تاثیرات روانی گردوغبار بر مردم چیست؟

[Amirhoo3in]

برای مبارزه بااین مشکل باید همه دست به دست هم بدهیم؛ رسانه ها مردم را اگاه کنند، مردم سایر منابع استرس زا مانند استرس های شغلی و ترافیک را تعدیل کنند و تا حدامکان ساعت استراحت و خواب خود را افزایش دهند، به فعالیت های ورزشی و بدنی متناسب در فضاهای بسته بپردازند و مایعات بیشتری بنوشند. بهتر است خانواده ها در چنین شرایطی کودکان خود را درخانه با بازی های فکری مانند پازل یا شطرنج سرگرم کنند و دراین شرایط دور هم بودن را افزایش دهند​

خوزنیوز: آلودگی هوا و پدیده گرد و غبار، سالهاست از مشکلات استانهای غربی کشور، به ویژه خوزستان و مرکز آن، اهواز به شمار می رود. پدیده ریزگردها تاکنون از مناظر علوم زیست محیطی، اقتصادی، سیاسی و پزشکی مورد بررسی محققان و صاحبنظران قرار گرفته است. اما آنچه در اینجا به آن می­ پردازیم، تحلیل روانشناختی این پدیده، با حضور سه تن از پژوهشگران و روانشناسان است که هر یک، از زاویه دید خود، پیامدهای روحی روانی پدیده آلودگی هوا در جامعه، و راهکارهای مواجهه با آنرا شرح می دهند.

به گزارش خوزنیوز، سمیه ریاحی خواه، کارشناس ارشد روانشناسی عمومی با بیان اینکه منابع استرس زا برای انسان را می توان به دو دسته بیرونی و درونی تقسیم کرد اظهار داشت: از منابع استرس زای درونی می توان به کم خوابی، کم اشتهایی، وضعیت روانی و جسمی افراد اشاره کرد و منابع استرس زای بیرونی به آلودگی ها. آلودگی شامل آلودگی هوا، آب و خاک می شوند. آلودگی هوا روی همه افراد چه سالم وچه بیمار اثر دارد و اثر عمده ان کم شدن آستانه تحریک افراد است.

وی افزود: این روزها به قدرکافی درباره آلودگی هوا شنیده اید. هنگام آلودگی هوا ،افراد زودرنج تر، پرخاشگرتر، عصبانی تر و کم تحمل تر می شوند. یعنی با اینکه در گذشته هم این مشکلات را داشته اند اما حالا خیلی زودتر به استرس واکنش و حساسیت نشان می دهند. ارتباطات اجتماعی افراد ضعیف و حتی تمرکزشان کاهش می یابد وهمچنین در آلودگی هوا توجه و تمرکز دانش آموزان کم می شود.

این روان شناس تصریح کرد: یک فرد افسرده همیشه دنیا را غبارآلود می بیند. هنگام آلودگی هوا، دنیا در نظر بیمار افسرده غبارآلودتر و قدرت تصمیم گیری او ضعیف تر می شود و احساس بی حوصلگی وخستگی می کند. درافراد مضطرب نیز نگرانی نسبت به آینده تشدید می شود و بعضی علایم جسمی مانند تپش قلب به طور شدیدتری بروز می کند. مبتلایان به وسواس هم به احتمال زیاد، نگرانی های زیادی پیدا خواهند کرد. چنین افرادی که همیشه به جسم خود توجه ویژه ای دارند، درشرایط الودگی هوا دائما فکر می کنند که بیمار شده اند، و همین احساس سبب تشدید بیماری وسواس در انها می شود.

​

ریاحی خواه بیان داشت: برای مبارزه بااین مشکل باید همه دست به دست هم بدهیم؛ رسانه ها مردم را اگاه کنند، مردم سایر منابع استرس زا مانند استرس های شغلی و ترافیک را تعدیل کنند و تا حدامکان ساعت استراحت و خواب خود را افزایش دهند، به فعالیت های ورزشی و بدنی متناسب در فضاهای بسته بپردازند و مایعات بیشتری بنوشند. بهتر است خانواده ها در چنین شرایطی کودکان خود را درخانه با بازی های فکری مانند پازل یا شطرنج سرگرم کنند و دراین شرایط دور هم بودن را افزایش دهند. درمجموع خانواده ها می توانند با تنظیم و مدیریت وقت، درس، بازی و خواب کودکان تا حدزیادی از شدت عوارض آلودگی هوا درآنها بکاهند.

لیلا دالوند دانشجوی دکترای روانشناسی در طی اظهاراتش گفت: آلودگی هوا تغییر در ویژگی‌های طبیعی جو بر اثر مواد شیمیایی، غباری یا عامل‌های زیست‌شناختی است. طبق آماری که محیط زیست جهانی منتشر نموده به ترتیب آلوده ترین شهرهای جهان عبارت از اهواز (ایران)، الانباتار (مغولستان)، لودانا (هند)، سنندج (ایران)، کویته (پاکستان)، کرمانشاه (ایران)، پیشاور (پاکستان)، یاسوج (ایران) و کانپور (هند) است. در سال های اخیر ریزگردها، بسیاری از مناطق جنوبی و غربی کشور را درمی‌نوردند و هزاران تن ذرات جامد را از بیابان‌های عربستان (ربع‌الخالی)، یمن، سودان، عراق، سوریه، کویت و… حمل می‌کنند و بر گستره بزرگی از شهرهای کشور فرو می‌ریزند. این پدیده در روزهای طوفانی ایجاد اختلال در زندگی مردم استان‌های جنوبی، جنوب‌غربی و حتی استان تهران را باعث شده است .

