سفر انتخاباتی سردار سلیمانی به عراق!

[*SiMiN*]

وی در آن زمان، تلاش زیادی برای پایان دادن به اختلافاتی انجام داد که ناشی از بحران کشمکش شدید بین نوری المالکی رئیس فراکسیون ائتلاف دولت قانون و ایاد علاوی، رئیس فراکسیون العراقیه بود. در حالی که مالکی برای به دست گرفتن مجدد سمت نخست وزیری عراق تلاش می کرد، علاوی شخصا از قبول هماهنگی با ایرانی خودداری کرد.

تهران در سال 2010 میلادی فشارهایی را به منظور تشکیل یک ائتلاف فراگیر با هدف جلوگیری از به قدرت رسیدن علاوی اعمال کرد و سفرهای مکرر مقامات ایرانی به بغداد که با سفرهای علنی مسئولان دیپلماتیک ایران به عراق همراه بود، توانست متحدان شیعه به ویژه جریان صدر، قدرتمندترین تشکل در صحنه عراق و مجلس اعلا را به سمت توافق برای تشکیل ائتلاف ملی با مشارکت دولت قانون که در بردارنده فراکسیون های شیعه پیروز شده در انتخابات بود، سوق دهد.

ایران برای به قدرت رسیدن مالکی براساس فرمول تقسیم قدرت و سمت*ها، با بهره برداری از امتیازات امنیتی که مالکی پیش از انتخابات در اقلیم کردستان به ویژه در منطقه کرکوک و موصل داده بود، تلاش کرد ائتلاف کردستان را نیز در این بازی تقسیم قدرت وارد کند. همین مسئله به ایران امکان داد نخستین ضربه را به ائتلاف علاوی در میان اهل سنت عراق و در خارج از آن وارد کند. ایران با کمک سوریه توانست اسامه النجیفی و فراکسیون پارلمانی وی را جذب کند و او را به حمایت از مالکی و رای دادن به او و هموار کردن راه بازگشت او به سمت نخست وزیری در مقابل واگذاری ریاست پارلمان به نجیفی سوق دهد.

با وجود سفر مالکی به تهران و استقبالی در این کشور از وی به عمل آمد؛ تحرکات اخیر ایران در قبال متحدان عراقی اش موجب به وجود آمدن این باور می شود که میان تهران و نوری مالکی نخست وزیر عراق بحران "اعتماد" به وجود آمده است که بحرانی دو جانبه است.

از یک سو، مالکی می داند که به علت پیامدهای منفی سیاست های مدیریتی و امنیتی اش ممکن است ایران روی باقی ماندنش در قدرت پافشاری نکند، به ویژه آن که تهران به شدت تلاش می کند جبهه عراق را آرام و از به هم ریختن آن جلوگیری کند.

از این رو، مالکی تلاش می کند ائتلاف هایی ایجاد کند که بازگشت وی را به جایگاه خود تسهیل کند یا دیگران را در رقابت برای تصدی سمت نخست وزیری در مقابل عمل انجام شده قرار دهد.

تهران ممکن است مجبور یا ناچار شود بازگشت مالکی به نخست وزیری را بپذیرد، زیرا جایگزین قدرتمندی در بین متحدانش برای مالکی وجود ندارد و درباره کسانی که به عنوان جایگزین مالکی مطرح هستند،* توافق نظر چه در داخل عراق چه در بین طرف های ایرانی تصمیم گیرنده درباره عراق وجود ندارد. همچنین انتخاب برخی افراد قدرتمند که فرصتی برای جایگزینی دارند ممکن است از نظر طرف های منطقه ای که ایران مایل به دستیابی به تفاهم با آنان بر سر عراق است، اقدامی تحریک آمیز تلقی شود.

تکرار تجربه سال 2010 میلادی و دستیابی مالکی به حدود 60 تا 90 کرسی پارلمان، او را ناگزیر خواهد کرد به منظور متقاعد کردن متحدانش به پذیرش بازگشت وی به جایگاهش، به تهران متوسل شود.
فقط ذکر این نکته باقی می ماند که تهران در صدد دستیابی به ساختاری سیاسی بعد از انتخابات عراق است که مبتنی بر تقسیم قدرت و آشتی سیاسی باشد تا به جلوگیری از فروپاشی این کشور و بدتر شدن اوضاع امنیتی کمک کند. چنین سیاستی به ایران امکان خواهد داد تا راهی امن برای خارج شدن از معضل رو به رو شدن با بحران انفجار اوضاع در عراق پیدا کند؛ بحرانی که ممکن است تلاش ها و اقدامات ایران را در سوریه و همچنین موقعیت این کشور را در مذاکره با قدرت های بزرگ بر سر مسئله هسته ای و مسائل منطقه ای تضعیف کند.