Самый известный курорт Таиланда
этапы успешного развития ресторанного бизнеса
بازدید: 468
ـ اطلاعات عمومي مربوط به كشت گياهان دارويي
1ـ1. معرفي گياهان دارويي: معلوم نيست دقيقاً گياهان ا زچه زماني به عنوان دارو مورد استفاده انسان قرار گرفته اند مسلماً اطلاعات مربوط به اثرات و خواص دارويي گياهان ا ززمانها بسيار دور به تدريج بدست آمده سينه به سينه منتقل گذشته، به نظر مي رسد مصريان و چنييان در زمره اولين جمعيتهاي بشري بوده باشند كه فراتر از بيست و هفت قرن قبل از ميلاد مسيح ا زگياهان به عنوان دارو استفاده برده و حتي برخي از گياهان را براي مصرف بيشتر در درمان دردها كشت داده اند.
بقراط حكيم بنيانگذار طب نهان قديم و شاگرد وي ارسطو و ديگران براي استفاده ا زگياهان در درمان بيماريها ارزش زيادي قائل بوده اند. يكي ا زشاگردان ارسطو به نام تئوفراست مكتب درمان با گياه را بنيانگذاري كرد پس از آن ديو سكوريد در قرن اول ميلادي مجموعه ا ي از 600 گياه دارويي را با ذكر خواص درماني هر يك را تهيه و به صورت كتابي در آورد كه اين كتاب بعدها سر آغاز بسياري از مطا لعات علمي در زمينه گياهان دارويي گرديد.
در قرن هشتم تا دهم ميلادي دانشمندان ايراني ابوعلي سينا، محمد زكرياي رازي، و ديگران به دانش درمان با گياه رونق زيادي دادند و گياهان بيشتري را در اين رابطه معرفي كردند.و كتابهاي قانون وحاوي را به رشته تحرير در آوردند در قرن سيزدهم ابن بيطار مطالعت فراواني را د رمورد گياهان دارويي انجام داد و خصوصيات بيش از 1400 گونه را در كتابي كه از خود به جاي گذاشته ياد آور شد.
با توجه به مقدمات بالا چه گياهاني دارويي هستند؟ امروزه گياهاني كه به عنوان گياه دارويي شناخته مي شوند داراي صفات زير مي باشند:
1ـ د رپيكر اين گياهان موادي ساخته مي شوند و ذخيره مي شوندكه اين مواد داراي خواص متعددي هستند و ا زجمله مي توانند به عنوان مواد مؤثر براي مداواي برخي بيماريها مورد استفاده قرار گيرند.
2ـ اندام خاصي چون ريشه، ساقه، برگ ها و گل و……… حاوي مواد مؤثر باشند.
3ـ معمولاً از اندامهاي مورد نظر به صورت تازه استفاده نمي شود.
4ـ گياهان دارويي در مقايسه با ساير گياهان مورد عمل در كشاورزي كه به طور عام و روزمره مورد استفاه انسان اند در موارد معدود خاصي قابل استفاده اند.
2 كاربرد گياهان دارويي
1ـ گياهان دارويي: از مواد مؤثره به صورت مستقيم يا غير مستقيم اثر درماني دارند.
2ـ گياهان ادويه اي: از مواد موثره فعال موجود در اين دسته از گياهان در صنايع غذايي نوشابه سازي ، كنسرو سازي و……به منظور بهبود در طعم ،رنگ و مزه آنها استفاده مي شود
3ـ گياهان عطري : اندامهاي خاصي در اين گياهان غذايي حامل اسانس اند از راه تقطير با بخار آب از آن اندام استخراج مي شود .
گياهي مثل گياه نعناع در هر سه مورد استفاده مي شود از آنجايي كه برگ درخت گردو ، كاكل ذرت و پوست لوبيا حاوي مواد موثره مي باشد ما آنها را جزء گياهان دارويي محسوب نمي كنيم زيرا عمليات كاشت ،داشت و برداشت گياهان مذكور صرفاً به منظور استفاده از مواد موثره نمي باشد .
گياهان دارويي گر چه در داشتن مواد مؤثره با يكديگر مشترك هستند ولي بديهي است كه از خصوصيات گياه شناسي بلكه بيشتر شبيه گياهان زينتي بوده و انواع يك ساله، دو ساله، چند ساله، علفي، درختچه اي يا درختي شامل گونه هاي مثمر و غير مثمر در بين آنها ديده مي شود.
مسئله دارويي بودن گياهان هميشه امري در حال تغييرات است. به طوري كه گياهي كه تا ديروز به عنوان گياه غير دارويي شناخته مي شده ممكن است فردا به عنوان يك گياه مهم و ارزشمند معرفي گردد و به عكس گياهي كه تا امروز به عنوان گياه دارويي در بين عوام شهرت داشته و مورد استفاده قرار مي گرفته ممكن است در بررسي هاي علمي روز يك گياه فاقد ارزش دارويي شناخته شود .تا كنون تنها خصوصيات دارويي حدود سي هزار گونه از ششصد هزار گونه گياهي جهان شناخته شده است.
اهميت گياهان دارويي :
براي نشان دادن اهميت كشت و توليدات گياهان دارويي كافي است در باره چند جنبه مهم كشت و توليد اين گياهان چون : نوع گياهي كه كشت مي گردد ، ميزان توليد محصول زير كشت و اهميت اقتصادي آن ( اهميت صادراتي و نيازهاي صنايع دارويي به آن ) اثر عوامل اكولوژيكي ( و بطور كلي مكان مناسب كشت ) بر كيفيت و كميت مواد موثر مي باشد .
