novinmarketing
کـاربــر حـرفــه ای
- تاریخ ثبت‌نام
- Feb 15, 2016
- ارسالی‌ها
- 452
- پسندها
- 34
- امتیازها
- 0
در كنار نقش مراكز آتش نشاني و بكارگيري سيستم هاي فعال مقابله با آتش نظير تجهيزات اخطار دهنده و يا اطفاي حريق در ساختمان، بكارگيري فنون جديد پيشگيري و حفاظت منفعل يا مقابله غير مستقيم با‌آتش سوزي نيز در علم مهندسي ساختمان از اهميت ويژه اي برخوردار شده است. در اين مجموعه ابتدا ماهيت و روند آتش سوزي در ساختمان و اصول حفاظت ساختمان در برابر حريق بررسي مي شود. سپس رفتار مصالح و ساختارهاي ساختماني و طبقه بندي آن ها در برابر حریق مرور مي شود. در انتها، امكانات و ساختارهاي ارائه شده توسط شركت كناف ايران جهت اجراي عناصر غير سازه اي مقاوم در برابر حريق، شامل ديوارهاي جدا كننده، ديوارهاي پوششي و سقف هاي كاذب و راه حل هاي موجود براي مقاوم سازي عناصر سازه اي در مقابل حريق، شامل پوشش هاي محافظ تيرها و ستون هاي فولادي معرفي مي گردد.
-روند ايجاد و گسترش حريق در ساختمان
به طوركلي، براي ايجاد حريق شرايط زير بايد فراهم باشد:
ماده قابل اشتعال در محل وجود داشته باشد.
اكسيژن كافي براي اشتعال موجود باشد.
درجه حرارت به نقطه اشتعال ماده برسد.
درصورت وجود شرايط فوق، يعني رسيدن حرارت به نقطه اشتعال و وجود جريان هوا، مواد قابل اشتعال در محيط شعله ور مي گردند.
در مواد و مصالح ساختماني، زمان شروع حريق در محيط تا رسيدن مواد و مصالح به نقطه اشتعال، از اهميت خاصي برخوردار بوده.
به عبارت ديگر، در مراحل اوليه حريق، مقاومت مواد و مصالح تعيين كننده خواهد بود. پس از اين مرحله، آتش سوزي گسترش يافته و حريق كامل در ساختمان به وجود مي آيد. در مراحل پيشرفته حريق، رفتار اجزاي ساختماني و ساختارها بايد مورد تو.جه قرار گيرد؛ زيرا ميزان و سرعت گسترش حريق و بقا يا نبودي ساختمان در گرو عملكرد اجزا و ساختارها خواهد بود. بنابراين در انتخاب نوع مواد، مصالح، اجزا و ساختارهاي يك ساختمان بايد به رفتار آن ها در برابر حريق توجه ويژه نمود. ايجاد حريق، ادامه و توسعه در ساختمان به عوامل ديگري همچون دما، زمان و شدت آتش سوزي، ميزان ورود هوا، وجود منافذ خروج حرارت، هندسه فضاها، وضعيت بازشوها و ساختارهاي ديوار و سقف نيز بستگي دارد.
-اصول حفاظت ساختمان در برابر حريق
بسته به نوع كاربري يك ساختمان، ملاحظاتي براي حفاظت آن در برابر حريق در مراحل طراحي، اجرا و بهره برداري در نظر گرفته مي شود. برخي از اين ملاحظات به شرح زير است:
كاهش خطر ناشي از عوامل اشتعال زا.
استفاده از مصالح غير قابل اشتعال.
تعبيه سيستم هاي اعلام و اطفاي حريق.
ايجاد راه هاي فرار ايمن براي خروج متصرفان.
ايجاد دسترسي مناسب براي نيروهاي آتش نشان در اطراف و داخل ساختمان.
مقاوم سازي عناصر سازه اي (نظير تير و ستون هاي فولادي)، به نحوي كه از فروپاشي ساختمان جلوگيري شود.
بكارگيري ساختارهاي مقاوم در برابر حريق در عناصر غير سازه اي (نظير ديوارهاي جدا كننده و سقف هاي كاذب)، با هدف جلوگيري از نفوذ و پيشروي حريق از يك فضا به فضاي ديگر در داخل ساختمان (ايجاد زون هاي حريق) و هم چنين سرايت حريق به ساختمان هاي مجاور.
