اختلال شخصیت وانواع آن رابشناسید

[*JujU*]

افکار، هیجانات، کارکرد، روابط میان فردی و کنترل امیال. الگوهای رفتاری باید در طول زمان، پایدار باشند و سرآغاز پیدایش آن را بتوان تا دوران نوجوانی یا اوایل دوران بلوغ ردگیری کرد. این رفتارها قابل توضیح یا تشریح توسط اختلالات ذهنی دیگر، سوء مصرف دارو یا شرایط پزشکی دیگر نباشند.

میگنا - اختلال شخصیت عبارت است از: «یک الگوی با دوام و پایدار از رفتار و تجربه درونی که به طور قابل ملاحظه*ای با انتظاراتی که از شرایط فرهنگی فرد وجود دارد متفاوت باشد، فراگیر و غیرقابل انعطاف باشد.

درکل شخصیت یعنی مجموعه*ای از رفتار و شیوه*های تفکر و هیجانی شخص در زندگی روزمره که با ویژگی های بی همتا بودن، ثبات(پایداری) و قابلیت پیش بینی مشخص می*شود.

اختلال شخصیت چیست؟

اختلال شخصیت عبارت است از: «یک الگوی با دوام و پایدار از رفتار و تجربه درونی که به طور قابل ملاحظه*ای با انتظاراتی که از شرایط فرهنگی فرد وجود دارد متفاوت باشد، فراگیر و غیرقابل انعطاف باشد، شروعش به دوران نوجوانی یا اوایل بلوغ برگردد، در طول زمان پایدار باشد و به ناراحتی یا آسیب*دیدگی روحی منجر گردد.»به دلیل آن که این اختلالات، مزمن و فراگیر هستند. می*توانند به اختلال جدّی در کار کرد و زندگی روزمره بیانجامند.

چه چیزی باعث اختلال شخصیت می*گردد؟

علل اختلال شخصیت، محل بحث و اختلاف نظر بوده است. برخی کارشناسان عقیده دارند که اختلالات شخصیت به دلیل تجربیات اولیه*ای که مانع رشد عادی الگوهای فکری و رفتاری شده*اند به وجود می*آیند. برخی دیگر از پژوهشگران ميگناir عقیده دارند که تأثیرات بیولوژیکی یا ژنتیکی ریشه پیدایش اختلالات شخصیتی هستند.با وجودی که هنوز بر سر یک علت قطعی برای اختلالات شخصیتی توافق نشده است امّا به احتمال زیاد ترکیبی از زمینه*های ژنتیکی و متغیرهای محیطی در رشد آن*ها دخالت دارند.

اختلالات شخصیتی چگونه تشخیص داده می*شوند؟

به منظور آن که اختلال شخصیت در یک فرد تشخیص داده شود، باید عوارضی در او وجود داشته باشد: این الگوهای رفتاری باید مزمن و فراگیر باشند، بر جنبه*های مختلف زندگی فرد، از جمله کارکرد اجتماعی، کاری، تحصیلی و روابط نزدیک او تأثیر بگذارند.

فرد باید عوارضی نشان بدهد که بردو یا بیشتر از زمینه*های زیر اثر بگذارد: افکار، هیجانات، کارکرد، روابط میان فردی و کنترل امیال. الگوهای رفتاری باید در طول زمان، پایدار باشند و سرآغاز پیدایش آن را بتوان تا دوران نوجوانی یا اوایل دوران بلوغ ردگیری کرد. این رفتارها قابل توضیح یا تشریح توسط اختلالات ذهنی دیگر، سوء مصرف دارو یا شرایط پزشکی دیگر نباشند.

اختلالات شخصیتی گروهی از حالات روانی می باشند كه بیماری نبوده، بلكه شیوه های رفتاری هستند. خصوصیات این اختلالات عبارتند از:

* الگوهای رفتاری نسبتاً ثابت، انعطاف ناپذیر و ناسازگار كه به بروز مشكلاتی در ارتباط برقرار كردن با دیگران و مشكلات شغلی و قانونی منجر می گردد.

* افراد دچار این حالات تصور می كنند كه الگوهای رفتاری شان طبیعی و صحیح است.

