***HeleNa***
مــدیـر بـازنشـسـتـه
مقدمه:
گستردگي پيچيدگي و هزينه بري خدمات و سازمان*هاي بهداشتي و درماني از يكسو و تخصصي شدن علوم مختلف از سوي ديگر منجر به ايجاد رشته اقتصاد بهداشت در كشورهاي پيشرفته است. تخصيص و صرف اعتبارات مالي به صورت معقول و اقتصادي تر همراه با افزايش كارآيي و اثربخشي خدمات بهداشتي و درماني در جامعه لزوم تربيت نيروي انساني متخصص در زمينه اقتصاد بهداشت و درمان را براي نظام بهداشت و درمان كشور بارز مي*سازد.
1- هدف و تعريف دوره:
دوره كارشناسي ارشد اقتصاد بهداشت به گونه*اي طراحي شده است كه دانش آموختگان آن بتوانند با توجه به شرايط و موقعيتهاي موجود كشور در زمينه هاي گوناگون، مسئوليتهاي طراحي مدل هاي اقتصاد بهداشت و ارزيابي*هاي جامع پروژه*هاي بهداشتي را برعهده بگيرند. زير بناي تئوريك اين دوره نه تنها باعث ارتقاي سطح دانش اقتصاد بهداشت در كشور خواهد شد، بلكه پشتوانه مناسبي است در جهت تدوين و بررسي الگوهاي اقتصاد بهداشت متناسب و بهبود نظام برنامه ريزي كشور در اين زمينه. انجام مشاوره و پذيرش مسئوليت در زمينه هاي سياستگزاري، طراحي استراتژي و مديريت توسعه نظام بهداشت – درمان و همچنين انجام مطالعات تطبيقي و شناخت فنون نوين در پيشبرد سطح اقتصاد بهداشت در ايران، از جمله مهمترين قابليتهاي فارغ التحصيلان اين دوره به شمار مي*آيد. هدف اصلي دوره به طور خلاصه، گسترش دانش (اقتصاد بهداشت) و تربيت متخصصان و پژوهشگراني است كه ضمن شناخت بنيادهاي نظري علم اقتصاد و مسايل بهداشت و درمان، مهارت لازم را براي فعاليت گوناگون آموزشي، پژوهش و خدماتي در زمينه بهداشت و درمان كسب نموده باشند. آنچه مسلم است موضوع نياز اساسي به خبرگان اقتصاد بهداشت در راه دستيابي به يك «نظام ملي» بهداشت و درمان مي*باشد كه در كنار ساير تخصصهاي لازم در اين زمينه بايد به تهيه و ارزيابي يك الگوي «پايدار» (به مفهوم فراگير آن) تلاش ورزند.
2-طول دوره و شكل نظام:
طول دوره كارشناسي ارشد اقتصاد بهداشت دو سال است.
به طور كلي دوره را مي*توان به سه مرحله به هم پيوسته تقسيم كرد در مرحله نخست دانشجويان دروس مشترك را به صورت اجباري مي*گذرانند و در مرحله دوم در گرايش*هاي مورد علاقه خود به تحصيلات خويش ادامه مي*دهند. در مرحله پاياني، موضوع انتخاب و انجام پروژه تحقيقاتي به عنوان پايان نامه دوره كارشناسي ارشد دنبال خواهد شد. هدف اصلي در اين مرحله، انجام يك كار اصلي، جديد و تخصصي مي*باشد كه متناسب با تمايل دانشجو و نيازهاي بخش اقتصاد بهداشت كشور بوده و هم چنين هم راستا با دانش و مهارتهاي فني – نظري فرا گرفته طي دوره باشد.
دوره كارشناسي ارشد اقتصادي بهداشت به صورت تمام وقت بوده و نظام آموزشي آن مطابق با آيين نامه و مصوبات شوراي عالي برنامه ريزي آموزش عالي مي*باشد.