-طبقه بندي مصالح ساختماني در برابر حريق
رفتار و عملكرد مصالح و اجزاي ساختماني در برابر حريق در استاندارد DIN4102 مطرح شده است براساس اين استاندارد، مصالح ساختماني به دو گروه اصلي نسوز (گروه A) و قابل اشتعال (گروه B) طبقه بندي مي شوند.
طبقه بندي ساختارها و اجزاي ساختماني در برابر حريق براساس زمان مقاومت آن ها در مقابل حريق و نوع مصالح تشكيل دهنده آن ها انجام مي شود. زمان مقاومت ساختارها براساس آزمايش حريق انجام مي شود. در اين آزمايش، حريق تحت شرايط استاندارد بر ساختار اعمال مي شود (در برخي آزمايشات بارهاي خارجي نيز به ساختار واردمي شود)؛ در هنگامي كه عملكرد ساختار در برابر حريق دچار نقصان مي شود (به طور مثال زمانی كه مقاومت اجزاء در برابر عبور حرارت كاهش يافته و افزايش دما در سمت ايمن ساختار رخ مي دهد يا هنگامي كه نفوذ دود يا شعله در سمت ايمن مشاهده مي شود يا زماني كه ساختار دچار ناپايداري يا فروريزي مي شود)، آزمايش متوقف شده و زمان ثبت مي شود. بر همين اساس، رده بندي مقاومت ساختارها و اجزاي ساختماني در برابر حريق به شرح زير تعريف مي شود.
به علاوه، ممكن است پسوندهايي نيز رده مقاومتي ساختار در برابر حريق مطرح شود كه بيانگر رفتار مصالح تشكيل دهنده آن است. اين پسوندها عبارتند از:
A: كليه مصالح تشكيل دهنده ساختار از نوع مواد ساختماني نسوز
B: كليه مصالح تشكيل دهنده ساختار از نوع مواد ساختماني قابل اشتعال
AB: مصالح تشكيل دهنده ساختار از نوع مواد ساختماني نسوز به همراه مواد ساختماني قابل اشتعال به طور
مثال، ساختاري با كد حريق F90-A داراي مقاومتي بيش از 90 دقيقه در برابر حريق بوده و مصالح تشكيل دهنده آن از نوع نسوز است.
-رفتار گچ در برابر حريق
گچ ماده اي است معدني كه به گروه مواد ساختماني نسوز (A) تعلق دارد. مقاومت خوب اين ماده در برابر آتش، به دليل وجود حدود 20 درصد‌آب تبلور در تركيب آن است. در مجاورت آتش، آب تبلور گچ تبخير شده و انرژي گرمايي بدين شكل مستهلك مي شود. به عنوان مثال، در يك متر مربع صفحه روكش دار گچي به ضخامت 15 ميلي متر، به طور تقريبي 3 ليتر آب تبلور وجود داشته كه براي تبخير آن، حدود 8400 كيلو ژول (حدود 2000 كيلوكالري) انرژي لازم است. همچنين به دليل تشكيل پرده اي از بخار ميان آتش و گچ، از نفوذ آتش جلوگيري مي گردد. علاوه بر اثر آب تبلور، لايه بقاي مانده گچ خود به عنوان يك عايق موثر عمل نموده، زيرا در مقايسه با گچ متبلور داراي ضريب هدايت حرارتي پايين تري مي باشد.
-صفحات گچي مقاوم در برابر حريق و نسوز كناف
در ساختارهاي داراي كد حريق كناف، امكان استفاده از دو نوع صفحه گچي وجود دارد؛ صفحات گچي مقاوم در باربر حريق كناف (FR يا GKF) و صفحات گچي نسوز كناف (Fireboard). براساس استاندارد DIN4102 صفحات FR (يا GKF) در رده A2 و صفحات Fireboard در رده A1 قرار مي يگرند. هسته گچي اين صفحات با الیاف شيشه مسلح شده كه موجب حفظ ايستايي هسته گچي و جلوگيري از فروپاشي آن پس از تبخيرآب تبلور مي شود. صفحات FR (يا GKF) داراي روكش كاغذي و صفحات Fireboard داراي روكش از جنس الياف شيشه مي باشند.
رفتار صفحه روكش دار گچي مقاوم در برابر حريق كناف (FR يا GKF) به ضخامت 15 ميليمتر در مقابل آتش نشان مي دهد كه 30 دقيقه پس از اعمال آتش بر صفحه گچي، حرارت سطح در معرض شعله حدود 800 درجه سانتي گراد بوده، در حالي كه دماي در سمت ايمن، حدود 100 درجه است (اين اختلاف بر اثر آب تبلور موجود در هسته گچي به وجود مي آيد).
