ღ★شادي★ღ
مــدیـر بـازنشـسـتـه
شهرستان شیروان
با شهرستان شیروان و چرداول اشتباه نشود.
شهرستان شیروان از شهرستان های استان خراسان شمالی است.با وسعت ۳۷۸۹ کیلومتر که از شمال به کشور ترکمنستان و از جنوب به شهرستان اسفراین از شرق به شهرستان فاروج و از غرب به بجنورد محدود می شود. مرکز آن شهر شیروان است و لوجلی شهری است در شمال این شهرستان. شیروان از شهرهای مرتفع استان خراسان شمالی است که در درهٔ رود مرزی اترک ما بین کوه های کپه*داغ و آلاداغ جای گرفته است. شیروان دارای آب و هوای نسبتاً سرد در زمستان و گرم و معتدل در تابستان می باشد. این شهرستان در سال ۱۳۸۵، تعداد ۱۶۴ هزار نفر جمعیت داشته است . از افراد مشهور آن می توان از عبدالرضا رحمانی فضلی و حسین آفریده و ابراهیم قربانیان نام برد[SUP][۱][/SUP].
گالری عکس شهرستان شیروان
محتویات
تقسیمات کشوری
کوهستانی در شهرستان شیروان و نزدیکی مرز ترکمنستان
روستایی در شهرستان شیروان
شهر: شیروان
دانشگاه های شیروان
ترکیب قومیتی شیروان شامل کردها ، ترک زبانان و تات ها (فارسی دری ) میباشد. کردها بصورت گسترده برای نگه داشتن سرحدات شمال شرقی ایران به کمک شاه عباس اول به این منطقه مهاجرت نمودند که شرح مفصل این کوچ تاریخی توسط محقق شیروانی (کلیم الله توحدی ) بنام حرکت تاریخی کرد به خراسان در شش جلد نوشته شده است . شیروان خاستگاه غنی فلکلور و موسیقی کردی می باشد .
پیشینه
در ایران معمولاً شهرهاو آبادی های قدیم را به پهلوانان و شهریاران نسبت می دهند، مثلاً بجنورد را به بیژن و شیروان را به انوشیروان نسبت می دهند. نام شیروان منسوب به نقش شیری است که شکل و شمایل آن در دامن شمالی شیرکوه مشاهده می شود.
همچنین نام شیروان منسوب به شیربانانی بوده که در قرون گذشته در جنگل های منطقه شیروان به شکار و نگهداری شیر اشتغال داشته اند.
شیروان روزگاری پایتخت قوم پارت بوده*است. دیاکونوف محقق و نویسنده روسی معتقد است اولین امپراتوری مقتدر پارتها(یوئه چرمی)به نام کوشانیان در شیروان به وجود آمده*است. ایزدوخاراکسی واسترابون از مورخین و جغرافی دانان یونان محل زندگی و حکومت پارت را در درّه رود اترک شیروان ذکر کرده*اند.
شیروان در زمان اشکانیان در زمره قلمرو آنان قرار داشته و وجود گورهای زرتشتی و آثار تاریخی در نقاط گوناگون ناحیه شیروان، نه تنها بر شناخت رویدادهای تاریخی شیروان در پیش از تاریخ کمک می*نماید، بلکه آبادی و اهمیت این شهر را در آن زمان نشان می*دهد. شهرهای خراسان، از جمله شیروان، بین سال*های ۳۱ و ۳۲ هـ. ق، در روزگار خلافت عثمان، به دست مسلمانان افتاد. در زمان حکومت طاهریان، صفاریان و سامانیان، شیروان یکی*از آبادی*های پرجمعیت و آباد بوده*است. سلطان محمود غزنوی در بازگشت از هندوستان از مسیر راه مشهد طَرَقی - شیروان، یک شبانه روز در روستاهای دهستان گلیان شیروان، اردو زده است؛ به طوری که این محل را تخت سلطان محمود نیز می*نامند. مغولان در ۶۱۸ هـ. ق، شهرهای خراسان، از جمله شیروان را گشودند و به کشتار و چپاول پرداختند. شیروان در ۸۷۴ هـ. ق، به دست تیمور لنگ افتاد. هم اکنون مقبره ای نیز منسوب به تیمور لنگ، واقع در روستای زیارت وجود دارد. شیروان در زمان صفویه از اعتبار و اهمیت ویژه*ای برخوردار شد و در زمان شاه عباس بزرگ، کردان جنگجو به این ناحیه کوچ کردند. شاه عباس صفوی چند بار، از جمله در ۱۰۰۷ هـ. ق، به خراسان که مورد تاخت و تاز مردمان گوناگون بود و هم چنین به شیروان، مرکز حکومت ایلخانی سفر کرده است. نادرشاه افشار در ۲۴ شوال ۱۱۴۸ هـ. ق، به پادشاهی رسید و رضاقلی میرزا، پسرش را فرمانروای خراسان، از جمله شیروان کرد.