گرايشهاي تخصصي:
از آنجا كه دامنه اقتصاد بهداشت از چارچوبهاي صرفاً «تئوريك» تا زمينه*هاي به شدت «كاربردي» را در بر مي*گيرد و باتوجه به اولويتهاي خاص اين رشته در شرايط كنوني كشور، گرايشهاي سه گانه زير طراحي گرديده است:
- سياستگزاري و برنامه ريزي بهداشت و درمان
- توسعه بهداشت و درمان
- اقتصادسنجي بهداشت و درمان
3- واحدهاي درسي:
مجموع دروس اصلي (اجباري) و تخصصي (باتوجه به نوع گرايش) در اين دوره 32 واحد است. هر واحد عبارتست از 17 ساعت درس نظري و يا 34 ساعت درس عملي. تقسيم بندي واحدهاي درسي دوره كارشناسي ارشد اقتصاد بهداشت به شرح زير است:
3- واحدهاي درسي:
مجموع دروس اصلي (اجباري) و تخصصي (باتوجه به نوع گرايش) در اين دوره 32 واحد است. هر واحد عبارتست از 17 ساعت درس نظري و يا 34 درس عملي. تقسيم بندي واحدهاي درسي دوره كارشناسي ارشد اقتصادي بهداشت به شرح زير است:
الف: دروس اصلي (اجباري) 22 واحد
ب: دروس تخصصي 6 واحد
ج: پايان نامه 4 واحد
مجموع 32 واحد
4- شرايط ورود به دوره كارشناسي ارشد اقتصاد بهداشت:
داوطلبان ورود به دوره كارشناسي ارشد اقتصاد بهداشت، بايد ضمن دارا بودن شرايط كلي ورود به دوره*هاي آموزش عالي كشور شرايط خاص زير را نيز احراز كنند:
دارا بودن مدرك كارشناسي در يكي از رشته هاي گروه پزشكي، اقتصاد، مديريت، حسابداري، مهندسي پزشكي و دكتراي حرفه*اي پزشكي، دندانپزشكي، داروسازي، دامپزشكي.
2- موفقيت در آزمون ورودي كه شامل مواد امتحاني به شرح زير است:
اقتصاد خرد (ضريب 2)
اقتصاد كلان (ضريب 2)
مباني اقتصاد بهداشت (ضريب 3)
آمار و آمار حياتي (ضريب 2)
زبان انگليسي (ضريب 3)
رياضي (ضريب 2)
تئوري هاي مديريت (ضريب 2)
اصول خدمات بهداشتي (ضريب 4)
5- نقش و توانايي:
فارغ التحصيلان اين رشته مي*توانند در تمامي سطوح ساختار نظام بهداشت، درمان و آموزش پزشكي اعم از واحدهاي وزارت متبوع، سازمان هاي وابسته، دانشگاههاي علوم پزشكي كشور و بيمارستانهاي وابسته، شبكه بهداشت و درمان كشور، و حتي بخش غيردولتي خدمات بهداشتي و درماني به خدمت اشتغال ورزند. نقش اين فارغ*التحصيلان در هركجا كه به سياست گذاري، برنامه ريزي و بهبود و توسعه امور مالي و اقتصاد نظام بهداشت، درمان و آموزش پزشكي كشور مربوط مي*شود، بارز است. لذا فارغ*التحصيلان اين رشته قادر خواهند بود در سطح گسترده*اي در صرفه*جويي*هاي اقتصادي و اتخاذ سياست*ها و تدابير مالي و اقتصادي واحدها و مراكز بهداشتي و درماني و همچنين در آينده نگري ها و برنامه ريزي هاي آتي اين نظام مؤثر باشند.
6- ضرورت و اهميت رشته:
جاي شك نيست كه ارائه خدمات بهداشتي و درماني نوين و پيشرفته سرمايه*هاي كلاني را مي*طلبد و چنانچه اين امر در قالب منطق علمي و اقتصادي و بهره گيري از دانش نوين اقتصاد بهداشت و درمان صورت نپذيرد، به اصراف و تبذير و گران تر شدن خدمات بهداشتي و درماني در جامعه منجر مي*گردد. بهرحال، گسترش چشمگير و مراكز و شبكه بهداشت و درمان كشور طي دو ماهه اخير و تداوم اين گسترش در آينده، نياز به تربيت و بكارگيري متخصان اقتصاد و بهداشت و درمان را اجتناب ناپذير مي*نمايد.
انتظار مي*رود كه فارغ التحصيلان اين رشته در مقطع كارشناسي ارشد بتوانند در برنامه*ريزي مالي، توسعه نظام بهداشت و درمان، تخصيص اعتبارات بهداشتي و درماني، محاسبه هزينه*ها، تحليل هزينه و فايده، تقليل هزينه هاي بهداشتي و درماني، افزايش كارآيي و اثربخشي خدمات بهداشتي و درماني كشور به نحو شايسته*اي مؤثر باشند.
