تاثیر رقابت بر روی کودک

[Google]

تاثیر رقابت بر روی کودک


رقابت، چه در خانه و چه در مدرسه، با زندگی کودکان تنیده شده است. شاید والدین متوجه شوند که فرزندان تیزهوششان، به طور خاصی رفتار رقابت جویانه دارند؛ شاید به این دلیل که همیشه مورد تحسین قرار گرفته و در محیط مدرسه، بارها عملکرد بسیار درخشانی داشته اند. کودکان تیزهوش خیلی زود این حس را که همیشه باید برنده باشند، درونی می سازند. علاوه بر آن، اگر برنامه آموزشی ای که در مدرسه ارائه می شود، جنبه رقابت جویانه نداشته باشد، شاید از این هم فراتر روند و فرض را بر این بگذارند که موفقیت به راحتی به دست می آید.

کودکان تيزهوشی که بیشتر اوقات به موفقیت دست می یابند، وقتی رقابت شدیدتر شود و آنها نیز به ندرت طعم شکست را چشیده باشند، اغلب دچار ضربه روحی می شوند. گاهی آنها خود را با نوع رقابت جدید، تطبیق می دهند. در موارد دیگر، دچار یأس می شوند. درصد قابل توجهی از دانش آموزان موفق دبیرستانی، در دوران دانشکده ترک تحصیل می کنند؛ زیرا آمادگی رقابت در محیط خاص دانشکده را ندارند. «ناامیدی» دقیقا همان واژه ای است که این دانش آموزان برای شرح پریشانی خود به هنگام شکست، از آن استفاده می کنند؛ آن هم بعد از موفقیتهای درخشانی که در گذشته بدان دست پیدا کرده اند.

مربیان دریافته اند که بسیاری از کودکان، احساس یک «بازنده» را

169

170

دارند. در نتیجه، در مدارس ما جنبشی برای دوری جستن از رز به وجود آمده تا کودکان از احساس شکست رهایی یابند. این در حقیقت دارد که کودکانی که خود را بازنده می پندارند، دیگ از او لازم برای خط کردن برخوردار نیستند و به همین دلیل، شاید از تالا بیشتر در این زمینه خودداری کنند. معذالک، آموزش به کودکان در :. رقابتهای موجود در جامعه، در واقع به این معنی است که فرصتهایی برای موفقیت و شکست در اختیارشان می گذاریم

عملکرد مناسب در محیط رقابتی، امری ذاتی نیست و به آموزش مناسب نیاز دارد. درست است که والدین خواهان تلاش فرزندانشان برای دستیابی به موفقیت هستند، اما آموزش رقابت به این کودکان، در گرو آن است که به ایشان یاد دهیم با شکست و ناکامی احتمالی هم خودشان را سازگار کنند. معمولا کودکان وقتی موفق هستند، به طور طبیعی خوشحالند. با وجود این، گاهی ممکن است این کودکان در رویارویی با افرادی که در حد رقابت با آنها نیستند، رفتاری زشت و گستاخانه در پیش گیرند. علاوه بر آن، اگر شکست بخورند، ممکن است دچار احساس خشم یاناراحتی شوند. حتی گاهی از حضور در عرصه های رقابت جویانه خودداری می کنند؛ مگر آنکه قطعا مطمئن باشند که می توانند به پیروزی دست یابند. خطر شکست می تواند برای آنها بسیار وحشت انگیز باشد. وقتی آنان از شرکت در بسیاری از زمینه هایی که آن را به نوعی رقابت جویانه می دانند، امتناع می کنند، فرصتهای مناسبی را برای یادگیری انواع مهارتها از دست می دهند و مانع این می شوند که اعتماد به نفسشان بیشتر شود. هر چند از کودکان نمی توان انتظار داشت که در هر زمینه ای دست به تلاش بزنند، اما اگر به انجام ندادن بعضی کارها عادت کنند، فرصتهای کم نظیری را از خود می گیرنا۔ علاوه بر آن، این عادت می تواند به دوران بزرگسالی نیز تعمیم یا باد و دست او را در انتخاب مشاغل و فعالیتهای مورد علاقه اش ببندد. به این



171

ترتیب، لازم است در محو

نسبت به آنها از توان تا

است در محیط خانه و مدرسه، فرصتهایی در اختیار آنان تا بتوانند از توانائیهای خود برای رقابت در مقابل افرادی که

: از توان رقابت جویانه کمتر یا بیشتری برخوردارند، بهره دل توانائیهای رقابت جویانه می تواند به کودکان تيزهوش بیاموزد که خانه افرادی را که به پیروزی دست یافته اند، تحسین کنند و به آنها تبریک بگویند. همچنین، می آموزند با آنهایی که در رقابت شکست خورده یا ناکام هستند، چگونه برخورد کنند. ا