-ديوارهاي جدا كننده كناف
ديوارهاي جدا كننده مقاوم در برابر حريق كناف براي تقسيم بندي و محصور نمودن فضاهاي داخلي ساختمان ها و ايجاد زون هاي حريق به كار مي روند. استفاده از اين ساختار در راهروها، راه پله ها و ساير راه هاي خروجي ساختمان، كه بايد داراي ايمني بالا در برابر حريق باشند، بسيار متداول است.
-ديوارهاي پوششي كناف
ديوارهاي پوششي مقاوم در برابر حريق كناف براي حفاظت چاه هاي تاسيساتي و چاه هاي آسانسور در باربر حريق كاربرد ويژه دارند (توضيح اين كه حفاظت اين گونه چاهها، به لحاظ ارتباط عمودي ميان طبقات و مكان نفوذ و سرايت آتش، داراي اهميت اساسي است). هم چنين اين نوع پوشش كاري براي مقاوم سازي ديوارهاي بنايي موجود و ايجاد زون هاي حريق در ساختمان هاي در حال بهره برداري نيز به كار ميرود.
-سقف هاي كاذب كناف
با استفاده از سقف هاي كاذب مقاوم در برابر حريق كناف، مي توان سازه سقف و يا تاسيسات پشت سقف كاذب را در برابر حريق محافظت نمود. هم چنين،چنانچه در طبقه فوقاني يا فضاي پشت سقف كاذب حريق رخ دهد، با استفاده از اين ساختار فضاي زير سقف كاذب ايمن خواهد بود.
-پوشش هاي محافظ شريان هاي تاسيساتي كناف
از اين ساختارها جهت حفاظت مسيرهاي تاسيساتي نظير داكت هاي برق، كانال هاي تهويه و شوت هاي زباله در برابر حريق استفاده مي شود (توضيح اين كه حفاظت داكت هاي برق، به عنوان يكي از منشاهاي اصلي بروز حريق، داراي اهميت اساسي است).
-پوشش هاي محافظت تير و ستون كناف
حفاظت سازه هاي فولادي در برابر حريق به كمك پوشش اين اعضا با صفحات نسوز يا مقاوم در برابر حريق كناف امكان پذير است. بدين ترتيب كه پوشش مذكور مانع از عبور حرارت ناشي از آتش سوزي و افزايش دماي پيرامون تيرها و ستون هاي فولادي مي گردد. مزيت اين نوع ساختار حفاظتي؛ سرعت، سهولت و ارزاني آن نسبت به ساير روش ها (نظير پوشش هاي بتني) است. با استفاده از اين روش، نازك كاري اجزاي سازه اي نيز تامين گرديده، كه خود صرفه اقتصادي و تسريع در عمليات اجرايي را در بر دارد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر به سایت کناف مراجعه نمایید.
-روند ايجاد و گسترش حريق در ساختمان
به طوركلي، براي ايجاد حريق شرايط زير بايد فراهم باشد:
ماده قابل اشتعال در محل وجود داشته باشد.
اكسيژن كافي براي اشتعال موجود باشد.
درجه حرارت به نقطه اشتعال ماده برسد.
درصورت وجود شرايط فوق، يعني رسيدن حرارت به نقطه اشتعال و وجود جريان هوا، مواد قابل اشتعال در محيط شعله ور مي گردند.
در مواد و مصالح ساختماني، زمان شروع حريق در محيط تا رسيدن مواد و مصالح به نقطه اشتعال، از اهميت خاصي برخوردار بوده.
به عبارت ديگر، در مراحل اوليه حريق، مقاومت مواد و مصالح تعيين كننده خواهد بود. پس از اين مرحله، آتش سوزي گسترش يافته و حريق كامل در ساختمان به وجود مي آيد. در مراحل پيشرفته حريق، رفتار اجزاي ساختماني و ساختارها بايد مورد تو.جه قرار گيرد؛ زيرا ميزان و سرعت گسترش حريق و بقا يا نبودي ساختمان در گرو عملكرد اجزا و ساختارها خواهد بود. بنابراين در انتخاب نوع مواد، مصالح، اجزا و ساختارهاي يك ساختمان بايد به رفتار آن ها در برابر حريق توجه ويژه نمود. ايجاد حريق، ادامه و توسعه در ساختمان به عوامل ديگري همچون دما، زمان و شدت آتش سوزي، ميزان ورود هوا، وجود منافذ خروج حرارت، هندسه فضاها، وضعيت بازشوها و ساختارهاي ديوار و سقف نيز بستگي دارد.