گستردگي پيچيدگي و هزينه بري خدمات و سازمان*هاي بهداشتي و درماني از يكسو و تخصصي شدن علوم مختلف از سوي ديگر منجر به ايجاد رشته اقتصاد بهداشت در كشورهاي پيشرفته است. تخصيص و صرف اعتبارات مالي به صورت معقول و اقتصادي تر همراه با افزايش كارآيي و اثربخشي خدمات بهداشتي و درماني در جامعه لزوم تربيت نيروي انساني متخصص در زمينه اقتصاد بهداشت و درمان را براي نظام بهداشت و درمان كشور بارز مي*سازد.
1- هدف و تعريف دوره:
دوره كارشناسي ارشد اقتصاد بهداشت به گونه*اي طراحي شده است كه دانش آموختگان آن بتوانند با توجه به شرايط و موقعيتهاي موجود كشور در زمينه هاي گوناگون، مسئوليتهاي طراحي مدل هاي اقتصاد بهداشت و ارزيابي*هاي جامع پروژه*هاي بهداشتي را برعهده بگيرند. زير بناي تئوريك اين دوره نه تنها باعث ارتقاي سطح دانش اقتصاد بهداشت در كشور خواهد شد، بلكه پشتوانه مناسبي است در جهت تدوين و بررسي الگوهاي اقتصاد بهداشت متناسب و بهبود نظام برنامه ريزي كشور در اين زمينه. انجام مشاوره و پذيرش مسئوليت در زمينه هاي سياستگزاري، طراحي استراتژي و مديريت توسعه نظام بهداشت – درمان و همچنين انجام مطالعات تطبيقي و شناخت فنون نوين در پيشبرد سطح اقتصاد بهداشت در ايران، از جمله مهمترين قابليتهاي فارغ التحصيلان اين دوره به شمار مي*آيد. هدف اصلي دوره به طور خلاصه، گسترش دانش (اقتصاد بهداشت) و تربيت متخصصان و پژوهشگراني است كه ضمن شناخت بنيادهاي نظري علم اقتصاد و مسايل بهداشت و درمان، مهارت لازم را براي فعاليت گوناگون آموزشي، پژوهش و خدماتي در زمينه بهداشت و درمان كسب نموده باشند. آنچه مسلم است موضوع نياز اساسي به خبرگان اقتصاد بهداشت در راه دستيابي به يك «نظام ملي» بهداشت و درمان مي*باشد كه در كنار ساير تخصصهاي لازم در اين زمينه بايد به تهيه و ارزيابي يك الگوي «پايدار» (به مفهوم فراگير آن) تلاش ورزند.
2-طول دوره و شكل نظام:
طول دوره كارشناسي ارشد اقتصاد بهداشت دو سال است.
به طور كلي دوره را مي*توان به سه مرحله به هم پيوسته تقسيم كرد در مرحله نخست دانشجويان دروس مشترك را به صورت اجباري مي*گذرانند و در مرحله دوم در گرايش*هاي مورد علاقه خود به تحصيلات خويش ادامه مي*دهند. در مرحله پاياني، موضوع انتخاب و انجام پروژه تحقيقاتي به عنوان پايان نامه دوره كارشناسي ارشد دنبال خواهد شد. هدف اصلي در اين مرحله، انجام يك كار اصلي، جديد و تخصصي مي*باشد كه متناسب با تمايل دانشجو و نيازهاي بخش اقتصاد بهداشت كشور بوده و هم چنين هم راستا با دانش و مهارتهاي فني – نظري فرا گرفته طي دوره باشد.
دوره كارشناسي ارشد اقتصادي بهداشت به صورت تمام وقت بوده و نظام آموزشي آن مطابق با آيين نامه و مصوبات شوراي عالي برنامه ريزي آموزش عالي مي*باشد.