правильное воспитание детей
скачать шрифты для фотошопа
آلوبخارا غذای مفیدی که برای سلامت استخوان سودمند است چاپ فرستادن به ایمیل
دکتر شیرین هوشمند، دکتر بهرام ارجمندی*
ترجمه دکتر مهدی پاسالار، دستیار دکترای تخصصی طب سنتی ایران
چکیده: پوکی استخوان (استئوپروز) یک اختلال ناتوان کننده هم در زنان و هم مردان است اگرچه، به میزان بالاتری در زنان دیده می شود. همچنان که جابجایی مردم شناختی (دموگرافی) در افزایش سن جمعیت ادامه می یابد، تعداد بیشتری از زنان و مردان دچار بیماری پوکی استخوان خواهند شد و جستجو برای درمان های جایگزین غیردارویی بالقوه، از جایگاه برجسته ای برخوردار است. صرف نظر از درمان های دارویی فعلی، شیوه زندگی و عوامل تغذیه ای ویژه ای برای کاهش خطر پوکی استخوان شناخته شده اند.
در بین عوامل تغذیه ای، آلوبخارا با نام علمی (Prunus domestica L.) موثرترین میوه هم در پیشگیری و هم در بازگرداندن زوال استخوان (Bone loss) است. مطالعات حیوانی و یک کارآزمایی بالینی سه ماهه که در آزمایشگاه های ما صورت گرفت، نشان دادند که آلوبخارا اثرات مثبتی بر شاخص های استخوانی دارد. داده های حیوانی نشان می دهد که آلوبخارا نه تنها در برابر زوال استخوانی پیشگیری کننده است بلکه از آن مهمتر اینکه در دو مدل جداگانه فقر استخوانی (Osteopenia)، باعث ذخیره استخوانی می شود. مطالعه اولیه ما نشان داد که آلوبخارا در حیوانات دچار کاهش تراکم مواد معدنی استخوانی (BMD) در استخوان های ران و ستون فقرات ناشی از برداشتن تخمدان ها، اثر پیشگیری کننده دارد. در پژوهش دیگری، به منظور تقلید از پوکی استخوان اثبات شده، تخمدان های موش برداشته شد و اجازه داده شد تا قبل از شروع درمان، حیوانات دچار زوال استخوانی شوند. آلوبخارا به میزان ناچیز 5 درصد (W/W) باعث بازگرداندن تراکم مواد معدنی استخوانی (BMD) در حد حیوانات گروه مشاهده شد. نکته مهمتر این که، آلوبخارا باعث ذخیره برخی ویژه گی های معماری تیغه های استخوانی (Trabecul) مانند تعداد تیغه ها و تراکم پیوستگی آنها و گسستگی تیغه ها شد. همچنین ما تاثیر آلوبخارا را در بهبود پوکی استخوان ناشی از بی وزنی اسکلتی (Skeletal unloading) نیز نشان داده ایم. واکاوی تراکم مواد معدنی استخوانی (BMD) و ساختمان تیغه های استخوانی با روش اشعه برداری ریزرایانه ای (CTµ) نشان داد که آلوبخارا ترمیم استخوانی در دوره حرکت دوباره پس از بی وزنی اسکلتی را افزایش داد و اثرات قابل مقایسه ای با هورمون پاراتیروئید داشت. علاوه بر مطالعات حیوانی، کارآزمایی بالینی سه ماهه نیز نشان داد مصرف روزانه آلوبخارا در زنان پس از یائسگی، به شکل معناداری نشانگرهای خونی تشکیل استخوان شامل آکالین فسفاتاز تام، آکالین فسفاتاز ویژه استخوان و فاکتور رشد شبه انسولینی -1 را به ترتیب 12 درصد، 6 درصد و 17 درصد افزایش می دهد، این مقاله، یافته های مطالعاتی منتشر شده تاکنون، با موضوع بررسی اثرات سودمند آلوبخارا بر استخوان در مدلهای حیوانی نر و ماده مبتلا به پوکی استخوان و همچنین تنها کارآزمایی بالینی چاپ شده در این زمینه را خلاصه کرده است.
مقدمه: در سال 2005 میلادی، سی وشش میلیون نفر آمریکایی 65 سال یا بیشتر داشته اند و تا سال 2030، حدودا 5/71 میلیون نفر به سن 65 سالیا بیش از آن خواهند رسید. گرایش به افزایش سن جمعیت با توجه به نیازهای سنی سالمندان در سطح ملی همراه شده است. زوال استخوانی در زنان بیشتر است اما، شمار شکستگی های ناشی از پوکی استخوان در مردان مسن نیز در حال افزایش است. در ایالات متحده به تنهایی، یک تخمین محافظه کارانه حاکی از این است که 8 میلیون زن، مبتلا به پوکی استخوان هستند که سالانه منجر به بیش از یک میلیون شکستگی در زنان 45 ساله و بالاتر می شوند. همچنین، بیش از 10 میلیون مرد با کاهش توده استخوانی هستند که 2 میلیون نفر از آنها با تشخیص پوکی استخوان شناسایی شده اند. هزینه درمان پوکی استخوان و شکستگی ناشی از آن بیش از 18هزار میلیون دلار در سال برآورده شده است. غیر از این هزینه و بستری بیمارستانی، شکستگی ها و به ویژه شکستگی مفاصل ران سالانه عامل بیش از هزار مرگ در آمریکا است.
