دیکروسلیوم دندریتیکوم

[Emma]

دیکروسلیوم دندرتیکوم جزو مهم‌ترین ترماتودهای انگلی است. این کرم در داخل مجاری صفراوی کبد در گاو و گوسفند و بز، خوک و گراز و به ندرت انسان زندگی می‌کند. کم‌خونی، التهاب، یرقان و لاغری یا کاشکسی و سندرم هالزون از جمله عوارض مبتلا شدن به این انگل می‌باشد. این انگل انتشار جهانی دارد.

مورفولوژی دیکروسلیوم دندریتیکوم
كرمي است به شكل سرنيزه يا لانست که به ندرت در انسان باعث بیماری می شود ولی به صورت کاذب با خوردن جگر در انسان عفونت کاذب ایجاد می کند.
اندازه آنها ۱۵ تا ۵ در۲.۵ تا ۱.۵ میلیمتر است و داراي دو بادكش دهاني و بطني است.
دو عدد بيضه پشت سر هم درست عقب بادکش شکمی و جلو تخمدان قرار دارند که كمي لوبوله هستند .
تخمدان بيضي شكل و كوچك و در خط وسط و متمايل به سمت راست قرار دارد ویتلاریا (غدد) محدود شده و رحم بیشتر بخش خلفی بدن را اشغال کرده است .
منفذ تناسلي جلوي بادكش بطني قرار گرفته است

life cycle
کرم بالغ تخم‌های خودش را توسط مدفوع به بیرون دفع می‌کند این تخم‌ها توسط میزبان واسط اولیه از گروه حلزون‌های خاکزی خورده می شود.حلزون‌های میزبان واسط عبارتند از: سیونلا لوبریکا(Cionella lubrica)، هلیسلا (Helicella) و زبرینا دتریتا(Zebrina detrita). حلزون هلی سلا در ایران بیشتر است و شکل ان دیسکی و سفید رنگ و گاهی دارای خطوط الوان است. سیونلا مخروطیشکل است و زبرینا مخروطی با پیچای باز تر دیده می شود

میراسیدیوم سپس تبدیل به اسپوروسیست نسل I و II می‌شود. از اسپوروسیست نسل II مستقیماً سرکر (cercaria) به وجود می‌آید که سرکرها در هوای مرطوب و بارانی از بدن حلزون‌ها توسط یکسری از ترشحات لعاب‌دار و ژلاتینی یا Slime – balls خارج می‌شوند که این توده حاوی توده‌های سرکری است که این توده‌های ژلاتینی مورد تغذیه میزبان واسط ثانویه از گروه مورچه‌های formica fusca قرار می‌گیرد.
سرکرها در بدن مورچه به متاسرکر تبدیل می‌شود (مخصوصاً در سیستم عصبی مورچه‌ها به ویژه در مغز مورچه‌ها متاسرکر تشکیل می‌شود و باعث فلجی عضلات فکی مورچه‌ها می‌شود در نتیجه تغذیه نکرده و فلج می‌شود و روی علوفه می‌ماند و مورد تغذیه میزبان نهایی قرار می‌گیرد).
چون انسان معمولاً کمتر تمایل به استفاده از غذاهای دارای مورچه دارد کمتر آلوده به دیکروسلیوم می‌شود. متاسرکرهای خورده شده توسط میزبان نهایی بخاطر شیمیو تاکسی شدید به‌طور مستقیم از داخل روده از طریق مجرای کلدوک از روده وارد کبد می‌شود و مجاری را آلود می‌کند سپس بالغ شده تخم تولید می‌کنند.

تخم دیکروسلیوم دندریتیکوم
تخم ان تقریبا شبیه فاسیولا هپاتیکا است . تخم بيضي شكل ، دارای غشای ضخیم و دريچه دار به طول ۳۵ و عرض ۲۵ميكرون و هنگام دفع داراي جنين (ميراسيديوم) مي باشد.
تخم توسط حلزون خاکزی بلعیده می شود.
هر اسلایم بال حاوی ۲۰۰-۴۰۰سرکر است.

علايم بيماری دیکروسلیوم دندریتیکوم
اگر تعداد كم باشد علايمي ديده نمي شود ولي اگر زياد باشند ممكن است تورم جزئي در مجاري صفراوي ايجاد شود.چون كرم دارای اندازه كوچكی است ممكن است مجاري صفراوي كوچكتر هم مبتلا شوند و در آنها فيبروز ايجاد شود . سیروز پورتال در آلودگی شدید نیز گزارش شده است .
يبوست، سوء هاضمه، بزرگي كبد، استفراغ و ناراحتي هاي گوارشي از دیگر علائم و بیماری های دیکرسیوم دنریتیکوم است . گاهي هم ممكن است اسهال جاي يبوست را بگيرد.


تشخيص دیکروسلیوم دندریتیکوم

بالینی
سی تی اسکن و اولترا سوند
ديدن تخم انگل در مدفوع يا توباژ دوازدهه
۳تا ۴بار آزمايش باید انجام شود .
در 30% موارد آلودگی تخم را در نمونه هال مدفوع و یا مواد معده ای نمی توان دید .
روش تلمن: بجای فرمل اسید کلریدریک، نفوذ در جدار تخم و شفاف کردن آن( روش رسوبی اختصاصی برای ترماتد ها)
بيمار بايد از خوردن جگر و گوشت پرهيز نمايد.


اپيدميولوژي

اپیدمیولوژی این کرم هم مانند فاسیولا هپاتیکا است :
اين كرم انگل مجاري صفراوي گوسفند، بز، گاو و ساير نشخوار كنندگان مثل شتر، اسب، خرگوش، كانگورو، فيل و پستانداراني مثل ميمون، خوك، سگ و گربه است.
ميزبانان حقيقي و حساس: گوسفند، بز، گاو .
تخم كرم نسبت به خشكي خيلي حساس است.
سركرهاي داخل توده ژلاتيني زياد حساس نيستند.
عمر كرم در بدن انسان كم و آلودگي انساني هم كمتر ديده مي شود.
بيشتر حیوانات علف خوار مبتلا مي شوند.
آلودگیهای کاذب در اثر مصرف کبد آلوده دیده می شود .
سرکر دیکروسلیوم دم پهن و کلفت دارد.
دیکروسلیوم مسیر خارج روده ای ندارد.


پیشگیری
پرهيز از خوردن سبزيجات خام مهمترين راه پيشگيري است.
درمان دامهای آلوده
آموزش بهداشت عمومی
درمان بیماران