنهاد برنامه و بودجه سالانه جمعیت مربوط به سطوح بالاتر و تصویب ترازنامه سالانه جمعیت مربوطه.
۳- استماع گزارش بازرس یا بازرسان.
۴- انتخاب چهار نفر اعضاى هیأت مدیره براى استان و شوراى اجرایى براى شهرستان.
۵- انتخاب بازرس یا بازرسان.

تبصره – شرایط اعضاء، چگونگى و شیوه دعوت و تشکیل مجامع استان و شهرستان و مجمع عمومى و برگزارى انتخابات بر اساس آیین‏نامه‏ هایى خواهد بود که در دوره اول توسط هیأت اجرایى فعلى و در دوره‏هاى بعد توسط مجمع عمومى تصویب مى‏ گردد. ۱و۲) اصلاحى به موجب مصوبه مورخ ۲۴/۲/۱۳۸۲ مجلس شوراى اسلامى

ماده ۷ (قبل از اصلاح) (از قوانین) اداره امور جمعیت توسط رئیس جمعیت صورت مى‏گیرد که عزل و نصب نامبرده به پیشنهاد وزیر بهداشت درمان و آموزش پزشکى و حکم ریاست جمهورى انجام خواهد شد.

ماده ۸ (قبل از اصلاح) (از قوانین) هر چهار ماه یکبار و یا عندالزوم به دستور و ریاست وزیر بهداشت و درمان و آموزش پزشکى و با حضور رئیس، معاونین و بازرسان جمعیت تشکیل مى‏گردد و گزارش عملکرد و مسائل مالى جمعیت به اطلاع وزیر خواهد رسید.

ماده ۹ (از قوانین) وظایف و اختیارات رئیس جمعیت به قرار زیر است:
۱- انتخاب و نصب و یا عزل دبیر کل و خزانه دار کل و نظارت مستقیم و مستمر بر کار آنان.
۲- تشکیل و اداره جلسات «شوراى عالى«
.۳- تمهید مقدمات تشکیل کنفرانسهاى بین المللى و منطقه‏اى مربوط به جمعیت هلال احمر و صلیب سرخ بین المللى در ایران.
۴- برقرارى ارتباط با مقامات جمهورى اسلامى ایران.
۵- نظارت مستقیم و مستمر بر امور بین المللى جمعیت.
۶- دستور ارسال کمکها و عوامل امدادى به سایر کشورها.
۷- مراقبت بر حسن اجراء اساسنامه و نظارت بر اجراى مقررات بین المللى انسانى.
۸- مراقبت بر حسن اجراء مصوبات شوراى عالى و سایر مقررات ناظر بر کار جمعیت.
۹- اعطاى نشانهاى درجه اول مخصوص جمعیت.

ماده ۱۰(اصلاحى) (از قوانین) - ترکیب و وظایف شوراى عالى، هیأت مدیره استان و شوراى اجرایى استان:

الف – اعضاى شوراى عالى عبارتند از:
۱- هفت نفر عضو منتخب مجمع عمومى به مدت چهار سال
۲- چهار نفر از شخصیتهاى برجسته و صاحب نظر کشور، مطلع و مسلط به امور امدادى، بهداشتى، درمانى امور جوانان و حقوق بشر دوستانه با معرفى رئیس جمهور به مدت چهار سال.
۳- رئیس جمعیت.
۴- دبیرکل.
۵- خزانه دار کل.
۶- یک نفر از مدیران ارشد اجرایى جمعیت به انتخاب رئیس جمعیت.
۷- بازرسان «بدون حق رأى
«.تبصره – نماینده مقام معظم رهبرى در صورتى که توسط معظم‏له تعیین شده باشد در جلسات شوراى عالى شرکت خواهد نمود.