اگر چه شیوع زوال استخوانی در زنان بیشتر است اما، شمار شکستگی های ناشی از پوکی استخوان در مردان مسن نیز در حال افزایش است.
اگرچه تعدادی مراکز درمان و پیشگیری از پوکی استخوان وجود دارند اما، برخی بیماران طب جایگزین، شامل مکمل های تغذیه ای و غذاهای کاربردی را به طب رایج ترجیح می دهند.
تمرکز این پژوهش بر این است تا شواهدی ارایه دهد که بر اساس دانسته های ما، آلوبخارا موثرترین ترکیب طبیعی هم در پیشگیری و هم بازگشت زوال استخوانی در مدل های حیوانی نر و ماده مبتلا به پوکی استخوان است. بر اساس مشاهدات جامع ما، اثربخشی آلوبخارا از سایر ترکیبات معمول طبیعی و غذاهای کاربردی اتفاقی بهتر است.
مناسبت مدل حیوانی موش برای مطالعه پوکی استخوان در انسان: مدل موش و و زوال استخوانی پس از یائسگی به ما این اجازه را می دهد تا زوال استخوانی خودانگیخته و القایی ناشی از کمبود هورمونهای تخمدانی را بررسی کنیم. کالو ( 1991 میلادی ) از اولین کسانی است که تناسب مدل موش را برای مطالعه زوال استخوانی در انسان تصدیق نمود. او نشان داد که موش ها در یک یا بیش از یک بعد، ویژگی های زوال استخوانی تجربه شده در زنان پس از یائسگی را دارا هستند، به ویژه عواقب آن مشابه زوال استخوانی در زنان است. در مقایسه با انسان ها، توده استخوانی در موش ها برای مدتی طولانی در زندگی آنها ثابت باقی می ماند و موش های تخمدان برداری شده، مشابه با زنان پس از یائسگی، زوال استخوانی سریع تری را تجربه می کنند که در زنان به دنبال یائسگی اتفاق می افتد. زوال استخوانی وابسته به کمبود هورمون های تخمدانی در موش های تخمدان برداری شده با زنان در دوره یائسگی، ویژگی های مشترک فراوانی را تجربه می کنند، شامل: نرخ بالای تغییر و تبدیل استخوانی با زیادی جذب مجدد نسبت به تشکیل استخوان، فاز سریع اولیه زوال استخوانی و پس از آن، یک فاز بسیار کندتر ناشی از تخمدان برداری، فقدان بیشتر تیغه های استخوانی نسبت به استخوان قشری، کاهش جذب کلسیم روده ای و پاسخ اسکلتی مشابه به عوامل استخوان ساز یا محافظ استخوان مانند استروژن، رالوکسیفین(Raloxifene)، بای فسفونیت (Bisphosphonates)، هورمون پاراتروئید (PTH)، کلسیم، ویتامین D و ورزش. این ویژگی های مشترک در موضوع زوال استخوانی در قالب یافته های این مطالعات در پژوهش حاضر باعث اطمینان دوباره است و به احتمال فراوان، مصرف آلوبخارا می تواند از زوال استخوان در زنان یائسه مانند موش ها پیشگیری کند و باعث معکوس شدن این روند شود.
شواهد اثرات محافظ استخوانی در آلوبخارا در مدل موشهای ماده مبتلا به پوکی استخوان: مطالعات حیوانی صورت گرفته در مرکز ما ( ارجمندی و همکاران، 2001 م؛ دیهیم و همکاران، 2005 م؛ فرانکلین و همکاران، 2006م؛ بو و همکاران، 2007م ) نشان داده است که آلوبخارا اثرات مثبت بر استخوان و شاخص های زیستی استخوان داد. داده های حیوانی نشانگر آن است که آلوبخارا از زوال استخوانی محافظت می نماید ( ارجمندی و همکاران 2001 م؛ فرانکلین و همکاران 2006م ) و حتی در دو مدل فقر استخوانی، این روند را معکوس می کند ( اسمیت و همکاران، م؛ دیهیم و همکاران، 2005 م؛ بو و همکاران 2007 م ). یافته های یک پژوهش اولیه توسط گروه ما نشان داد که آلوبخارا از کاهش تراکم مواد معدنی استخوانی (BND) در موش های تخمدان برداری شده، در استخوان های ران و ستون فقرات پیشگیری می کند. فاکتور رشد شبه انسولینی شماره یک خونی (IGF-I) که با افزایش تشکیل استخوان همراه است، با مصرف آلوبخارا افزایش یافته است ( ارجمندی و همکاران، 2001 م ). در آن پژوهش موش های با نژاد خاص به چهار گروه تقسیم شدند:
آلو بخارا موثرترین ترکیب طبیعی هم در پیشگیری و هم بازگشت زوال استخوانی و مدل های حیوانی نر و ماده مبتلا به پوکی استخوان است.