یک راه مناسب آن است که بین آموزش رقابت در خانه و کلاس درس، تعادل به وجود آورید. رقابت نباید آن قدر شدید باشد که کودکان احساس کنند پیوسته تحت فشار قرار گرفته اند. آنان نباید حس کنند که همیشه بازنده یا در تمام موارد برنده هستند. لوس کردن یا حمایت کردن از آنها به هنگام شکست، در طولانی مدت برایشان سودمند نیست؛ اگرچه ممکن است از اشتياقتان برای دور نگاه داشتن آنها از فشار روانی، قدردانی کنند. اگر کودکان را به کلی از کسب تجربه های رقابت جویانه دور نگاه داریم، آنها نمی توانند به خوبی طعم پیروزی یا شکست را بچشند. بنابراین، خانواده ها و مدارس باید کودکان را در این زمینه بیشتر تشویق کنند و فرصتهای گوناگونی را در عرصه رقابت برای آنها فراهم آورند. الگوی H-4 را در نظر بگیرید. زمینه های هوشی بسیاری برای رقابت در این الگو وجود دارد و پاداشهای گوناگونی در سطوح مختلف برای کودکان در نظر گرفته شده که آنها را به حضور در این عرصه دعوت می کند تا بتوانند از توان خود بهره گیرند و آن را مایه افتخار خود سازند. نوارهای آبی، قرمز، سفید و طلایی برای تزئین و نمایش کارهای دستی به کار می رود و نمایشگاهی از طرحهای علمی، با موضوع گیاه و حیوان،

۱.H-4 باشگاه جوانان روستایی در امریکا که کشاورزی و حراست از زیست بوم و غیره را به شیوه ای سرگرم کننده آموزش می دهد.

172

برای عرضه کارهای فردی و گروهی برگزار می شود. علاوه بر رقابتهای محلی که در سطوح منطقه ای برگزار می شود، شاید نوجوان بخواهد از این هم فراتر رود و در سطح ایالتی به رقابت بپردازد. سالها شرکت در رقابتهای مختلف، نتیجه خوبی برای ایجاد انگیزه و بالا بردن کیفیت ابداعات در الگوی H-4 داشته و به طور مؤثری سبب تشویق کودکان در زمینه یادگیری، خلاقیت و سازندگی شده است.

اگر دیدید کودکتان از رقابت روی گردان شده و کمال گرا شده است، بهترین روش آن است که او را وادارید تا با خودش رقابت کند؛ یعنی با «ابر من» خودش. این کار می تواند در مشکلاتی که بعدها برایش پیش می آید، به او انگیزه و الهام بدهد. همچنین، رقابت فردی در خانه می تواند به این ترتیب اجرا شود که با استفاده از یک زمان سنج، کار چیدن میز، شستن ماشین یا اجرای یک قطعه موسیقی را به شکل صحیح تر و در زمان کمتری انجام دهیم. مثالهایی برای این رقابتهای فردی در زمینه یادگیری دروس مدرسه، می تواند به این نحو باشد که او با زمان بندی و جدول بندی هر روزه، سرعت حل مسائل ریاضی را افزایش دهد. چسباندن یک ستاره یا یک برچسب خاص روی هریک از خانه های جدول، می تواند برای نشان دادن پیشرفت عملکرد دانش آموز نسبت به گذشته به کار رود. یک مثال خوب برای رسیدن به یک شاگرد برتر در زمینه نمره های درسی، می تواند به این نحو باشد: دستیابی به نمره ای متوسط، ولی حداقل کمی از حدنصاب نمره های قبلی بالاتر، مورد تشویق قرار گیرد.

در مرحله بعد، می توان از رقابت گروهی یا تیمی بهره گرفت که ابزاری قدرتمند برای آموزش و ایجاد انگیزه در دانش آموزان است. رقابت تیمی در خانه می تواند شامل بازیهایی شود که در آن یکی از والدین و یک یا دو تا از بچه ها، با والد و کودک دیگر به رقابت می پردازند. رقابت گروهی در مدرسه می تواند شامل رقابتهای غیر رسمی بین کلاسها برای جمع آوری

دستیابی به یاد

173



و یا در مقطع دبستان، جمع آوری برچسب و در مقطع دبیرستان،

. راهروها برای فارغ التحصیلان باشد. تیمهای ورزشی زمینه را برای و رقابتهای سنتی به وجود می آورند. قوانین در نظر گرفته شده برای

ورش روحیه ورزشکاری و جوانمردی، در سطح همان قوانین رقابت عادلانه و تعمیم آنها متناسب با کلاس درس و زندگی است. بعضی رقابتهای تحصیلی تیمی عبارتند از : حل مسائلی که در آینده می تواند پیش آید، سفر ذهنی، مناظره، رقابت گروهی در زمینه همنوازی موسیقی، المپیاد ریاضی، بازی بولینگ، کنکور دانشگاهها و … بیشتر این رقابتهای تیمی، متضمن رعایت اصول رقابت فردی و گروهی است و به این ترتیب، زمینه را برای خطر کردن و رقابتهایی که بیشتر جنبه فردی دارند، آماده می کند.

انواع دیگری از رقابتهای مستقل، شامل رقابتهایی در زمینه مقاله نویسی و هنر، مسابقه های فردی در زمینه موسیقی، نمایش، مناظره، آزمونهای تشخیص هوش، فعالیتهای پیشاهنگی، نمایشگاههای علمی و فعالیتهای گروهی در زمینه ابداع و اختراع است.

رقابت، سازنده استقلال فردی، خلاقیت، برتری و موفقیت است و این موارد باید جزو اهداف واقعی کودکان تیزهوش، مدارس عالی و دستیابی به یک جامعه استوار باشد.

نوشته تاثیر رقابت بر روی کودک اولین بار در سایت تفریحی و سرگرمی جیران. پدیدار شد.