شیروان یکی از شهرهای مهم نادر شاه افشار به حساب آمده است. در ۱۲۱۰ هـ. ق، آقا محمد خان قاجار هنگام رفتن به مشهد، از شیروان گذشت و امیر گونه خان، حاکم شیروان نسبت به وی اعلام وفاداری کرد. در روزگار محمد شاه قاجار، شیروان یکی از نواحی مهم درگیری های حاکمان محلی، از جمله حاکمان قوچان و بجنورد بود. ناصرالدین شاه قاجار، دوبار در سال های ۱۲۸۴ و ۱۳۰۰ هـ. ق، به خراسان سفر و از شیروان نیز دیدن کرد.
زبان بومی قدیمی منطقه شیروانی فارسی با گویش تاتی بوده است. این زبان امروزه هنوز در بسیاری از روستاهای پیرامون شیروان به ویژه درروستاهای[برزل اباد]و[برزلی]و دهستان گلیان رواج دارد.<r<refصفرزاده، حبیب، پژوهشی در گویش تاتی شمال خراسان و کاربرد آن در تصحیح و شرح متون ادب فارسی مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی مشهد (علمی- پژوهشی)، شماره ۱۵۹- زمستان ۱۳۸۶.</ref>
در بعضي از قباله ها و اسناد قديمي بجنورد، مانه و سملقان و حتي اسفراين را از توابع جليان (گليان) شیروان عنوان كرده اند. [SUP][۲]
[/SUP]
با شهرستان شیروان و چرداول اشتباه نشود.
شهرستان شیروان از شهرستان های استان خراسان شمالی است.با وسعت ۳۷۸۹ کیلومتر که از شمال به کشور ترکمنستان و از جنوب به شهرستان اسفراین از شرق به شهرستان فاروج و از غرب به بجنورد محدود می شود. مرکز آن شهر شیروان است و لوجلی شهری است در شمال این شهرستان. شیروان از شهرهای مرتفع استان خراسان شمالی است که در درهٔ رود مرزی اترک ما بین کوه های کپه*داغ و آلاداغ جای گرفته است. شیروان دارای آب و هوای نسبتاً سرد در زمستان و گرم و معتدل در تابستان می باشد. این شهرستان در سال ۱۳۸۵، تعداد ۱۶۴ هزار نفر جمعیت داشته است . از افراد مشهور آن می توان از عبدالرضا رحمانی فضلی و حسین آفریده و ابراهیم قربانیان نام برد[SUP][۱][/SUP].
گالری عکس شهرستان شیروان
محتویات
- ۱ تقسیمات کشوری
- ۲ دانشگاه های شیروان
- ۳ قومیت ، فرهنگ و آثار تاریخی
- ۴ مکان*های زیارتی و تفریحی
- ۵ ورزشهای محبوب شیروان
- ۶ غذاهای محلی شیروان
- ۷ پیشینه
- ۸ جستارهای وابسته
- ۹ منابع
تقسیمات کشوری
کوهستانی در شهرستان شیروان و نزدیکی مرز ترکمنستان
روستایی در شهرستان شیروان
- بخش مرکزی شهرستان شیروان
- دهستان حومه
- دهستان قلجق
- دهستان زوارم
- دهستان زیارت
- دهستان سیوکانلو
- دهستان گلیان
شهر: شیروان
- بخش سرحد
- دهستان تکمران
- دهستان جیرستان
- دهستان قوشخانه
دانشگاه های شیروان
- مجتمع آموزش عالی شیروان
- دانشکده پرستاری شیروان
- مرکز علمی کاربردی شهرستان شیروان
- دانشگاه آزاد شیروان
- دانشکده فنی پروفسور حسابی
- دانشگاه پیام نور
- آموزشکده فنی و حرفه ای سما
- دانشگاه غیر انتفاعی علم و ادب نوین شیروان
ترکیب قومیتی شیروان شامل کردها ، ترک زبانان و تات ها (فارسی دری ) میباشد. کردها بصورت گسترده برای نگه داشتن سرحدات شمال شرقی ایران به کمک شاه عباس اول به این منطقه مهاجرت نمودند که شرح مفصل این کوچ تاریخی توسط محقق شیروانی (کلیم الله توحدی ) بنام حرکت تاریخی کرد به خراسان در شش جلد نوشته شده است . شیروان خاستگاه غنی فلکلور و موسیقی کردی می باشد .