گروه شاهد (Sham)، تخمدان برداری شده (ovx)، تخمدان برداری با میزان کم آلوبخارا 5 درصد ( ovx+5% LD)، تخمدان برداری با میزان بالای آلوبخارا 25درصد 25%+ovx ) (HD. درمان بلافاصله بعد از جراحی شروع شد و تا 45روز ادامه یافت. تخمدان برداری تراکم مواد معدنی استخوانی (BMD) را به شکل معناداری در چهارمین مهره کمری و استخوان ران کاهش داد. گروه با میزان مصرف بالای آلوبخارا، کاملا زوال استخوانی ناشی از تخمدان برداری را پیشگیری کرد. همچنین، گروه های رژیم آلوبخارا بسته به میزان آلوبخارا، سطح فاکتور IGF-Iگردش کننده در خون را که ثابت شده تحریک کننده تشکیل استخوان است، بدون افزایش در فعالیت آنزیم اسید فسفاتاز مقاوم به تارتارات در موش های تخمدان برداری شده که یک نشانگر بازجذب استخوانی است، افزایش داد.
یافته های آن پژوهش این فکر را به ذهن خطور می دهد که شاید اثرات محافظ استخوانی آلوبخارا تا حدی با افزایش میزان تشکیل استخوان قابل توجیه باشد. بیشتر از آن که با سرکوب میزان بازجذب استخوانی مرتبط باشد ( ارجمندی و همکاران 2001 م ). در مطالعه پس از آن، موش های 90 روزه ( یک گروه شاهد و 5 گروه تخمدان برداری شده ) اجازه داده شد تا 40 روز زوال استخوانی داشته باشند، سپس برای 60 روز تحت رژیم آلوبخارا با میزان های متفاوت قرار گرفتند. آلوبخارا به میزان اندک 5 درصد، در ترمیم تراکم استخوانی استخوان های ران و ساق پا موثر بود. آلوبخارا تراکم استخوانی استخوان های ستون فقرات را نیز افزایش داد که در مورد میزان بالای آلوبخارا این افزایش معنادار بود. افزایش تراکم استخوانی در استخوان ران موش های تغذیه شده با آلوبخارا موجب بهبود کیفیت استخوان شد چنان که به ترتیب 9/6 درصد و 6 درصد نیروی بازده کلی و نیروی نهایی را بهتر کرد. همچنین میزان های متفاوت آلوبخارا قادر بودند به شکل معناداری ویژگی های معماری میکروسکوپی تیغه های استخوانی را در مقایسه با گروه تخمدان برداری شده بهبود بخشند ( دیهیم و همکاران، 2006 م ). یافته های کلی این پژوهش نشان داد بهبود ویژگی های زیست- مکانیکی استخوان های دراز تا حدی در نتیجه تغذیه با آلوبخارا، در نتیجه بهبود ویژگی های ساختمانی تیغه های استخوانی است، چنان که در حجم و اتصال استخوانی، بارز بود. این مشاهدات نسبتا بی نظیر بود زیرا این باور عمومی وجود دارد که وقتی حجم و اتصال استخوانی از بین برود، قابل بازگشت به حالت طبیعی نخواهد بود ( لین و همکاران، 1999 م )
همچنین، ما اثربخشی آلوبخارا را بر بازگشت زوال استخوانی موش های ماده که ناشی از بی وزنی استخوانی است، نشان داده ایم ( اسمیت و همکاران، 2003 م ). در پژوهش مذکور، موش های ماده 6 ماهه با نژاد خاص، برای مدت 21 روز، یا اندام عقبی آنها بی وزن شد (HLU) یا ساکن باقی ماندند تا فقر استخوانی در آنها القا شود. بعد از اثبات زوال استخوانی در بی وزنی اندام های عقبی، موش ها با یکی از سه میزان متفاوت از آلوبخارا ( 5 درصد؛ 15 درصد یا 25 درصد ) یا تزریق هورمون پاراتیروئید ( 80 میکروگرم/ وزن بدن ) در طول 90 روز، مورد درمان قرار گرفتند. واکاوی تراکم مواد معدنی استخوانی و ساختمان تیغه های استخوانی با روش اشعه برداری ریزرایانه ای (CTµ) نشان داد که افزایش ترمیم استخوانی در زمان حرکت مجدد به دنبال بی وزنی اسکلتی، اثراتی مشابه هورمون پاراتروئید داشت. علاوه بر تراکم استخوانی، معلوم شده آرایش معماری تیغه ها نیز در تقویت استخوانی تاثیر دارد ( مک کریدی و گلداِشتین و همکاران، 2000م؛ ماک و کلارک و همکاران، 2006 م ). این یافته های حیوانی به همراه افزایش معنادار آنزیم آکالین فسفاتاز و فاکتور IGF-I به شدت این فرض را مطرح می کند که آلوبخارا باعث تشکیل استخوان می شود.
شواهد اثرات محافظ استخوانی در آلوبخارا در مدل موش های نر مبتلا به پوکی استخوان: داده های جدید نشانگر آن است که آلوبخارا در پیشگیری از زوال استخوانی در مدل های مختلف موش نر دچار پوکی استخوان، بسیار موثر است. مولبائر و همکارانش (2003 م)، اثرات تعدادی از میوه ها و سبزیجات را بر بازجذب استخوانی از طریق اندازه گیری تریتیوم موجود در ادرار که از استخوان موش های 9 هفته ای نژاد ویستار آزاد می شود، آزمایش نمودند. موش ها با تتراسایکلین حاوی تریتیوم نشان دار شده بودند تا بازجذب استخوانی در آنها اندازه گیری شود و با غذاهای حاوی میوه ها و سبزیجات خشک تغذیه می شدند. تمام غذاها طوری تنظیم شده بودند که از نظر میزان کالری و نیتروژن، با همان میزان کلسیم و فسفر مشابه باشند. آنها نشان داده اند که آلوبخارا تاثیر شگرفی در بازجذب استخوانی دارد. تا جایی که می دانیم، این اولین پژوهشی است که نشان داد آلوبخارا می تواند در پوکی ااستخوان جنس مذکر موثر باشد.
