اختلالات رفتاری در کودکان

[sayna]

پسرم ناخواسته متولد شد. نه من و نه پدرش آمادگی داشتن فرزند جدید را نداشتیم. رفتارهای عجیبش از هفت سالگی شروع شد. هر روز به خاطر خرابكاری های او مجبور هستیم، به مدرسه برویم. دعوا، خشونت و حتی آسیب های جدی در حد خفگی به همبازی ها و همكلاسی هایش دلایلی هستند كه هر روز ما را در برابر دوستانش و خانواده هایشان شرمگین می كند. مدیر مدرسه اش می گفت: خودم دیدم كه حتی به گربه ها و گنجشك ها رحم نمی كند و به وحشیانه ترین شكل آنها را می آزارد. مشاور مدرسه اش مشكل رفتاری(اختلال سلوك) را برای او تشخیص داده و از من خواسته برای درمان و رفع این مشكل، پسرم را نزد یك متخصص روانشناس ببرم...


اختلال سلوك به یك سری از رفتارهای پایدار و تكراری اطلاق می شود كه در آن حقوق اساسی دیگران و قوانین اصلی اجتماعی متناسب با سن نادیده گرفته می شود. اختلال سلوك ممكن است بسیار زود و در حوالی ۵ یا ۶ سالگی شروع شود، ولی به طور معمول در اواخر كودكی و یا اوایل نوجوانی آغاز می شود. شروع این اختلال پس از ۱۶ سالگی نادر است. در بیشتر افراد این اختلال با رسیدن به بزرگسالی تخفیف پیدا می كند. بسیاری از افرادی كه اختلال سلوك دارند، به ویژه از نوعی كه شروع آن در نوجوانی است و كسانی كه نشانه های كم و خفیفی دارند، در بزرگسالی به سازگاری اجتماعی و شغلی مناسب دست می یابند. باید در نظر داشت كه در ایجاد اختلال سلوك عوامل محیطی و ژنتیكی، هر دو دخالت دارند.

در این مقاله سعی بر این است كه با یك طبقه بندی كامل و علمی، خوانندگان را نسبت به تشخیص احتمالی این اختلال حدوداً آشنا كنیم :

گــــــــــــــروه اول :

رفتار پرخاشگری كه موجب و یا تهدیدی برای آسیب بدنی به سایر اشخاص و یا حیوانات است كه كودكان و نوجوانانی كه این اختلال را دارند اغلب آغاز كننده رفتار پرخاشگری بوده و با پرخاشگری به دیگران واكنش نشان می دهند. زد و خوردهای مكرر راه می اندازند، اسلحه یا وسیله ای مانند چماق، آجر، بطری شكسته، چاقو یا تفنگ به كار می برند كه می تواند آسیب جدی بدنی ایجاد كند؛ نسبت به دیگران ستمكاری بدنی می كنند. با حیوانات با بیرحمی رفتار می كنند. دست به سرقت می زنند و با قربانیان درگیر می شوند (مانند جیب بری، قاپ زنی، اخاذی یا سرقت مسلحانه).


گــــــــــــــروه دوم :
رفتار غیر پرخاشگری كه باعث اتلاف یا صدمه به اموال می شود. یعنی فرد مبتلا دست به آتش افروزی عمدی با هدف وارد آوردن خسارت جدی و یا شكستن شیشه های ماشین ها یا تخریب اموال مدرسه می زند.

گــــــــــروه ســــوم :
تقلب و سرقت كه در این اختلال شایع است و امكان دارد، شامل ورود بدون اجازه به خانه، ساختمان یا اتومبیل دیگران باشد و یا دروغگویی مكرر یا بدقولی برای به دست آوردن اشیا یا جلب حمایت و توجه و یا برای خودداری از پرداخت بدهی یا انجام تعهدات (مثل جلب اعتماد مردم و فریب دادن آنها) و یا دزدیدن اشیایی كه ارزش چندان كمی ندارند، بدون مواجهه با قربانی(مثل دزدی از فروشگاه ها، جعل و تقلب)

گــــــــــــــــروه چهـــــارم :
تخلف جدی از قواعد و افرادی كه این اختلال را دارند، به ویژه از قواعد و مقررات(مدرسه یا والدین) به طور جدی تخلف می كنند. ممكن است.

از لحــاظ فــــــــرهنگــــــی:
اختلال سلوك تنها زمانی مطرح می شود كه رفتار مورد نظر نشان دهنده یك اشكال بنیادی در فرد بوده و صرفاً به عنوان عكس العملی در برابر بافت اجتماعی (مثلاً در برابر تهدید، فقر و...) نباشد. به علاوه مطرح كردن اختلال سلوك در مورد جوانانی كه از كشورهای جنگ زده مهاجرت كرده اند و سوابق رفتارهای پرخاشگرانه داشته اند كه ممكن است، این نوع رفتارها، برای زنده ماندن در محیط قبلی ضرورت داشته است، لزوماً مناسب به نظر نمی رسد.

از لحــــاظ سنــــــــی:
نشانه های اختلال سلوك با افزایش سن، قدرت بدنی و بلوغ جنسی تغییر پیدا می كنند. رفتارهایی با شدت كمتر(مانند دروغگویی، دزدی از فروشگاه و نزاع و كتك كاری).

از لحــــاظ جنسیــــت:
اختلال سلوك به ویژه نوعی كه شروع آن در دوره كودكی است بین پسران بیشتر دیده می شود. همچنین انواع خاصی از مشكلات سلوك در پسران و دختران متفاوت است. در پسران اغلب كتك كاری، دزدی و ویرانگری و مشكلات انضباطی در مدرسه مطرح است و در دختران مبتلا به اختلال سلوك بیشتر دروغگویی، گریز از مدرسه، گریز از خانه، مصرف مواد غیرقانونی و روسپی گری دیده می شود.

از نظـــــر آمــــــــــاری :
به نظر می رسد كه شیوع اختلال سلوك در دهه های گذشته افزایش یافته است. معمولاً در محیط های شهری بیش از روستایی است. تحقیقات آماری نشان می دهد كه در بین بچه های زیر ۱۸ سال، پسران حدود ۱۰ درصد و دختران حدود ۵ درصد با این مشكلات روبه رو هستند.