- چهارطاقی تیموری
- تپه ارگ باستانی متعلق به دوران ساسانیان
- غارهای دستکند هنامه از اولین نمونه های خانه های انسانهای اولیه
- گمرک تپه برزل اباد تاروستاهای قوچان بزرگ تات]
- امامزاده حمزه رضا
- کوهستان پارک شیرکوه
- ییلاق گلیان
- آبشار استرخی
- منطقه حفاظت شده گلول وسرانی
- زوارم
- سدهای بارزو و شورک
- کوه شاهجهان از رشته کوه آلاداغ
- کوه کپه داغ
- چلو
- ییلاق اوغاز
- غار کافر قلعه
- غار پوستین دوز
- کوههای آلخاص (واقع در مرز ترکمنستان)
- ترناو (چشمه ای دائمی با آب بسیار گوارا
- {{تپه کمرک تپه برزل اباد[[تات]
- کشتی چوخه کشتی برای ایرانیان نه یک مبارزه برای غلبه بلکه تلاش و ورزش بدنی بوده که همراه با شهامت و شجاعت بوده است ونام پهلوان برای مردم ارزش فرهنگی ممتازی داشته است .نام این کشتی قبلا کشنی کردی بوده که در فصل هایی بخصوص زمستان و بهار و مراسماتی خاص از جمله عروسی انجام میشده و در چند دهه اخیر به لحاظ لباس چوخا که هنگام کشتی به تن میکنند به مرور نام آن به کشتی چوخه تغییر پیدا کرده است .{مسابقات این ورزش در سال ۱۳۴۲ برای اولین بار با حمایت “منوچهر لطیف” در شهر شیروان برگزار شد} همچنین عیسی خان پهلوان اوغازعلی اکبر پهلوان بوده اند.
- کوهنوردی و صخره نوردی {رضا پیل پا عضو تیم ۵ نفره صخره نوردی ایران از شیروان}
- والیبال {تیم قند شیروان که در سالهای ۸۱ و ۸۲ در لیگ برتر والیبال کشور حضور داشت و به عنوان بهترین تیم شهرستانی انتخاب شد. این تیم به خاطر مشکلات مالی منحل شد!}
- ورزش های رزمی
- جودو و کوراش {ایوب حسنی قهرمان کوراش آسیا و جهان}
- هندبال {هانی زمانی ملی پوش تیم ملی هندبال ایران و اولین لژیونر هندبال ایرانی}
- کشتی {علی خالق زاده کشتی گیر تیم کشتی راه آهن مشهد و عضو سابق تیم ملی کشتی آزاد ایران}
- هاکی {مرضیه پهلوانی بازیکن پیشین تیم ملی و سرمربی کنونی تیم ملی هاکی زنان ایران
- قتلمه، چلپه، اگنجه، شیرمال، ساج نونه، فطیر، قاق، چریش لی فطیر، جزلق لی فطیر، کلوچه برنجی، چزمه، قوتاب (قطاب)، یخنه پلو، آبگوشت، سمسمه، دیمه دنی، قیش، کچه(کاچی)، نون قاتق، پی او، درشوگرم، آش رشته، یارمه، مسدوه، شیره داغ، تلخان، آش قلیه و دفکلی خوشمزه
پیشینه
در ایران معمولاً شهرهاو آبادی های قدیم را به پهلوانان و شهریاران نسبت می دهند، مثلاً بجنورد را به بیژن و شیروان را به انوشیروان نسبت می دهند. نام شیروان منسوب به نقش شیری است که شکل و شمایل آن در دامن شمالی شیرکوه مشاهده می شود.