در مطالع فرانکلین و همکاران (2006 م)، اثرات محافظ آلوبخارا در 60 عدد موش شش ماهه تخمدان برداری شده نژاد Sprague- Dawley بررسی شده است. در آن بررسی، موشها یا در گروه دارونما یا تخمدان برداری شده با 12 عدد موش در هر گروه درمانی بودند. چهار گروه تخمدان برداری شده به قرار زیر بودند: گروه کنترل تخمدان برداری شده، گروه با مصرف 5 درصد ( دوز کم )، 15 درصد ( دوز متوسط )، 25 درصد ( دوز بالا ) آلوبخارا که همگی تخمدان برداری شده بودند. پس از 90 روز، موش ها بیهوش شدند و با استفاده از اشعه ایکس اسکن شدند و از آئورت شکمی آنها خونگیری انجام شد. نتایج این بررسی نشان داد که کاهش تراکم مواد معدنی استخوانی سراسر بدن با مصرف دوز متوسط و بالای آلوبخارا، کاملا پیشگیری شده است. اما هر سه میزان آلوبخارا در حفاظت از کاهش تراکم مواد معدنی استخوانی مهره چهار کمری و استخوان ران موثر بود. در همین بررسی، پژوهشگران ویژگی های ساختمان میکروسکوپی انتهای استخوان ران و مهره چهار کمری را بررسی نمودند. دوز متوسط و بالای آلوبخارا قادر به حفاظت از کاهش تراکم حجمی استخوان ( نسبت حجم استخوانی به حجم کلی ) در انتهای استخوان ران و مهره چهار کمری در موش های تخمدان برداری شده بود، البته فقط دوز بالا به شکل کامل این توانایی را نشان داد. نتایج مشابهی در تاثیر محافظ دوز متوسط و بالای آلوبخارا در تعداد تیغه های استخوانی مشاهده شد، در حالی که در موش های تخمدان برداری شده تعداد تیغه های استخوانی کاهش می یابد. آلوبخارا قادر بود تا از انشقاق ( جدایی ) تیغه های استخوانی در انتهای استخوان ران و مهره چهارم کمری به شکل وابسته به دوز پیشگیری کند و به شکل قابل توجهی دوز بالای آلوبخارا جدایی تیغه های استخوانی مهره چهارم کمری را به نسبت گروه فاقد دارو به طور معنادار، کاهش داد. نویسندگان مقاله نتیجه گیری کردند که مکانیسم محافظت استخوانی آلوبخارا ممکن است تا حدی به افزایش سطح خونی IGF-I ارتباط داشته باشد. نتایج نشانگر آن بود که سطح خونی IGF-I به دلیل تغذیه با آلوبخارا افزایش یافت و در موارد مصرف دوز بالا، این افزایش سطح معنادار بود. مشاهدات این بررسی با پژوهش قبلی ما که نشان داد مصرف آلوبخارا در زنان پس از دوره یائسگی، افزایش دهنده سطح خونی IGF-I است، مشابه بود ( ارجمندی و همکاران، 2002 م ). در راستای یافته های مولبائر و همکاران (2003 م ) که قابلیت آلوبخارا در بازجذب استخوانی را گزارش کرد، فرانکلین و همکارانش (2006 م ) همچنین نشان دادند که آلوبخارا به شکل وابسته به دوز دی اکسی پیریدولین (Dpd) ادراری را کاهش می دهد.
مروری بر خواص درمانی اسطوخودوس (بخش دوم) چاپ فرستادن به ایمیل
ادامه خواص و روش های استفاده از اسطوخودوس:
مقوی قلب و اعصاب: اسطوخودوس تاثیری تقویت کننده (Tonic) و آرام بخش (Sedative) بر عضلات قلب دارد. به همین علت برای درمان تپش قلب(Palpitation) و کاهش فشار خون مفید است.
صد گرم اسطوخودوس خشک را در 900 گرم آّب و 100 گرم گلاب یک شب تا صبح بخیسانید و صبح با شعله کم بجوشانید تا ثلث آن باقی بماند. سپس صاف کنید و 450 گرم شکر قهوه ای به آن بیفزایید تا مثل شربت غلیظ شود. روزی دو قاشق غذاخوری میل شود مقوی قلب و اعصاب است.
رفع سردرد (صداع): در رفع دردهای عضلانی ناشی از ورزش و کشیدگی، کاهش درد به طور موضعی وکاهش واکنش سیستم عصبی مرکزی نسبت به درد و انواع سر دردها موثر است.
اسطوخودوس دارویی مناسب برای بی خوابی ناشی از خستگی جسمانی، تنش های فکری، اضطراب یا حتی بیش فعالی مغز به حساب می آید.
- برای رفع سردردهای سودایی و تقویت روح و قوای دماغی و اصولاً رفع سودای آشفته و زیاد از مجموعه زیر می توان استفاده کرد:
اسطوخودوس 84 گرم
گشنیز خشک 28 گرم
مرزنجوش 21 گرم
مصطکی، هلیله کابلی و کندر از هر کدام 12 گرم
که باید آنها را آسیاب و هر شب 8 گرم از آن را میل کرد. این ترکیب در ضعف باصره، گرانی سامعه و رفع نزلات رمد (ورم ملتحمه- conjunctivitis) و ربو(Allergic asthma) هم مفید است.
