مهندسی شیمی (به انگلیسی: Chemical engineering) عبارت است از فرآیندی شیمیایی از قبیل واحدهای یک پالایشگاه، پتروشیمی، صنایع چوب و کاغذ، صنایع غذایی، صنایع سلولزی، صنایع پلیمر، صنایع شیمیایی معدنی و غیره .
واحدهایی که فرآیندهای شیمیایی برای تولید انبوه به کار می*رود. به این بخش از مهندسی شیمی، مهندسی فرآیند گفته می*شود.
فرآیندهای مجزایی که توسط یک مهندس شیمی به کار گرفته می*شوند (مانند تقطیر، استخراج و...)، عملیات واحد نام داشته و شامل واکنش شیمیایی، عملیات انتقال جرم، انتقال حرارت و انتقال اندازه حرکت هستند. این فرآیندها برای سنتز شیمیایی یا جداسازی شیمیایی با هم ترکیب می*شوند.
سه قانون فیزیکی اساسی در مهندسی شیمی، اصل بقای جرم، اصل بقای انرژی و اصل بقای اندازه حرکت هستند. انتقال ماده و انرژی در یک فرآیند شیمیایی با استفاده از موازنه*ی جرم و انرژی برای کل واحد، عملیات واحد یا بخشی از آن ارزیابی می*شود. مهندسین شیمی اصول ترمودینامیک، سینتیک واکنش و پدیده**های انتقال را به کار می*گیرند.
مهندسی شیمی نوین، گستره*ای فراتر از مهندسی فرآیند را در بر می*گیرد. هدف اصلی مهندسی شیمی استفاده از دانش شیمی در خلق مواد و محصولات بهتر برای دنیای امروز است. امروزه مهندسین شیمی علاوه بر فرآیندهای تولید مواد اولیه*ی پایه، بلکه در توسعه و تولید محصولات باارزش و متنوع شرکت دارند. این محصولات شامل مواد ویژه و کارآمد برای صنایعی همچون هوافضا، خودروسازی، پزشکی، صنایع الکترونیک، کاربردهای محیط زیست و صنایع نظامی است. به عنوان مثال*هایی از این محصولات می*توان به الیاف، منسوجات و چسب*های بسیار قوی، مواد زیست*سازگار و داروهای جدید اشاره کرد. امروزه مهندسی شیمی ارتباطی تنگاتنگ با علوم زیست*شناسی، مهندسی پزشکی و اغلب شاخه*های مهندسی دارد
واحدهایی که فرآیندهای شیمیایی برای تولید انبوه به کار می*رود. به این بخش از مهندسی شیمی، مهندسی فرآیند گفته می*شود.
فرآیندهای مجزایی که توسط یک مهندس شیمی به کار گرفته می*شوند (مانند تقطیر، استخراج و...)، عملیات واحد نام داشته و شامل واکنش شیمیایی، عملیات انتقال جرم، انتقال حرارت و انتقال اندازه حرکت هستند. این فرآیندها برای سنتز شیمیایی یا جداسازی شیمیایی با هم ترکیب می*شوند.
سه قانون فیزیکی اساسی در مهندسی شیمی، اصل بقای جرم، اصل بقای انرژی و اصل بقای اندازه حرکت هستند. انتقال ماده و انرژی در یک فرآیند شیمیایی با استفاده از موازنه*ی جرم و انرژی برای کل واحد، عملیات واحد یا بخشی از آن ارزیابی می*شود. مهندسین شیمی اصول ترمودینامیک، سینتیک واکنش و پدیده**های انتقال را به کار می*گیرند.
مهندسی شیمی نوین، گستره*ای فراتر از مهندسی فرآیند را در بر می*گیرد. هدف اصلی مهندسی شیمی استفاده از دانش شیمی در خلق مواد و محصولات بهتر برای دنیای امروز است. امروزه مهندسین شیمی علاوه بر فرآیندهای تولید مواد اولیه*ی پایه، بلکه در توسعه و تولید محصولات باارزش و متنوع شرکت دارند. این محصولات شامل مواد ویژه و کارآمد برای صنایعی همچون هوافضا، خودروسازی، پزشکی، صنایع الکترونیک، کاربردهای محیط زیست و صنایع نظامی است. به عنوان مثال*هایی از این محصولات می*توان به الیاف، منسوجات و چسب*های بسیار قوی، مواد زیست*سازگار و داروهای جدید اشاره کرد. امروزه مهندسی شیمی ارتباطی تنگاتنگ با علوم زیست*شناسی، مهندسی پزشکی و اغلب شاخه*های مهندسی دارد