ب – وظایف و اختیارات شوراى عالى:
۱- تدوین سیاستهاى کلان و پیشنهاد آن به مجمع عمومى.
۲- تنظیم برنامه و بودجه و ترازنامه سالانه جمعیت و ارائه آن به مجمع عمومى.
۳- تدوین راهکارهاى لازم جهت اجراى مصوبات مجمع عمومى.
۴- تصویب آیین‏نامه‏ هاى داخلى شوراى عالى و آیین‏نامه‏ هاى مالى، محاسباتى، معاملاتى و استخدامى و ضوابط ساختار تشکیلاتى و پستهاى سازمانى جمعیت.
۵- معرفى دو نفر مدیر شایسته از افراد واجد شرایط به رئیس جمهور جهت انتخاب یکى از آنها به عنوان رئیس جمعیت به مدت چهار سال.
۶- بررسى و تصویب پیشنهادات رئیس جمعیت.

ج – ترکیب و وظایف هیأت مدیره استان عبارتند از:
۱- چهار نفر منتخب مجمع استان به مدت چهارسال.
۲- مدیرعامل.
۳- خزانه ‏دار
۴- یکى از معاونین جمعیت استان.
۵- بازرس یا بازرسان »بدون حق رأى
«د – وظایف و اختیارات هیأت مدیره استان عبارتند از:

۱- تدوین برنامه‏هاى کلى استان و پیشنهاد آن به مجمع استان.
۲- تنظیم برنامه و بودجه و ترازنامه سالیانه جمعیت استان و ارائه آن به مجمع استان.
۳- تدوین راهکارهاى لازم جهت اجراى مصوبات مجمع مربوطه.
۴- معرفى دو نفر مدیر واجد شرایط به رئیس جمعیت جهت انتخاب مدیر عامل.
۵- تصویب پیشنهادات مدیرعامل در چهارچوب وظایف.

ه – اعضاى شوراى اجرایى شهرستان عبارتند از:

۱- چهار نفر منتخب مجمع شهرستان به مدت چهار سال.
۲- رئیس شعبه.
۳- خزانه دار.
۴- معادن شعبه.
۵- بازرس یا بازرسان (بدون حق رأى)

و – وظایف و اختیارات شوراى اجرایى شهرستان عبارت است از:

۱- تدوین برنامه ‏هاى کلى شهرستان مربوطه و ارائه آن به مجمع شهرستان.
۲- تنظیم برنامه و بودجه و ترازنامه سالیانه جمعیت مربوطه و ارایه آن به مجمع شهرستان.
۳- تدوین راهکارهاى لازم جهت اجراى مصوبات شهرستان.
۴- معرفى دو نفر مدیر واجد شرایط به مدیر عامل استان جهت انتخاب مدیر شعبه.
۵- تصویب پیشنهادهاى رئیس شعبه در چارچوب وظایف.«۱) اصلاحیه به موجب مصوبه مورخ ۲۴/۲/۱۳۸۲ مجلس شوراى اسلامى- از زمان تصویب این قانون واژه «هیأت اجرایى» در کلیه مواد اساسنامه جمعیت هلال احمر جمهورى اسلامى ایران به وشراى عالى تغییر مى‏یابد.

ماده ۱۰ (قبل از اصلاح) – جمعیت داراى شوراى عالى بوده که اعضاى آن عبارتند از رئیس، دبیرکل، خزانه دار کل، یک عضو به انتخاب رئیس جمعیت، یک نفر از بازرسان.تبصره ۱- نماینده محترم مقام معظم رهبرى در صورتى که توسط معظم له تعیین شده باشد در جمعیت به عنوان ناظر شرعى در جلسات این هیأت شرکت خواهند بود.تبصره ۲- وظایف و اختیارات شوراى عالى را آئین‏نامه‏ اى که توسط رئیس جمعیت تهیه و به تصویب وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکى مى‏رسد، تعیین مى‏کند.- به موجب مصوبه مورخ ۲۴/۲/۱۳۸۴ مجلس شوراى اسلامى: بند (۹) از ماده (۹) و بند (۶) از ماده (۱۵) و تبصره ذیل ماده از اساسنامه مذکور حذف مى‏ گردد.»