-نسخه زیر در رفع انواع سردردهای سرد، مرطوب، سودایی و وسواس سودایی مفید است:
اسطوخودوس 1500 گرم/ رازیانه 500 گرم/ بادرنجبویه 300 گرم/ سرخ ولیک 450 گرم/ بسفایج فستقی 250 گرم/ پولک 360 گرم/گل گاوزبان 150 گرم/بهار نارنج 150 گرم/هوفاریقون 250 گرم/ریشه کاسنی 500گرم/گل بابونه شیرازی 700 گرم/ گل سرخ 400 گرم/ اگیر ترکی 300 گرم/ خلال نارنج 150 گرم/ سنگ لاجورد 30 گرم/ انیسون 50 گرم.
ادویه فوق الذکر را به استثنای سنگ لاجورد، بدون آنکه کوبیده شود در 10 برابر آب بخیسانید و صبح روز بعد بجوشانید تا یک سوم آب باقی بماند. سپس از پارچه ضخیمی بگذرانید و صاف کنید و به آن شکر قهوه ای بیافزایید تا مثل شربت به قوام آید. سنگ لاجورد را بکوبید از الک آردی عبور دهید و داخل شربت بریزید تا حل شود. یک شب بماند و روز دیگر شربت را از پارچه ضخیمی عبور دهید و صاف کنید در شیشه نگهداری کنید.
هر شب هنگام خواب یک لیوان از این شربت میل شود که در رفع انواع سردرد مفید است. این شربت در رفع سردرد بارد و سرد با آب گرم تهیه شود. و دررفع سردرد رطب و مرطوب با مرزنجوش تهیه شود در صداع و سردرد سوداوی با شربت گاوزبان و آب گرم تهیه شود در وسواس سوداوی با شربت اترج که در عرق اترج حل شده باشد.
پاک کردن عفونت ها: اسطوخودوس موجب کشته شدن قارچ ها می شود و در درمان عفونت هایی مثل کچلیRingworm)) و پای ورزشکاران (Athlete's foot) هم مؤثر است. از آن حتی در دفع و کشتن حشرات مثل بید استفاده می شده است.
-ترکیب دو قطره روغن اسطوخودوس با روغن لیمو شیرین بر روی پوست باعث جلوگیری از گزش پشه های ریز و سایر حشرات می شود و در صورت گزیده شده بلافاصله با مالیدن کمی روغن خالص اسطوخودوس به موضع گزیده شدن، درد بر طرف می شود و از گسترش تحریک و عفونت جلوگیری می کند. برای دور کردن کک ها از حیوانات و درمان آلودگی به شپش سر و جرب هم می توان از روغن اسطوخودوس استفاده کرد.
-از خواص ترمیم کنندگی پوست و درمان سوختگی و رفع عفونت اسطوخودوس می توان در ترکیب انواع لوسیون ها و کرم ها استفاده کرد.
برخی فرآورده های اسطوخودوس
روغن فرار اسطوخودوس: این روغن را با روش تقطیر از گل اسطوخودوس می گیرند و دارای ویژگی های زیر است: آرام بخش، تسکین دهنده، از بین برنده انگل هایی مثل شپش و کک ها، از بین برنده باکتری ها و قارچ ها، دور کننده حشرات، برطرف کننده اسپاسم و کشیدگی عضلات، برطرف کننده سرفه و بوی نا مطبوع، ترمیم کننده زخم، تقویت کننده سیستم عصبی و خواب آور.
از روغن فرار اسطوخودوس استفاده های بسیاری می توان کرد و معمولاً یکی از ده روغن معطر اصلی هر رایحه درمانی به حساب می آید.
دم کرده و چای اسطوخودوس: حدود 5 گرم گل اسطوخودوس را در یک لیتر آب جوش بریزید و بمدت 10 دقیقه صبر کنید تا دم بکشد.
از خواص ترمیم کنندگی، درمان سوختگی و رفع عفونت اسطوخودوس می توان در ترکیب انواع لوسیون ها و کرم ها استفاده کرد.
می توان 3 تا 4 فنجان از این دم کرده را برای استفاده از خواص آن پس از صاف کردن نوشید.
کمپرس اسطوخودوس: 30 گرم گل و یا سرشاخه گلدار این گیاه را با یک لیتر آب جوش مخلوط و به مدت 10 دقیقه دم می کنید. می توان از این محلول به عنوان کمپرس استفاده کرد.
مربای اسطوخودوس: مانند همه مرباهایی که از گلبرگ گیاهان تهیه می شود، ابتدا تلخی اسطوخودوس را با چند بار جوشاندن، می گیریم. سپس هم وزن گل اسطوخودوس، شکرسرخ اضافه می کنیم و حرارت می دهیم تا به قوام آید. مداومت در خوردن مربای اسطوخودوس (با عسل) برای رفع سودا، غم و وسواس سودایی هم چنین تقویت حافظه مفید است. (روزانه 15 گرم میل شود.)
نویسنده مقاله: برزو قادری
*************************************************************
منابع و مآخذ:
- ابن سینا، حسین بن عبداله، قانون در طب، ترجمه عبدالرحمن شرفکندی، تهران، سروش1362 ج دوم.