گرايشهاي تخصصي:
از آنجا كه دامنه اقتصاد بهداشت از چارچوبهاي صرفاً «تئوريك» تا زمينه*هاي به شدت «كاربردي» را در بر مي*گيرد و باتوجه به اولويتهاي خاص اين رشته در شرايط كنوني كشور، گرايشهاي سه گانه زير طراحي گرديده است:
- سياستگزاري و برنامه ريزي بهداشت و درمان
- توسعه بهداشت و درمان
- اقتصادسنجي بهداشت و درمان
3- واحدهاي درسي:
مجموع دروس اصلي (اجباري) و تخصصي (باتوجه به نوع گرايش) در اين دوره 32 واحد است. هر واحد عبارتست از 17 ساعت درس نظري و يا 34 ساعت درس عملي. تقسيم بندي واحدهاي درسي دوره كارشناسي ارشد اقتصاد بهداشت به شرح زير است:
3- واحدهاي درسي:
مجموع دروس اصلي (اجباري) و تخصصي (باتوجه به نوع گرايش) در اين دوره 32 واحد است. هر واحد عبارتست از 17 ساعت درس نظري و يا 34 درس عملي. تقسيم بندي واحدهاي درسي دوره كارشناسي ارشد اقتصادي بهداشت به شرح زير است:
الف: دروس اصلي (اجباري) 22 واحد
ب: دروس تخصصي 6 واحد
ج: پايان نامه 4 واحد
مجموع 32 واحد
4- شرايط ورود به دوره كارشناسي ارشد اقتصاد بهداشت:
داوطلبان ورود به دوره كارشناسي ارشد اقتصاد بهداشت، بايد ضمن دارا بودن شرايط كلي ورود به دوره*هاي آموزش عالي كشور شرايط خاص زير را نيز احراز كنند:
دارا بودن مدرك كارشناسي در يكي از رشته هاي گروه پزشكي، اقتصاد، مديريت، حسابداري، مهندسي پزشكي و دكتراي حرفه*اي پزشكي، دندانپزشكي، داروسازي، دامپزشكي.
2- موفقيت در آزمون ورودي كه شامل مواد امتحاني به شرح زير است:
اقتصاد خرد (ضريب 2)
اقتصاد كلان (ضريب 2)
مباني اقتصاد بهداشت (ضريب 3)
آمار و آمار حياتي (ضريب 2)
زبان انگليسي (ضريب 3)
رياضي (ضريب 2)
تئوري هاي مديريت (ضريب 2)
اصول خدمات بهداشتي (ضريب 4)
5- نقش و توانايي:
فارغ التحصيلان اين رشته مي*توانند در تمامي سطوح ساختار نظام بهداشت، درمان و آموزش پزشكي اعم از واحدهاي وزارت متبوع، سازمان هاي وابسته، دانشگاههاي علوم پزشكي كشور و بيمارستانهاي وابسته، شبكه بهداشت و درمان كشور، و حتي بخش غيردولتي خدمات بهداشتي و درماني به خدمت اشتغال ورزند. نقش اين فارغ*التحصيلان در هركجا كه به سياست گذاري، برنامه ريزي و بهبود و توسعه امور مالي و اقتصاد نظام بهداشت، درمان و آموزش پزشكي كشور مربوط مي*شود، بارز است. لذا فارغ*التحصيلان اين رشته قادر خواهند بود در سطح گسترده*اي در صرفه*جويي*هاي اقتصادي و اتخاذ سياست*ها و تدابير مالي و اقتصادي واحدها و مراكز بهداشتي و درماني و همچنين در آينده نگري ها و برنامه ريزي هاي آتي اين نظام مؤثر باشند.
6- ضرورت و اهميت رشته:
جاي شك نيست كه ارائه خدمات بهداشتي و درماني نوين و پيشرفته سرمايه*هاي كلاني را مي*طلبد و چنانچه اين امر در قالب منطق علمي و اقتصادي و بهره گيري از دانش نوين اقتصاد بهداشت و درمان صورت نپذيرد، به اصراف و تبذير و گران تر شدن خدمات بهداشتي و درماني در جامعه منجر مي*گردد. بهرحال، گسترش چشمگير و مراكز و شبكه بهداشت و درمان كشور طي دو ماهه اخير و تداوم اين گسترش در آينده، نياز به تربيت و بكارگيري متخصان اقتصاد و بهداشت و درمان را اجتناب ناپذير مي*نمايد.
انتظار مي*رود كه فارغ التحصيلان اين رشته در مقطع كارشناسي ارشد بتوانند در برنامه*ريزي مالي، توسعه نظام بهداشت و درمان، تخصيص اعتبارات بهداشتي و درماني، محاسبه هزينه*ها، تحليل هزينه و فايده، تقليل هزينه هاي بهداشتي و درماني، افزايش كارآيي و اثربخشي خدمات بهداشتي و درماني كشور به نحو شايسته*اي مؤثر باشند.