-اصول حفاظت ساختمان در برابر حريق
بسته به نوع كاربري يك ساختمان، ملاحظاتي براي حفاظت آن در برابر حريق در مراحل طراحي، اجرا و بهره برداري در نظر گرفته مي شود. برخي از اين ملاحظات به شرح زير است:
كاهش خطر ناشي از عوامل اشتعال زا.
استفاده از مصالح غير قابل اشتعال.
تعبيه سيستم هاي اعلام و اطفاي حريق.
ايجاد راه هاي فرار ايمن براي خروج متصرفان.
ايجاد دسترسي مناسب براي نيروهاي آتش نشان در اطراف و داخل ساختمان.
مقاوم سازي عناصر سازه اي (نظير تير و ستون هاي فولادي)، به نحوي كه از فروپاشي ساختمان جلوگيري شود.
بكارگيري ساختارهاي مقاوم در برابر حريق در عناصر غير سازه اي (نظير ديوارهاي جدا كننده و سقف هاي كاذب)، با هدف جلوگيري از نفوذ و پيشروي حريق از يك فضا به فضاي ديگر در داخل ساختمان (ايجاد زون هاي حريق) و هم چنين سرايت حريق به ساختمان هاي مجاور.
-طبقه بندي مصالح ساختماني در برابر حريق
رفتار و عملكرد مصالح و اجزاي ساختماني در برابر حريق در استاندارد DIN4102 مطرح شده است براساس اين استاندارد، مصالح ساختماني به دو گروه اصلي نسوز (گروه A) و قابل اشتعال (گروه B) طبقه بندي مي شوند.
طبقه بندي ساختارها و اجزاي ساختماني در برابر حريق براساس زمان مقاومت آن ها در مقابل حريق و نوع مصالح تشكيل دهنده آن ها انجام مي شود. زمان مقاومت ساختارها براساس آزمايش حريق انجام مي شود. در اين آزمايش، حريق تحت شرايط استاندارد بر ساختار اعمال مي شود (در برخي آزمايشات بارهاي خارجي نيز به ساختار واردمي شود)؛ در هنگامي كه عملكرد ساختار در برابر حريق دچار نقصان مي شود (به طور مثال زمانی كه مقاومت اجزاء در برابر عبور حرارت كاهش يافته و افزايش دما در سمت ايمن ساختار رخ مي دهد يا هنگامي كه نفوذ دود يا شعله در سمت ايمن مشاهده مي شود يا زماني كه ساختار دچار ناپايداري يا فروريزي مي شود)، آزمايش متوقف شده و زمان ثبت مي شود. بر همين اساس، رده بندي مقاومت ساختارها و اجزاي ساختماني در برابر حريق به شرح زير تعريف مي شود.
به علاوه، ممكن است پسوندهايي نيز رده مقاومتي ساختار در برابر حريق مطرح شود كه بيانگر رفتار مصالح تشكيل دهنده آن است. اين پسوندها عبارتند از:
A: كليه مصالح تشكيل دهنده ساختار از نوع مواد ساختماني نسوز
B: كليه مصالح تشكيل دهنده ساختار از نوع مواد ساختماني قابل اشتعال
AB: مصالح تشكيل دهنده ساختار از نوع مواد ساختماني نسوز به همراه مواد ساختماني قابل اشتعال به طور
مثال، ساختاري با كد حريق F90-A داراي مقاومتي بيش از 90 دقيقه در برابر حريق بوده و مصالح تشكيل دهنده آن از نوع نسوز است.
-رفتار گچ در برابر حريق
گچ ماده اي است معدني كه به گروه مواد ساختماني نسوز (A) تعلق دارد. مقاومت خوب اين ماده در برابر آتش، به دليل وجود حدود 20 درصد‌آب تبلور در تركيب آن است. در مجاورت آتش، آب تبلور گچ تبخير شده و انرژي گرمايي بدين شكل مستهلك مي شود. به عنوان مثال، در يك متر مربع صفحه روكش دار گچي به ضخامت 15 ميلي متر، به طور تقريبي 3 ليتر آب تبلور وجود داشته كه براي تبخير آن، حدود 8400 كيلو ژول (حدود 2000 كيلوكالري) انرژي لازم است. همچنين به دليل تشكيل پرده اي از بخار ميان آتش و گچ، از نفوذ آتش جلوگيري مي گردد. علاوه بر اثر آب تبلور، لايه بقاي مانده گچ خود به عنوان يك عايق موثر عمل نموده، زيرا در مقايسه با گچ متبلور داراي ضريب هدايت حرارتي پايين تري مي باشد.