همچنین نام شیروان منسوب به شیربانانی بوده که در قرون گذشته در جنگل های منطقه شیروان به شکار و نگهداری شیر اشتغال داشته اند.
شیروان روزگاری پایتخت قوم پارت بوده*است. دیاکونوف محقق و نویسنده روسی معتقد است اولین امپراتوری مقتدر پارتها(یوئه چرمی)به نام کوشانیان در شیروان به وجود آمده*است. ایزدوخاراکسی واسترابون از مورخین و جغرافی دانان یونان محل زندگی و حکومت پارت را در درّه رود اترک شیروان ذکر کرده*اند.
شیروان در زمان اشکانیان در زمره قلمرو آنان قرار داشته و وجود گورهای زرتشتی و آثار تاریخی در نقاط گوناگون ناحیه شیروان، نه تنها بر شناخت رویدادهای تاریخی شیروان در پیش از تاریخ کمک می*نماید، بلکه آبادی و اهمیت این شهر را در آن زمان نشان می*دهد. شهرهای خراسان، از جمله شیروان، بین سال*های ۳۱ و ۳۲ هـ. ق، در روزگار خلافت عثمان، به دست مسلمانان افتاد. در زمان حکومت طاهریان، صفاریان و سامانیان، شیروان یکی*از آبادی*های پرجمعیت و آباد بوده*است. سلطان محمود غزنوی در بازگشت از هندوستان از مسیر راه مشهد طَرَقی - شیروان، یک شبانه روز در روستاهای دهستان گلیان شیروان، اردو زده است؛ به طوری که این محل را تخت سلطان محمود نیز می*نامند. مغولان در ۶۱۸ هـ. ق، شهرهای خراسان، از جمله شیروان را گشودند و به کشتار و چپاول پرداختند. شیروان در ۸۷۴ هـ. ق، به دست تیمور لنگ افتاد. هم اکنون مقبره ای نیز منسوب به تیمور لنگ، واقع در روستای زیارت وجود دارد. شیروان در زمان صفویه از اعتبار و اهمیت ویژه*ای برخوردار شد و در زمان شاه عباس بزرگ، کردان جنگجو به این ناحیه کوچ کردند. شاه عباس صفوی چند بار، از جمله در ۱۰۰۷ هـ. ق، به خراسان که مورد تاخت و تاز مردمان گوناگون بود و هم چنین به شیروان، مرکز حکومت ایلخانی سفر کرده است. نادرشاه افشار در ۲۴ شوال ۱۱۴۸ هـ. ق، به پادشاهی رسید و رضاقلی میرزا، پسرش را فرمانروای خراسان، از جمله شیروان کرد.
شیروان یکی از شهرهای مهم نادر شاه افشار به حساب آمده است. در ۱۲۱۰ هـ. ق، آقا محمد خان قاجار هنگام رفتن به مشهد، از شیروان گذشت و امیر گونه خان، حاکم شیروان نسبت به وی اعلام وفاداری کرد. در روزگار محمد شاه قاجار، شیروان یکی از نواحی مهم درگیری های حاکمان محلی، از جمله حاکمان قوچان و بجنورد بود. ناصرالدین شاه قاجار، دوبار در سال های ۱۲۸۴ و ۱۳۰۰ هـ. ق، به خراسان سفر و از شیروان نیز دیدن کرد.
زبان بومی قدیمی منطقه شیروانی فارسی با گویش تاتی بوده است. این زبان امروزه هنوز در بسیاری از روستاهای پیرامون شیروان به ویژه درروستاهای[برزل اباد]و[برزلی]و دهستان گلیان رواج دارد.<r<refصفرزاده، حبیب، پژوهشی در گویش تاتی شمال خراسان و کاربرد آن در تصحیح و شرح متون ادب فارسی مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی مشهد (علمی- پژوهشی)، شماره ۱۵۹- زمستان ۱۳۸۶.</ref>
در بعضي از قباله ها و اسناد قديمي بجنورد، مانه و سملقان و حتي اسفراين را از توابع جليان (گليان) شیروان عنوان كرده اند. [SUP][۲]
[/SUP]