ماده ۱۱ (از قوانین) اعضاى «شوراى عالى» در قبال تصمیماتى که در اجراى وظایف هیأت اتخاذ خواهند نمود داراى مسئولیت مشترک مى‏باشند.

ماده ۱۲ (از قوانین) جلسات «شوراى عالى»۲ حداقل ماهى یک بار تشکیل مى‏ گردد. رئیس جمعیت مى‏تواند در شرایط اضطرارى شخصاً به جاى «شوراى عالى» اتخاذ تصمیم نموده و گزارش آن را در اولین جلسه «شوراى عالى» ارائه دهد. ترتیب اجراى این ماده را آئین‏نامه‏ هاى جمعیت مشخص خواهند نمود.

ماده ۱۳ (از قوانین) دبیر کل جمعیت سمت معاون کل رئیس را در امور ادارى و اجرایى به عهده داشته و موظف است گزارش اقدامات خود را بطور مستمر به رئیس و شوراى عالى تسلیم نماید. دبیر کل نزد مراجع قانونى و دولتى و محاکم و سازمانها و ادارات و اشخاص حقیقى و حقوقى نمایندگى رسمى جمعیت را با حق توکیل غیر دارا مى‏باشد.

ماده ۱۴ (از قوانین) وظایف و اختیارات خزانه دارى کل:

۱- بکار بردن مساعى لازم در وصول درآمدها و ارائه پیشنهاد در مورد ایجاد انواع درآمدهاى جدید ضمن اشتراک مساعى با دبیر کل.
۲- حفظ دارایی ها و اموال و حقوق و منافع مالى جمعیت ضمن اشتراک مساعى با دبیر کل.
۳- نظارت مالى بر تنظیم و اجراى بودجه و مصرف هزینه‏ ها.
۴- تنظیم ترازنامه و تفریق بودجه.
۵- همکارى مشترک با دبیر کل جهت تخصیص اعتبار.
۶- افتتاح حساب در بانکها و برداشتن از آن و نیز مسدود کردن حسابها و صدور چک‏ها و سفته‏ ها و اوراق بهادار و قبوض و انعقاد قراردادهاى مالى (متفقاً با امضاء خزانه دارى کل و دبیر کل به عمل مى‏آید).
۷- ایجاد هماهنگى در امور مالى جمعیت.
تبصره ۱- معرفى امضاهاى مجاز کلیه شعب جمعیت به بانکها از طریق دبیر کل و خزانه دار کل بطور مشترک بعمل مى‏ آید.
تبصره ۲- در مواردى که خزانه دار کل هزینه کردن وجوهى را خلاف مقررات بداند باید مراتب را کتباً به دبیر کل گزارش نماید و چنانچه توافق حاصل نشد، خزانه دار کل پس از گزارش کتبى امر به رئیس جمعیت و بازرسان و اخذ دستور کتبى از رئیس جمعیت نسبت به امضاى اسناد اقدام مى‏نماید و موظف است گزارش امور را براى وزیر امور اقتصادى و دارایى و دیوان محاسبات کشور ارسال نماید.

ماده ۱۵ (از قوانین) وظایف و اختیارات بازرسان به قرار زیر است:

۱- بازرسى و نظارت مستمر بر اجراء و انطباق نحوه اداره امور جمعیت با اساسنامه و آئین نامه‏ ها و مقررات داخلى و بین‏ المللى جمعیت بالاخص در مواقع امداد و مددکارى اجتماعى.
۲- رسیدگى به کلیه حساب ها و دفاتر و اوراق و اسناد و مدارک مالى و درآمدها و دارائی هاى نقدى و جنسى و اوراق بهادار، در صورت لزوم با استفاده از خدمات کارشناسان و مؤسسات رسمى حسابرسى.
۳- اعلام کتبى تخلفات در نحوه اداره امور جمعیت و تجاوز از حدود اساسنامه و آئین‏نامه‏ها و مقررات به رئیس جمعیت و «شوراى عالى«.۲۴- بررسى و اظهار نظر در خصوص گزارش‏هاى سالانه «شوراى عالى» ۲ ترازنامه و تفریق بودجه سال پیش، و همچنین درباره صحت مطالب و اطلاعاتى که توسط «شوراى عالى»۲ در اختیار رئیس جمعیت گذاشته مى‏شود.۵- تهیه گزارش جامعى راجع به وضع جمعیت با توجه به بند فوق و تسلیم آن به رئیس جمعیت.

ماده ۱۶ (از قوانین) جمعیت مى‏ تواند براساس نیاز و شرایط منطقه ‏اى شعبى در مراکز استان یا در مرکز بعضى از شهرستان ها و بخش ‏ها و یا نمایندگى هایى در سایر مراکز تأسیس نماید. جمعیت استان داراى هیأت مدیره‏اى مرکب از مدیر عال، رئیس و خزانه دار و شعب داراى رئیس شعبه جمعیت توسط یک هیأت مدیره متشکل از رئیس، خزانه دار و مدیر عامل اداره مى‏ شود و نحوه اداره آنها مطابق آئین نامه خاصى مى‏ باشد که با پیشنهاد «شوراى عالى» به تصویب وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکى خواهد رسید.

تبصره – مدیر عامل و سرپرستان شعب استانها و شهرستانها باید افرادى مؤمن و ملتزم به اسلام و قانون اساسى بوده و قبل از انقلاب اسلامى از عوامل حزب منحله رستاخیز نباشند.

ماده ۱۷ (از قوانین) منابع مالى جمعیت علاوه بر آنچه که قانون در گذشته مشخص نموده است عبارت است از:

۱- چهل و دو درصد از درآمد حاصل از حق الثبت اسناد رسمى.
۲- پنجاه و پنج درصد از محل درآمد یک درصد کارمزد ثبت سفارشات.
۳- یک ریال از هر مراسله سفارشى و بیمه اعم از داخله و خارجه و مبلغ دو ریال از هر امانت پستى اعم از داخله و خارجه و مبلغ دو ریال و نیم از هر تلگراف اعم از داخله و خارجه که بوسیله الصاق تمبر خیریه از فرستندگان دریافت مى‏ شود.
۴- اعانات، عواید و اموالى که در اجراى تصمیمات و مصوبات مراجع و سازمان هاى دولتى و شهرى اختصاص به جمعیت داده مى‏ شود و همچنین اعانات مردمى و کمک هاى خارجى.
۵- کمکهاى دولت به منظور تأمین منابع مالى کافى و تقویت و تحکیم نیروى جمعیت که باید همه ساله ردیف اعتبارى به عنوان اعانه در بودجه کل کشور منظور گردد.
۶- معادل یک درصد قیمت هر بلیط هواپیما و کشتى که از هر مسافر باید اخذ و به حساب جمعیت واریز گردد.

تبصره – کمک هاى دولت که همه ساله در ردیف اعتبارى به عنوان اعانه در بودجه کل کشور منظور مى‏گردد، طبق این اساسنامه و مقررات و ضوابط خاص جمعیت به مصرف مى‏ رسد. دولت موظف است علاوه بر مبلغ فوق در شئون مختلف بذل مساعدت و همکارى لازم را با جمعیت بنماید.

ماده ۱۸ (از قوانین) دولت موظف است کلیه وجوهى را که به موجب قانون تحت عنوان جمعیت هلال احمر جمهورى اسلامى ایران وصول مى‏ نماید، به خزانه واریز و معادل آن را در بودجه سال آینده به حساب جمعیت منظور دارد.