-صفحات گچي مقاوم در برابر حريق و نسوز كناف
در ساختارهاي داراي كد حريق كناف، امكان استفاده از دو نوع صفحه گچي وجود دارد؛ صفحات گچي مقاوم در باربر حريق كناف (FR يا GKF) و صفحات گچي نسوز كناف (Fireboard). براساس استاندارد DIN4102 صفحات FR (يا GKF) در رده A2 و صفحات Fireboard در رده A1 قرار مي يگرند. هسته گچي اين صفحات با الیاف شيشه مسلح شده كه موجب حفظ ايستايي هسته گچي و جلوگيري از فروپاشي آن پس از تبخيرآب تبلور مي شود. صفحات FR (يا GKF) داراي روكش كاغذي و صفحات Fireboard داراي روكش از جنس الياف شيشه مي باشند.
رفتار صفحه روكش دار گچي مقاوم در برابر حريق كناف (FR يا GKF) به ضخامت 15 ميليمتر در مقابل آتش نشان مي دهد كه 30 دقيقه پس از اعمال آتش بر صفحه گچي، حرارت سطح در معرض شعله حدود 800 درجه سانتي گراد بوده، در حالي كه دماي در سمت ايمن، حدود 100 درجه است (اين اختلاف بر اثر آب تبلور موجود در هسته گچي به وجود مي آيد).
-ديوارهاي جدا كننده كناف
ديوارهاي جدا كننده مقاوم در برابر حريق كناف براي تقسيم بندي و محصور نمودن فضاهاي داخلي ساختمان ها و ايجاد زون هاي حريق به كار مي روند. استفاده از اين ساختار در راهروها، راه پله ها و ساير راه هاي خروجي ساختمان، كه بايد داراي ايمني بالا در برابر حريق باشند، بسيار متداول است.
-ديوارهاي پوششي كناف
ديوارهاي پوششي مقاوم در برابر حريق كناف براي حفاظت چاه هاي تاسيساتي و چاه هاي آسانسور در باربر حريق كاربرد ويژه دارند (توضيح اين كه حفاظت اين گونه چاهها، به لحاظ ارتباط عمودي ميان طبقات و مكان نفوذ و سرايت آتش، داراي اهميت اساسي است). هم چنين اين نوع پوشش كاري براي مقاوم سازي ديوارهاي بنايي موجود و ايجاد زون هاي حريق در ساختمان هاي در حال بهره برداري نيز به كار ميرود.
-سقف هاي كاذب كناف
با استفاده از سقف هاي كاذب مقاوم در برابر حريق كناف، مي توان سازه سقف و يا تاسيسات پشت سقف كاذب را در برابر حريق محافظت نمود. هم چنين،چنانچه در طبقه فوقاني يا فضاي پشت سقف كاذب حريق رخ دهد، با استفاده از اين ساختار فضاي زير سقف كاذب ايمن خواهد بود.
-پوشش هاي محافظ شريان هاي تاسيساتي كناف
از اين ساختارها جهت حفاظت مسيرهاي تاسيساتي نظير داكت هاي برق، كانال هاي تهويه و شوت هاي زباله در برابر حريق استفاده مي شود (توضيح اين كه حفاظت داكت هاي برق، به عنوان يكي از منشاهاي اصلي بروز حريق، داراي اهميت اساسي است).
-پوشش هاي محافظت تير و ستون كناف
حفاظت سازه هاي فولادي در برابر حريق به كمك پوشش اين اعضا با صفحات نسوز يا مقاوم در برابر حريق كناف امكان پذير است. بدين ترتيب كه پوشش مذكور مانع از عبور حرارت ناشي از آتش سوزي و افزايش دماي پيرامون تيرها و ستون هاي فولادي مي گردد. مزيت اين نوع ساختار حفاظتي؛ سرعت، سهولت و ارزاني آن نسبت به ساير روش ها (نظير پوشش هاي بتني) است. با استفاده از اين روش، نازك كاري اجزاي سازه اي نيز تامين گرديده، كه خود صرفه اقتصادي و تسريع در عمليات اجرايي را در بر دارد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر به سایت کناف مراجعه نمایید.