* شخصیت این افراد در برخورد با موقعیت*هایی که واکنش با آن ها مستلزم تغییرات و تصمیمات جدید است، ناسازگارمی باشد، یعنی تفکر و رفتار انعطاف ناپذیری از خود بروز می*دهند.

بنابراین، اختلال شخصیت یعنی رفتارهای ناسازگار و انعطاف ناپذیر در برخورد با محیط و موقعیت ها.

انواع اختلال شخصیت:

بدبین(پارانویید):

این افراد دارای شك و بی اعتمادی غیر منطقی هستند و حالت تدافعی و حساسیت بیش از حدی نسبت به دیگران دارند.

منزوی(اسكیزویید):

از نظر هیجانی سرد هستند. در برقراری ارتباط با دیگران مشكل دارند. گوشه گیر ، خجالتی، خرافاتی و از نظر اجتماعی منزوی هستند.

وسواسی:

كمال گرا، دارای عادت خشك و مردد بوده و نیازهای طبیعی خود را مهار می كنند.

نمایشی(هیستریك):

وابسته، فاقد بلوغ فكری، زود رنج، عاطل و باطل، دائم خواستار تشویق و توجه دیگران بوده و با ظواهر یا رفتار خود با دیگران ارتباط برقرار می كنند(جلب توجه می كنند).

خودشیفته(نارسیستیك):

دارای یك حس خودباوری بیش از حد بوده و شیفته قدرت هستند. نسبت به دیگران بی علاقه هستند. خواستار توجه دیگران بوده و احساس می كنند كه سزاوار توجه ویژه هستند.

دوری گزین(اجتنابی):

ترس و واكنش بیش از معمول نسبت به رد شدن، اعتماد به نفس پایین، از نظر اجتماعی گوشه گیر و وابسته هستند.

وابسته:

غیرفعال، بیش از حد پذیرای نظرات دیگران، ناتوان در تصمیم گیری و فاقد اطمینان هستند. بی تفاوت، مهاجم، سرسخت، بدخلق و قهركننده، ترسان از صاحب اختیار بودن و سهل انگار هستند. همیشه كارها را به تعویق انداخته، استدلالی بوده و به سختی از دیگران كمك پذیرفته یا عقاید خود را كنار می گذارند.

ضداجتماعی:

خودپسند، بی عاطفه، بی نظم و بی قاعده، تحریك پذیر و بی پروا هستند. از تجارب، درس عبرت نمی گیرند و در تحصیل و كار ناموفق هستند.

بینابینی:

تحریك پذیر، دارای شخصیت ناپایدار و تغییر شخصیتی هستند. احساسات خود از جمله خشم، ترس و احساس گناه را نابجا بروز می دهند. نمی توانند خود را كنترل كنند. مشكلات هویتی دارند. ممكن است اقدام به خودزنی كنند(ایجاد جراحت یا سوزاندن قسمتی از بدن برای كاهش تنش خود) و گاهی دست به خودكشی می زنند.

عوامل افزایش دهنده خطر:

* سابقه سوء رفتار دیگران با فرد در كودكی
* سابقه خانوادگی اختلالات خلقی
عوارض احتمالی:
- مشكل در حفظ شغل و ارتباط با دیگران، اضطراب و افسردگی
- سوءمصرف داروها
- عدم پایبندی به درمان
- خودكشی

درمان :

درمان این اختلالات مستلزم اعتماد متقابل بین درمانگر و بیمار است. تحقق این امر ممكن است مشكل باشد، زیرا در این اختلالات اغلب انگیزه دریافت درمان مربوط به اطرافیان بیمار است نه خود بیمار.

دو راه کار درمانی وجود دارد:

1- درمان روان شناختی

* خانواده درمانی و گروه درمانی

* روش های تغییر رفتار با یادگیری مهارت های اجتماعی، تقویت رفتارهای به جا، محدودكردن رفتارهای نابجا، یادگیری بروز احساسات، تحلیل شخصی از رفتار و مسؤولیت پذیری در مورد رفتارها.