- بیرونی، ابوریحان، الصیدنه فی الطب، ترجمه باقر مظفر زاده، انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
- تنکابنی، سید محمد مؤمن، تحفه المؤمنین، تصحیح و تحقیق روجا رحیمی، محمد رضا شمس اردکانی، فاطمه فرجادمند، مؤسسه نشر شهر1386.
- عبادیانی، محمد، داروهای آبدست طبیب، انتشارات نیاکان 1390.
- زرگری، علی، گیاهان دارویی، انتشارات دانشگاه تهران 1376 جلد 4.
- عقیلی خراسانی، سید محمد حسین، قرابادین کبیر، نسخه خطی موجود در کتابخانه مؤلف.
.
به طوری که در کتاب قرابادین کبیر تألیف میرمحمد حسین علوی خراسانی مجلد اول در کلمه ((ثوم)) مندرج است در زمان حضرت موسی علی نبیّنا و آله و علیه السلام، فرعون و فرعونیان درصدد برآمدند که از راه مکر و حیله آن حضرت را مسموم کنند به این طریق که حضرت کلیم ا... و پیروانش را دعوت کنند و غذای مسموم به آن ها بخورانند.
خداوند متعال به حضرت موسی (ع) وحی فرستاد که فرعون خیال دارد تو را مسموم کند، از دعوت او خودداری مکن و آن را اجابت کن و از خوردن غذای او به هیچ وجه ترسی نداشته باش، مشروط به اینکه این معجون را پیش از خوردن آن غذا تهیه کرده و قدری از آن خورده باشی، در این صورت سمیّت آن غذا در تو مؤثر نخواهد شد و همین سبب خواهد شد که گروهی از فرعونیان به تو ایمان بیاورند و همین طور هم شد، وقتی دیدند سم در حضرت موسی م*ؤثر نشد بسیاری از آن ها به او گرویدند.
سیر خوراکی، که ماده اصلی و مؤثر این معجون است علاوه بر خواص ضدّ سم، ضدّ زهر و ضد میکروبی ده ها خواص درمانی دیگر هم دارد، به طوری که در حدیث شریف نبوی نیز آمده است:
اکل الثّوم شفاء من سبعین داء یعنی خوردن سیر شفای هفتاد بیماری است.
به این جهت قبل از ذکر فرمول و ساخت معجون به شرح خواص درمانی سیر خوراکی از روی کتاب های معتبر می پردازیم.
خواص درمانی سیر، در کتاب های معتبر
3-1- خواص درمانی سیر، به نقل از کتاب غذای بیولوژیک انسان
در این کتاب (1965) که تألیف گرگوئن ژووه پروفسور طب گیاهی (آمریکای جنوبی) است و درباره بیماری های درمان ناپذیر تألیف شده است، درباره خواص سیر چنین می خوانیم:
خواص طبی و فیزیولوژیک سیر: اشتهاآور، ضدّ نفخ و مدر و ضدّ تشنج است. اشتها را به شدت تحریک می کند و ترشحات معده را زیاد می نماید و بر حرکات معده می افزاید، بنابراین در سهولت هضم غذا مؤثر است. بهترین وسیله و مؤثرترین راه برای اینکه کاملاً جذب شود، استعمال پودر آن که در فروشگاه های مواد غذایی وجود دارد و روی سالاد سبزی های خام بریزند یا آن را با غذاها مخلوط نمایند. برای اینکه بدن به آن عادت کند و زیانی نرساند بهتر این است که از مقدار کم شروع کنند.
به علت دارا بودن انواع مواد معدنی به صورت ترکیبات آلی (کلسیم، فسفر، پتاسیم، منیزیم، آهن، کلر، گوگرد، ید و سیلیس)، همچنین به علت وجود ماده ای به نام آلیل (اسانس گوگردی خیلی فرار) دارای خواص شگفت انگیز ضد سم، ضد میکروبی، ضد زهر، ضد کرم، تنظیم کننده اعمال کبد و جهاز هاضمه است و از بروز بیماری های عفونی و مسری جلوگیری می کند و جهاز تنفسی (برنش ها و ریتین) و جهاز هاضمه (معده و روده ها) را ضد عفونی و تحریک می نماید تا اعماق بافت ها نفوذ پیدا کرده و رسوب اسید اوریک و اورات ها را که باعث کثافت و غلظت خون می شوند حل می کند، خون را صاف کرده و از غلظت آن می کاهد و به واسطه حیات تازه ای که به قلب می دهد گردش خون را فعال کرده و رگ ها را نرم می نماید و براثر استعمال آن فشار خون طبیعی می شود. غدد آندوکرین (غدد مترشح داخلی) را تحریک کرده و بافت ها را زنده می کند. به علت اسانس های اثری از آن در اعضا باقی بماند و این است یکی از بهترین داروهای طبیعی که بر داروهای شیمیایی برتری دارد.
گوگردی که دارد از ازدیاد ترشی شیره معده می کاهد و نیز در لینت دادن مزاج مؤثر است؛ از پیدایش تخمیرات عفونی و انگل های روده جلوگیری و پوست بدن را از وجود اگزما و جوش های چربی پاک می کند؛ حبابچه های ریه را ضد عفونی و باسیل بیماری خطرناک سل را از بین می برد و سرانجام پس از اینکه تمام این اعمال را انجام داد از بدن دفع می شود،
شاه تره (بقله الملک یا سلطان سبزی ها) بخش دوم چاپ فرستادن به ایمیل
پدران ما و پدران پدران ما، طی قرن های متمادی و در طول هزاران سال تاریخ مدون بشر نه تنها در ایران بلکه در سراسر جهان به پیروی از دستورهای حکیمانه پزشکان قدیم که متکی به یک سلسله تحقیقات و بررسی های دقیق علمی و تجربی بود این علایم و عوارض را می شناختند و به خطرهای غیرقابل جبران آن آگاه بودند.