وی در خصوص "راههای مقابله با گرد و غبار" گفت: چون ریزگردها هر روز هستند پس اطلاع رسانی هر روز توسط رسانه ملی و مطبوعات با ذکر جزییات هوا شناسی و راهکارهای مربوطه و توزیع بروشورهای مقابله با ریزگرد‌ها خانه به خانه در بیشتر نقاط کشور لازم و وظیفه‌ای بر دوش همگان به خصوص مسئولان بهداشتی است. گنجانیدن بهداشت تنفسی در کتاب‌های درسی ضروریست و استفاده همگان از ماسک باید همگانی شود تا هم اهمیت این کار جدی گرفته شود و هم کسی از ماسک زدن احساس شرمساری نکنند. تصفیه هوا و فیلتر کردن هوا در منازل و مکان‌های عمومی در حد امکان باید صورت پذیرد و در این زمینه استفاده از جارو برقی مجهز به هیپا (تکنولوژی مخصوص آسم و آلرژی) در منازل نیز ضروریست. موارد مورد توجه برای مقابله با ریزگردها شامل بسته بودن همه منافذ ورودی هوا و کنترل درب و پنجره (استفاده از درب توری جدید) و کانال کولر و استفاده از پرده‌های که گرد و غبار خوب نگه دارد و شستشوی هفتگی آنها و همچنین قرار گرفتن کولرها در زیر سقف و زیر سایبان و قرار دادن حفاظ کرکره‌ای برای کمتر رسیدن غبار به کولر و در نهایت تعویض پوشال‌ها به‌طور مرتب و بستن راه پله در این زمینه باید رعایت شود.

وی همچنین گفت: استفاده نکردن از قالی و گبه در اطاق‌های منزل نیز توصیه می‌شود زیرا با قدم زدن روی قالی و گبه مجددأ گرد و غبار پراکنده می‌شود و به ریه‌ها می‌رسد و استفاده از سرامیک یا پارکت و یا حداقل زیلوی نخی بیشتر توصیه می‌شود .

این روانشناس درباره تأثيرات آلودگي هوا بر روح و روان انسان ها گفت: اگر بپذيريم انسان موجودي است دو بعدي که نيمي از هويت او، جسم اوست و نيمه ي ديگرش روان، محققان و دانشمندان و علاقمندان به امر پژوهش در هر زمينه اي که قرار است به تحقيق بپردازند، از جمله در زمينه ي آلودگي هوا، مي بايد تحقيقات خود را به طور متعادل و متوازن درهر دو بعد جسمي و روحي انسان توزيع نمايند. آنچه مسلم است منشأ يا بخشي از منشأ افسردگي، زودرنجي، پرخاشگري، کم شدن آستانه تحمل، انزواطلبي و خستگي روحي و رواني که همگي از واکنش هاي رواني انسان امروزي به شمار مي روند، در آلودگي هوا نهفته است.

​

وی افزود: همين است علت اينکه وقتي بسياري از افراد شهر نشين، به ويژه ساکنان کلان شهرها براي مدتی کوتاه شهر خود را ترک نموده و به دامان طبيعت پاک پناه مي برند و هواي دلکش و با طراوت و سرشار از اکسيژن آن مکان ها را به درون ريه هاي خود مي فرستند، به يکبار نشاطی قابل توجه در خود احساس کرده و سبکبال و خوشرو و با سعه صدر با اطرافيان به معاشرت و گفتگو مي پردازند.

از دیگر کارشناسان این میزگرد، عبدالکریم حلفی دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی بود که بیان داشت: گرد وغباریکی از پدیده های هواشناختی که است که آثار و پیامدهای زیان باری بر محیط زیست، سلامت انسان وسیستم اقتصادی اجتماعی به جای می­گذارد که متاسفانه اکثرشهرهای استان خوزستان دامن گیر آن شده است. پدیده گرد وغبارباعث میشود مردم همیشه ذهنشان آشفته و درگیراین شود که مبادا مشکلات تنفسی وغیره پیدا کنند؛ که موجب تاثیرات منفی اضطراب، وسواس و ترس می­شود.

وی افزود: برای کاهش این تاثیرات، راههای مختلفی هست. پس از وقوع پدیده گرد وغبار یا پیش ازآن یک مسافرت کوتاه رفتن به جایی سرسبز، تاثیرات اعجاب انگیزی بر روان انسانها دارد. دوم اینکه برای کاهش این تاثیرات، ادارات هواشناسی و محیط زیست استان باید از پیش اطلاع رسانی لازم را انجام دهند تا مردم آمادگی کافی را داشته باشند و اقدامات ایمنی لازم راانجام دهند. انتظار داریم مسئولین به مسئله گرد و غبار استان رسیدگی کنند و شاهد استانی صاف و به دور از هر نوع آلایندگی باشیم.

گفتنی است میزگرد مزبور با حضور محققان عضو "کانون آینده نگری ایران" و به همت این کانون برگزار شد.