2- دارو درمانی

هیچ دارویی برای علاج یا درمان اختلالات شخصیتی وجود ندارد، ولی ممكن است داروهایی برای درمان بیماری های همراه با آن تجویز شوند، مثلاً:

- داروهای ضد افسردگی

- داروهای ضد اضطراب

- داروهای ضد روان پریشی

 

[*JujU*]

شخصیت هیستریک
خصوصیات عمده*ی این تیپ شخصیتی،
توجه*طلبی افراطی و آرایش ظاهری
برای جلب توجه و هم*چنین داشتن رفتارهای
هیجانی و نمایشی است. شخصیت هیستریک یا نمایشی، یکی از انواع تیپ*های شخصیت می*باشد. خصوصیات عمده*ی این تیپ شخصیتی، توجه*طلبی افراطی و آرایش ظاهری برای جلب توجه و هم*چنین داشتن رفتارهای هیجانی و نمایشی است. این قبیل افراد، بسیار تلقین*پذیر بوده و در روابط بین*فردی، بیش از حدِ متعارف، از خود صمیمیت نشان*می*دهند. تیپ*های هیستریکال بسیار احساسی، برون*گرا، شورانگیز، تابع امیال، ساده*لوح، بی*آلایش و غالباً جذاب هستند. علاوه*بر جذاب بودن -*به*ویژه در بین جنس مخالف- مردم*پسند نیز هستند. گستره*ی شیوع این تیپ شخصیتی، در بین هنرمندان و به*ویژه بازیگران سینما و در بین زنان، بیش*تر از مردان است.
ویژگی*های افراد دارای شخصیت هیستریک
- وابسته*بودن به دیگران: این قبیل افراد، به*گونه*ای کودک*وار وابسته به دیگران هستند. از کم*ترین استقلال شخصی برخوردارند و به*تنهایی قادر به انجام امور خود نیستند، توان تصمیم*گیری ضعیفی دارند و همیشه منتظرند که دیگران برای آنان تصمیم بگیرند و البته این ناتوانی به شکل جبران کمبود، نمود می*یابد. - تشنه*ی توجه و محبت: حرکات و رفتارها*ی*شان در جهت جلب توجه دیگران است و برای این کار، به هر ابزاری متوسل می*شوند؛ از گریه و زاری گرفته تا ایماء و اشاره*ها*ی نامتعارف و آرایش*های تند. آنان دوست دارند هم*چون یک بت پرستیده شوند. -رفتارهای نمایشی: این گروه از افراد، رفتارهای نمایشی و درام گونه دارند. این*قبیل رفتارهای نمایشی، ممکن است بسیار ظریف و تحسین*برانگیز و یا خشن و پرخاشگرانه باشد. بیش*تر در جمع و یا مهمانی*های خانوادگی سعی*می*کنند با انجام حرکات نمادین و نقش*بازی، در ذهن دیگران خاطره بکارند. - اغراق در بیان مسائل: هنگام نظر دادن پیرامون مسائل یا اشخاص، بسیار اغراق*آمیز و خارج از حد متعارف صحبت می*کنند. آب*وتاب خاصی به موضوع می*دهند یا بیش*تر از آن*چه که هست، بزرگ توصیف می*کنند و یا بیش از حد، کوچک*نمایی و تحقیر می*کنند. - هیجان*زدگی: بیش*تر مواقع هیجان*زده هستند. غم، شادی، خوش*بینی، بدبینی، ترس و... را به*صورت متناوب و متغیر ابراز می*کنند. - احساسات ناپایدار: احساسات و عواطف آنان، متغیر و سطحی است به*گونه*ای که احساس*شان پیرامون یک موضوع، مدام از حالتی به حالت دیگر تغییر می*کند و از عمق بسیار کمی نیز برخوردار می*باشد. - خود*محوری: اشخاص هیستریکال، در*واقع افرادی خود*محور هستند. وابستگی آنان به دیگران و گدایی توجه و محبت، به*منزله*ی این نیست که دیگران را افرادی بزرگ و محترم می*پندارند بلکه برای این است که آنان را رام و نگران احوال خود کنند که خود، نوعی استعمار محترمانه*ی دیگران است. - ترس از