به عنوان پیشگیری و درمان و مانند یک واکسیناسیون علیه کلیه بیماری ها، در اول فصل بهار به مدت 20 الی 30 روز با شاهتره و کاسنی رژیم می گرفتند. همین رژیم آن ها را در سراسر سال یا حداقل چندین ماه از ابتلا به انواع بیماری ها در امان نگه می داشت به طوری که کم کم اجرای این دستور سودمند بهداشتی به صورت یکی از عادات و آداب ملی درآمده بود (متأسفانه تمدن جدید همراه با نابود کردن همه شعائر و سنن قدیم این اصل محکم بهداشتی را نیز از بین برد و درنتیجه بشر تیره روز در معرض ابتلا به انواع و اقسام بیماری ها قرار گرفت و ما امروز کفاره غفلت و غرور دانشمندان را باید بپردازیم.
1- مشخصات شاه تره
قبل از اینکه به شرح خواص درمان بخش شاه تره بپردازیم از نظر کمال اهمیتی که این گیاه دارد باید نکته ای را یادآوری کنیم که به عنوان نمونه روی سایر گیاهان دارویی نیز قابل تطبیق است و آن عبارت است از ذکر نام علمی گیاه، تعلق آن به طبقه بندی گیاهان دارویی، محل رویش و استفاده از مأخذ علمی برای پی بردن به خواص دارویی آن.
شاه تره از نظر طبقه بندی گیاهی از تیره شاه تره و شامل 5 جنس و 170 نوع گونه است. این 170 نوع گونه که اختلافات جزئی از نظر گل، برگ، ساقه، شاخه و ... با یکدیگر دارند، در نقاط مختلف جهان می رویند. بدیهی است که از نظر خواص درمانی نیز این گونه های مختلف کم و بیش اختلافاتی با یکدیگر دارند و حتی بعضی ها اصلاً فاقد خواص دارویی هستند. یکی از این 170 گونه که در اروپا می روید و در ایران وجود ندارد نامش به زبان فرانسه فومتر و نام علمی آن فوماریا افیسینالیس است و اروپاییان فقط همین را معمولاً در طب به کار می برند. شاه تره ای که در ایران می روید گونه دیگری است که نام علمی اش فوماریا پارویفلورا است. این شاه تره در اروپا نیز وجود دارد و با اینکه به عقیده خود اروپاییان از نظر خواص طبی، چندان تفاوتی با فوماریا افیسینالیس ندارد با این همه مصرف آن معمول نیست.
در این مورد تکلیف ما چیست؟ اگر ما بخواهیم خواص طبی شاه تره را بنویسیم از کدام منبع باید استفاده کنیم؟ در کتاب های اروپایی خواص طبی فوماریا افیسینالیس را شرح داده اند نه خواص طبی شاه تره ای که در کشور ما می روید، در عین حال آنچه از نظر دانشمندان ما و دانشگاه های ما موثق، معتبر و دارای ارزش علمی معرفی شده است همان مأخذ و منابع خارجی است. برای حل این مشکل که نظیر آن در سایر موارد نیز هست فقط یک راه وجود دارد که به آن وسیله خواهیم توانست گیاهان دارویی کشور خودمان را با جرأت و اطمینان کامل به مصارف درمانی برسانیم و آن مراجعه و استناد به کتب طبی قدیم ایران است که خواص دارویی گیاهان بومی ایران را در آنها منعکس کرده اند. ممکن است کسانی ایراد گرفته و بگویند که پزشکان قدیم ایران در این باره اطلاعات ناقص و احتمالاً غلطی داشته اند که مستند به اصول و مبانی علمی نیست و در قرن بیستم با توسعه شگرف همه علوم و از جمله علم طب مخصوصاً درمان شناسی استناد به کتب طبی قدیم امری باطل و بیهوده است. در جواب می گوییم که اگر در هر علمی ما شاگرد مکتب اروپا هستیم در مورد خواص گیاهان دارویی مدت هزار سال است که آنان شاگرد مکتب ما هستند حتی در همین قرن بیستم نیز پزشکان اروپا که پیرو طب گیاهی هستند نتوانسته اند بیشتر از آنچه پزشکان قدیم ایران درباره خواص درمان بخش گیاهان دارویی گفته اند، چیزی بگویند و هر چه تاکنون طی قرن های متمادی نسل به نسل دراین باره شرح داده اند، افتباس از قانون ابن سینا و تحفه حکیم مؤمن است.
برای اثبات این مطلب کتاب گیاهان دارویی تألیف دکتر علی زرگری استاد دانشکده داروسازی دانشگاه تهران را انتخاب می کنیم که از روی کتاب های علمی جدید تنظیم شده است و از هر لحاظ بهترین مرجع صلاحیت دار علمی برای استناد مطالب مربوط به طب گیاهی است. مندرجات این کتاب را از لحاظ خواص درمانی گیاهان دارویی با مندرجات تحفه حکیم مؤمن مقایسه می کنیم.