تنهایی: این قبیل افراد، به*شدت از تنهایی هراس دارند و اگر مجبور شوند لحظاتی را تنها و بدون هم*نشین *سرکنند، به*طور حتم پای تلفن خواهند نشست و با افراد زیادی تماس خواهند گرفت تا سرانجام موفق شوند با یکی دو نفر به صحبت بپردازند و از ترس تنهایی، رهایی پیدا کنند. - اعتماد*به*نفس پایین: این قبیل افراد، به این دلیل که از غنای درونی بی*بهره*اند و وجود خود را در مهر تأیید دیگران احساس می*کنند، افرادی شکننده هستند و اعتماد*به*نفس*شان تا حد معنی*داری کاهش*یابنده است. آنان برای این*که مطمئن شوند در چشم*انداز دیگران، افرادی بزرگ و محترم هستند، مدام به نظرخواهی از دیگران می*پردازند. - تلقین*پذیر: افرادی زود*باور هستند که به*راحتی تحت تأثیر دیگران قرار می*گیرند، به*راحتی فریب می*خورند، به*سرعت تحت تأثیر فضا و اشخاص قرار می*گیرند به*گونه*ای که خود را از یاد می*برند. - تحریک*پذیر: زود برانگیخته می*شوند و واکنش*های تند*و*تیزی به محرک*های محیطی می*دهند.
چه موقع این تیپ شخصیتی، اختلال محسوب می*شود؟
همه*ی ویژگی*های روان*شناختی انسان، تا زمانی*که در چرخه*ی زندگی*اش، بی*نظمی و آشفتگی ایجاد نکرده باشد، هم*چنان یک ویژگی و تیپ منحصر*به*فرد او تلقی می*شود اما موقعی که آن ویژگی از حالت تعادل فراتر یا فروتر رود، اختلال نامیده می*شود و باید مورد بررسی و درمان قرار گیرد. درباره*ی تیپ شخصیتی هیستریانیک نیز هنگامی*که یک یا چند مورد از ویژگی*های بالا، به*صورت زمان*دار و تکرار*شونده در وجود فرد ریشه بدواند و مسیر روانی- رفتاری او را از حالت طبیعی خارج کند، فرد به اختلال شخصیت هیستریک مبتلا می*شود.
ویژگی*های افرادِ در معرض ابتلا به اختلال شخصیت هیستری:
- دوست*داشتنی - شوخ*طبع - بسیار خوش*بین - غیرقابل پیش*بینی - شورانگیز و هیجانی - مغرور و خود*پسند - تئاتر*گونه و شکوهمند زندگی می*کنند. - در زمان حال زندگی می*کنند. - از مدیریت خوبی برخوردارند. - از آرایش و پوشش*های اغواگرانه* استفاده می*کنند. - از وجهه*ی اجتماعی بالایی برخوردارند.
درمان:
- روان*درمانی: اختلال شخصیت هیستریک نیز مانند سایر اختلالات روانی، قبل از هر نوع تجویز دارویی، باید از طریق روان*درمانی بررسی و درمان شود. بهترین تکنیک روان*درمانی برای این قبیل افراد، استفاده از فن روان تحلیلی است که از آن طریق، در موقعیت*ها و زوایای مختلف، از بیمار و رفتارهای او فیلم گرفته می*شود، سپس بیمار به همراه روان*شناس خود، به تماشای فیلم می*نشیند و روان*شناس، به آنالیز رفتارها و علائم هشداردهنده*ی بیمار می*پردازد. بیمار نسبت به وضعیت خود، بینش پیدا کرده و سپس به مقایسه*ی اوضاع روانی و رفتاری خود با افراد عادی جامعه می*پردازد. - دارو*درمانی: درمان دارویی، زمانی قابل پی*گیری است که در مرحله*ی اول، درمان روان**شناختی، جواب*گوی مشکل فرد نباشد و دوم این*که اختلال فرد، با سایر اختلالات روانی هم*چون اضطراب، شیدایی، افسردگی و*... همراه باشد که در این حالت، از قرص*های ضد*اضطراب و افسردگی برای مهار رفتارهای تنشی فرد استفاده می*شود
سیمرغ